Nhóm trực họa Quảng Bình gồm hơn 10 họa sĩ, đa số họ có tuổi đời còn rất trẻ. Được tiếp xúc trực tiếp với nhân vật, phong cảnh nên người vẽ có cái nhìn thực tế, cảm nhận rõ hơn về hình khối, bố cục, sắc màu…, tạo cảm xúc khi thể hiện tác phẩm. Một tác phẩm trực họa chỉ mất khoảng 10 giây, 30 giây, 3 phút, 5 phút hoặc lâu hơn tùy theo đề tài và cách thể hiện của người họa sĩ.

 

Mỗi chuyến đi thực tế để trực họa, các họa sĩ luôn lưu giữ từng bức vẽ và bổ sung vào bộ sưu tập của mỗi người. Có bức vẽ ngay sau khi thực hiện tại hiện trường đã trở thành tác phẩm, có những bức chỉ là phác thảo để sau này phát triển lên thành bức tranh hoàn chỉnh theo cảm xúc, ý tưởng của người vẽ.

 

Họa sĩ Nguyễn Hữu Thanh (xã Lương Ninh, Quảng Ninh), một trong những họa sĩ trẻ nhiều năm theo đuổi phong cách sáng tác theo trường phái ấn tượng chia sẻ: Việc trực họa, ký họa trực tiếp giúp anh chuyển tải được cảm xúc hiện tại với đối tượng muốn vẽ, làm cho bút pháp và màu sắc bức tranh trở nên sinh động, chân thực hơn. Anh là người thể hiện khá nhiều các tác phẩm về thiên nhiên, con người Quảng Bình, nhất là TP. Đồng Hới, trong đó phải kể đến những tác phẩm: “Quảng Bình quan”, “Cửa đông”, “Góc phố bằng lăng”, “Nhà thờ Tam Tòa”, “Đợi”, “Màu nắng”…

 

Với anh, thành công tuy chưa nhiều nhưng niềm đam mê cầm cọ đã mang đến những niềm vui nhất định. Một số tác phẩm của anh về Quảng Bình tạo ấn tượng với người xem, đặc biệt, tác phẩm vẽ “Quảng Bình quan” được một số nhà sưu tầm mua lưu giữ, làm quà tặng… Trước đây, anh chỉ “trung thành” với trường phái ấn tượng, song gần đây, nhiều tác phẩm của anh thiên về hiện thực ấn tượng và TP. Đồng Hới vẫn là đề tài chính.

 

Với Nguyễn Hữu Thanh, Đồng Hới có sức hút đến lạ, từ dòng sông, con đường, khóm hoa, thành cổ… đều trở thành nguồn cảm hứng sáng tác bởi anh đã dành cho thành phố này một tình yêu từ trong sâu thẳm trái tim. Tham gia nhóm trực họa với các nghệ sĩ, anh có điều kiện học hỏi để trau dồi thêm kỹ năng, bản lĩnh nghề nghiệp. Họa sĩ Nguyễn Quốc Vượng (công tác tại Nhà Thiếu nhi Quảng Bình) cũng là người rất đam mê trực họa. Theo anh, được hòa mình vào thiên nhiên, con người, cảnh vật gợi cho anh ý tưởng sáng tạo mới mẻ. Có những buổi đi trực họa, anh dành thời gian để xây dựng ý tưởng, lấy nét, phác thảo hình khối, bố cục, sau đó hoàn thiện tác phẩm. Một số bức vẽ trực họa của anh có thể thành tác phẩm độc lập, chuyển tải rõ nội dung ý tưởng thể hiện.

 

Thầy giáo Nguyễn Quốc Thái (giáo viên mỹ thuật Trường tiểu học Hải Đình, TP. Đồng Hới) cũng đã đưa trực họa vào trường học bằng cách cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế để vẽ tranh, tạo hứng thú cho học sinh khi học tập môn Mỹ thuật. Anh chia sẻ: Đây là cách giúp cho học sinh cảm nhận thực tế để hình thành nên những nét vẽ. Qua đó, phát hiện được các em có năng khiếu đặc biệt về hội họa để bồi dưỡng, phát triển.

 

Một trong những người vẽ chân dung bằng trực họa, ký họa khá thành công là họa sĩ Nguyễn Lương Sao (phường Nam Lý, TP. Đồng Hới). Với nhiều người, ký họa chỉ là nét phác thảo, bản ghi chép, tài liệu để xây dựng tác phẩm nhưng với Nguyễn Lương Sao thì chính từ những “mẫu sống” đã mang lại cho anh cảm xúc, ý tưởng để có tác phẩm độc lập mang giá trị nghệ thuật.

 

Nói về việc thành lập nhóm trực họa, họa sĩ Nguyễn Lương Sáng, Phân hội trưởng Phân hội Mỹ thuật, trưởng nhóm cho hay: Trên thế giới và ở các tỉnh, thành phố lớn trong nước, phong trào trực họa khá phát triển, tạo sân chơi nghệ thuật hấp dẫn cho họa sĩ. Ở Quảng Bình, việc trực họa trước đây còn khá mới mẻ nên anh cùng với những người đam mê nghệ thuật đã tạo thành nhóm và tổ chức nhiều chuyến đi đến các điểm du lịch sinh thái, những nơi có thiên nhiên đẹp, nhất là trong dịp đón Tết cổ truyền của dân tộc… Từ hoạt động này góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết giữa các họa sĩ, tạo cho anh em trải nghiệm đáng nhớ để từ đó hình thành nên ý tưởng hay, cách nhìn mới nhằm sưu tầm, chắt lọc tư liệu quý từ thực tế phục vụ hoạt động sáng tác.

 

Bằng cái nhìn “vật lý”, họa sĩ đã tạo nên những nét vẽ sinh động về vườn hoa, cây cảnh, con sông, dòng suối, các bức ký họa chân dung với bản màu riêng diễn tả lại những câu chuyện, cảm xúc mà chính họ trực tiếp trải nghiệm. Hành trình của ngày tháng rong ruổi tìm cảm hứng sáng tác đã giúp cho các họa sĩ khám phá thêm góc nhìn mới về cảnh sắc thiên nhiên, con người Quảng Bình, làm phong phú thêm nguồn tư liệu phục vụ cho hoạt động sáng tạo nghệ thuật.

 

Trực họa là cách vẽ trực tiếp, vẽ ngay tại hiện trường. Phần lớn bức vẽ trực họa chủ yếu là những nét phác thảo, bản ký họa, làm tư liệu để sau này hoàn thiện tác phẩm hoặc dùng để minh họa trong các tác phẩm thơ, truyện ngắn… Bên cạnh đó, còn có nhiều tác phẩm trực họa được thể hiện hoàn chỉnh, mang giá trị nghệ thuật, có chữ ký riêng, tạo dấu ấn riêng cho mỗi họa sĩ. Khác với việc sáng tác ở studio, trực họa đòi hỏi sự dịch chuyển và họa sĩ phải lựa chọn thời gian, không gian phù hợp để xây dựng và thể hiện ý tưởng sáng tạo. Đây được xem là xu hướng hội họa hiện đại mà các nghệ sĩ Quảng Bình đã và đang hướng đến nhằm làm phong phú thêm cảm xúc, khơi dậy niềm đam mê sáng tạo nghệ thuật.