Đã 48 năm đã trôi qua kể từ ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, nhưng những ký ức về một thời “hoa lửa” vẫn mãi in đậm trong tâm trí của mẹ Đỗ Thị Điểm. Dù tuổi đã cao nhưng mẹ vẫn còn khỏe và khá minh mẫn. Gặp chúng tôi, mẹ Điểm mừng lắm. Mẹ bảo rằng, lớn tuổi rồi, không đi đâu được, có ai đến chơi, trò chuyện là mẹ vui.

 

Tâm sự với mẹ, chúng tôi được biết, mẹ sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng. Lập gia đình, mẹ cùng chồng tham gia dân công hỏa tuyến, vận chuyển lương thực, thực phẩm từ Ba Đồn vào tỉnh Quảng Trị, tiếp tế cho cán bộ, chiến sĩ chiến đấu ở chiến trường miền Nam. Không chỉ vậy, những ngày chiến tranh ác liệt ở Quảng Bình, mẹ còn đào hầm, nuôi bộ đội.

 

Chiến tranh đã lùi xa, ký ức cuộc đời mảng còn, mảng mất, song thẳm sâu trong tâm trí mẹ Điểm vẫn hằn in bóng dáng các con những ngày còn bên mẹ. Mẹ Điểm cho biết, mẹ có tất cả 7 người con, 4 nam và 3 nữ nhưng 2 người đã hy sinh. Mẹ Điểm nhớ lại, năm 1968, khi cả nước đoàn kết, chung sức chống giặc Mỹ, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hòa bình thống nhất Tổ quốc, con trai đầu của mẹ tên là Nguyễn Xuân Khuê (SN 1950) đã xung phong lên đường nhập ngũ.

 

Tuổi 18 thanh xuân phơi phới, chàng trai Nguyễn Xuân Khuê hăng hái tham gia chiến đấu tại mặt trận phía Nam, Quân khu 4. Nơi chiến trường ác liệt, anh Khuê vẫn cố gắng gửi thư về động viên tinh thần mẹ. Mỗi lần nhận được thư con là “dấu hiệu” để mẹ nhận biết con vẫn còn sống. Ngày 18/8/1969, hay tin con mình hy sinh, cầm giấy báo tử trên tay, trái tim mẹ Điểm thắt lại, khóc không thành tiếng. 

Nhớ lại khoảnh khắc đó, giọng của mẹ nghẹn ngào: “Lúc đó, mẹ mới sinh đứa con út (anh Nguyễn Văn Dương-SN 1969) được hơn 2 tháng. Nghe tin thằng Khuê hy sinh, mẹ xuống tinh thần nên bị mất sữa. Nỗi đau mất con không gì bù đắp được nhưng mẹ cũng hiểu rằng, sự hy sinh của con trai mình là vì Tổ quốc, vì dân tộc, là sự hy sinh không hề hối tiếc”.

 

Nuốt nỗi đau vào lòng, mẹ Điểm tiếp tục chăm lo cho những đứa con còn lại được mạnh khỏe, học hành đàng hoàng. Đất nước hòa bình, tưởng rằng cuộc sống giờ đây sẽ yên bình, hạnh phúc, vậy nhưng một lần nữa mẹ Điểm lại phải hy sinh đứa con gái thứ tư của mình. Người con thứ tư của mẹ tên là Nguyễn Thị Xuân (SN 1960), làm nhân viên cửa hàng dịch vụ mua bán ở xã Hưng Trạch.

 

Năm 1985, trong một trận lũ lớn, chị Xuân ở lại cửa hàng để bảo vệ tài sản nhưng không may chị bị dòng nước lũ cuốn trôi. Con trai, con gái của mẹ Điểm đã ra đi mãi mãi, dù vẫn còn mang nặng những vết thương lòng nhưng mẹ luôn tự hào vì sự hy sinh của các con mình. Sau những phút hoài niệm, mẹ Điểm gạt nước mắt nói với chúng tôi bằng niềm tự hào: “Con trai, con gái hy sinh vì nước, vì dân cũng là để cho đất nước được yên bình, no ấm. Đau thương, buồn tủi nhưng mẹ cũng rất đỗi tự hào. Gần nửa đời người sống trong bom đạn đất nước hòa bình, mẹ cố gắng gương mẫu lao động, sản xuất, góp sức mình cùng xây dựng quê hương. Nay tuổi già sức yếu, mẹ động viên con cháu ra sức học tập, lao động…”.

 

 

Tiếp nối truyền thống cách mạng của gia đình, những người con khác của mẹ Điểm đã tích cực lao động, sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc. Với những cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, có hai con là liệt sỹ (Nguyễn Xuân Khuê, Nguyễn Thị Xuân), năm 2014, mẹ Đỗ Thị Điểm được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu cao quý Bà mẹ VNAH.

 

Chị Đỗ Thị Yên, vợ anh Nguyễn Văn Dương, con dâu út của mẹ Điểm chia sẻ: “Mẹ năm nay đã 102 tuổi nhưng rất minh mẫn. Dù tuổi cao, sức yếu, mẹ vẫn luôn quan tâm, động viên con cháu cố gắng lao động, học tập thật tốt; nhắc nhở các thành viên trong gia đình tích cực tham gia các phong trào, hoạt động chung của địa phương, xã hội. Chúng tôi luôn tự hào khi có mẹ, mẹ là tấm gương sáng để cả gia đình học tập, noi theo”.

 

Nhìn ánh mắt, dáng hình mẹ Điểm, chúng tôi bồi hồi nhớ đến lời bài hát “Đất nước” của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn. “Ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ…”, mỗi khi bài hát cất lên, tiếng đồng vọng từ quá khứ lại trở về, một quá khứ hào hùng và bi tráng. Nó là lời nhắc nhớ đối với những người đang sống về sự biết ơn trước những hy sinh thầm lặng của các Bà mẹ VNAH qua nhiều thế hệ.

 

Ghi nhớ công ơn to lớn đó của các mẹ, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, có các chính sách hỗ trợ kịp thời, thường xuyên đối với các mẹ. Được biết, hiện nay, mẹ Đỗ Thị Điểm đang có hai đơn vị nhận phụng dưỡng, gồm: Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (3 triệu đồng/tháng), Công ty TNHH Tập đoàn Vĩnh Hưng (1 triệu đồng/tháng).

 

Chủ tịch UBND xã Hưng Trạch Lê Ngọc Sơn cho biết: “Gia đình Bà mẹ VNAH Đỗ Thị Điểm luôn tiên phong, gương mẫu trong việc chấp hành các quy định của Nhà nước, pháp luật; tích cực tham gia các phong trào, hoạt động của địa phương… Để ghi nhớ công ơn của mẹ, hàng năm, ngoài việc kịp thời chi trả các chế độ chính sách theo quy định của Nhà nước, nhân dịp lễ, Tết, Mặt trận, các đoàn thể, trường học trên địa bàn xã Hưng Trạch thường xuyên thăm hỏi, tặng quà động viên mẹ”.

 

Theo số liệu báo cáo của Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, tỉnh Quảng Bình có 1.344 Bà mẹ VNAH, trong đó chỉ có 7 mẹ còn sống. Thực hiện Nghị định số 75/2021/NĐ-CP, ngày 24/7/2021 của Chính phủ về quy định mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội đã thực hiện việc chi trả chế độ trợ cấp cho các Bà mẹ VNAH đúng quy định, kịp thời.

Lê Mai