Con đường, nơi tôi qua

07:32 | Thứ Năm, 13/03/2025

(QBĐT) - Qua đèo Ngang tiến vào đất Quảng Bình, tôi gặp vũ điệu của bông hoa. Mai vàng vùng Hoành Sơn choài ra biển khác biệt. Năm cánh xòe ký ức.

Mai vàng, giống mai đặc hữu của vùng đất đèo Ngang. Xưa đèo Ngang nói lái là “đang nghèo”. Đúng là cuộc sống hai bên đèo Ngang từng quá lam lũ. Bây giờ, dân Hà Tĩnh nói nhại, với niềm vui kiêu hãnh là “đèo nghếch”. Vùng đất phía Bắc đèo Ngang đã và đang thay đổi, trước “thời tinh gọn”, Hà Tĩnh đã lập dự án trình Trung ương đưa thị xã Kỳ Anh trở thành thành phố thứ hai thuộc tỉnh Hà Tĩnh.

Với tinh thần tinh gọn hiện nay, tổ chức chính quyền địa phương sắp tới chỉ còn hai cấp, cấp tỉnh và cấp cơ sở (xã, phường); xóa bỏ cấp quận, huyện, thành phố thuộc tỉnh thì đề án kia phải dừng lại. Có điều, Kỳ Anh đã trở thành vùng động lực kinh tế Nam Hà Tĩnh. Phía Nam đèo Ngang, Hòn La (thuộc Quảng Trạch, Quảng Bình) cũng đang ấp ủ hy vọng trở thành vùng kinh tế động lực của tỉnh Quảng Bình.

Đèo Ngang Ảnh Internet — Đèo Ngang. *Ảnh: Internet*

“Cửa ra” của hai vùng động lực là khu vực cảng biển Hà Tĩnh và cảng biển Hòn La. Trong các thứ “trời ban” cho vùng đất khí hậu khắc nghiệt này, nghìn năm vần vũ vẫn tồn sinh, có mai vàng 5 cánh.

Trước khi tiến vào đất Quảng Bình, tôi có dừng chân tại một quán nhỏ ven đường thuộc xã Kỳ Nam (TX. Kỳ Anh). Hóa ra đó cũng là một chủ vườn mai cảnh. Chị chủ vườn khoe, vườn có 500 gốc, thời giá dao động từ 1,5-3 triệu/cây. Có nghĩa nếu bán hết thu được mấy tỷ bạc.

Chị bảo, cây giống người ta ươm từ quả, bán ra từ 15-20 nghìn đồng/cây giống. Số trong vườn của chị đã trồng 4 năm.

Ngắm nhìn vườn mai của chị trong làn mưa mỏng, tôi miên man. Mai vàng 5 cánh, thực sự là giống mai đặc hữu của vùng đất đèo Ngang. Mới hay trời đất không lấy của ai, của vùng đất nào, tất cả.

Khí hậu, thiên nhiên khắc nghiệt thì Kỳ Anh, Quảng Trạch có tiềm năng cảng biển, dư địa phát triển kinh tế hàng hải, kinh tế du lịch biển. Và, Hoành Sơn kia còn giấu biết bao bí ẩn của đa dạng sinh học. Mai vàng 5 cánh chỉ là một nguồn gen thực vật trong vô kể.

Tiến vào cảng biển Hòn La tôi gặp con đường ấy. Con đường tâm linh vào khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân, PGS. Đặng Bích Hà. Ông, bà đang nghe tiếng rì rầm của sóng biển, ngắm mai vàng 5 cánh quê hương, vùng đất này, nhắc lại với nhau về truyền thống, lịch sử.

Tôi nhớ những người kỹ sư, có thể có chức vụ như kỹ sư Phạm Quang Hải, nguyên Giám đốc Sở Giao thông vận tải; kỹ sư Nguyễn Viết Luận, nguyên Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải và anh em công nhân cầu đường làm việc xuyên ngày, xuyên đêm mở con đường vào Vũng Chùa để phục vụ Quốc tang, di quan cố Đại tướng về nơi an nghỉ trong lòng Đất Mẹ.

Tôi nhớ biết bao đoàn viên thanh niên Quảng Bình trồng 103 gốc mai vàng 5 cánh quanh khu mộ Đại tướng. Mỗi lần trở lại tôi luôn dừng chân hồi lâu trước biển Vũng Chùa, phóng tầm mắt ra đảo Yến. Mỗi lần đến đây, tôi đều ghé bãi tắm Quảng Đông, trầm trầm cùng sóng đại dương.

“Khói nhang quện vách đá/con đường thánh nhân/dấu chân một người nhiều thế hệ nghĩ suy”, mấy câu thơ này trong bài thơ Dấu lặng ở Vũng Chùa, tôi viết trong lần trở lại năm 2017, sau khi Đại tướng mất 4 năm.

Từ ngày Đại tướng về “đất Mẹ”, đã hơn 10 mùa xuân qua đi. Thế nhưng trở lại lần nào, tôi cũng nhận ra cảm xúc dâng đầy, tựa như vừa mới hôm qua. Mai vàng khoe sắc xung quanh mộ hai ông bà, kiêu hãnh tự hào.

Nơi đây có con đường của “Chiến dịch Hòn La”, vận tải bằng đường biển, tập kết hàng hóa, vũ khí cho tuyến vận tải chiến lược Hồ Chí Minh, chi viện cho chiến trường miền Nam. Tất cả hoạt động vào ban đêm. Hàng chục người là quân và dân Quảng Bình đã ngã xuống trong chiến dịch. Linh hồn họ hóa thành sóng biển, vỗ quanh năm.

Con đường quá khứ, mở con đường tương lai. Hiện tại Hòn La đã khởi sắc. Đường vào Khu kinh tế Hòn La, nơi có cảng biển Hòn La đã thênh thang. Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Quảng Bình, Phạm Văn Hà báo tin vui, hàng hóa thông qua cảng đã vượt qua con số 2 triệu tấn hàng hóa/năm.

Phạm Văn Hà là người của đại dương, trưởng thành từ một thuyền viên vận tải biển. Chúng tôi cùng trò chuyện bên bãi biển Quảng Đông, giữa bời bời gió. Trái ngược với nghề “cưỡi gió, đạp sóng”, Phạm Văn Hà thâm thầm, nhưng đủ trao nhau cảm xúc. Bến 2 của cảng Hòn La nay mai sẽ khởi công, khi hoàn thành, cảng biển tổng hợp quốc tế Hòn La sẽ có 4 bến.

Tôi nghe trong gió sớm, trong mưa mỏng, đất trời dự báo. “Gió biển Vũng Chùa thâm nghiêm gõ từng liếp núi” (Dấu lặng ở Vũng Chùa, thơ Ngô Đức Hành). Mai 5 cánh của vùng đất Quảng Trạch, của đèo Ngang, của Trường Sơn rộm vàng, cánh xòe mê mải...

Ngô Đức Hành

tin liên quan

Mong chờ tháng ba

(QBĐT) - Cái lạnh se sẽ của những ngày cuối tháng hai đã đi qua. Cơn mưa ngọt ngào và tinh khiết sáng nay như một cô gái dịu dàng lướt qua dòng người vội vã. Mưa chưng cất niềm vui và chút bâng khuâng của lòng người để òa vào đất trời. Chợt nghe xôn xao trong gió chút hương thầm tháng ba. Cảm giác bầu trời ấm lên và sắc hồng tràn ngập cỏ cây.