Làng Diên Trường nổi tiếng với nghề đan lát sản phẩm mây tre, như: Thúng, mủng, rổ, rá, dần, sàng, nong, nia… Trước đây, nghề mây tre đan lát không chỉ mang lại giá trị về kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người dân mà còn chứa đựng cả những nét tinh hoa truyền thống mà người dân đã gìn giữ từ bao đời.

 

Thế nhưng, trong lần tới làng Diên Trường gần đây, khi hỏi thăm các hộ còn làm nghề đan lát, người dân đều cho rằng còn rất ít, đa số đã chuyển qua nghề khác. Ông Trần Đình Hùng, Trưởng thôn Diên Trường ngậm ngùi chia sẻ: “Cả làng giờ chỉ còn khoảng 30 hộ còn theo nghề đan lát, những người cố níu nghề chủ yếu là người già, họ muốn có thêm thu nhập và hơn hết là muốn giữ lấy nghề mà mình đã từng gắn bó gần trọn cuộc đời. Khi xưa nghề đan lát đem đến thu nhập nuôi sống nhiều bà con dân làng. Nay đời sống khác rồi,người ta dùng đồ nhựa cho tiện, mấy ai tìm mua sản phẩm tre đan thủ công. Nếu không có giải pháp phục hồi thì nghề sẽ mai một thôi". 

Ông Đoàn Mân (80 tuổi), người có hơn 65 năm gắn bó với nghề đan lát cho biết: Trước đây, các nguyên liệu cho đan lát như tre, nứa, mây... của làng rất nhiều, cứ hết mùa lúa thì cả làng lại tranh thủ đan lát, không khí luôn sôi động, nhộn nhịp. Những công việc nặng nhọc như chặt tre, pha tre, cạp vành do đàn ông đảm nhận, còn người già, phụ nữ, trẻ em thì vót nan, đan lát. Những sản phẩm đan lát của làng nghề vừa đa dạng về mẫu mã, vừa nổi tiếng bền, đẹp. Cứ đến ngày mùa, sản phẩm làm không đủ để bán.

 

Ngày nay, các sản phẩm đan lát thủ công bằng tre, nứa không còn được ưa chuộng như trước nữa. Cùng với đó, sản phẩm của làng còn khá thô sơ, chưa đủ độ tinh xảo để thu hút khách hàng cũng như làm hàng hóa xuất khẩu nên đầu ra không có. Theo ông Đoàn Mân thì giờ bản thân ông đã già rồi, không có việc làm nên mỗi ngày cố gắng chẻ tre, đan lát, để kiếm thêm thu nhập, cật lực mỗi ngày cũng chỉ kiếm được 15-20.000 đồng. Bởi, nay sức khỏe của ông đã yếu nên việc chẻ tre, nức vành rất khó khăn. Nếu không cẩn thận thì sản phẩm làm ra sẽ bị méo, xấu lại càng khó bán.

 

Thực tế hiện nay, thế hệ trẻ của làng nghề Diên Trường không còn mặn mà với nghề bởi thu nhập quá thấp, không đủ để trang trải cuộc sống, nguồn nguyên liệu thiếu hụt, không đủ chi phí, phụ nữ thì chuyển sang đan giỏ lục bình, cho thu nhập cao hơn. Hiện thôn Diên Trường có hơn 150 hộ dân chuyển từ nghề đan lát sang đan giỏ lục bình.

 

Người dân không còn mặn mà với nghề là nỗi niềm chung của nhiều làng nghề đan lát truyền thống trên địa bàn tỉnh. Dù đã có khá nhiều giải pháp được địa phương và ngành chức năng đưa ra để khuyến khích phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, nhưng nguy cơ mai một ở làng nghề đan lát Diên Trường vẫn luôn hiện hữu.

 

Ông Trần Văn Huyển, Chủ tịch UBND xã Quảng Sơn cho biết: Để duy trì và phát triển làng nghề, hiện địa phương vẫn luôn vận động, tuyên truyền người dân làm nghề khắc phục khó khăn, hòa nhập với nền kinh tế thị trường để phát triển. Tuy nhiên, địa phương cũng mong muốn UBND thị xã, tỉnh, các sở, ban, ngành hỗ trợ mở các lớp tập huấn cải tiến mẫu mã sản phẩm, đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng; giới thiệu các doanh nghiệp liên kết, bao tiêu sản phẩm cho người dân; hỗ trợ kinh phí hàng năm cho người dân khi họ tham gia giữ gìn nghề truyền thống…