Chính sách hỗ trợ BVR từ Nghị quyết 30a tại huyện Minh Hoá triển khai từ năm 2010. Ban đầu, chính sách hỗ trợ cho 361 hộ dân hai xã Dân Hóa, Trọng Hóa nhận khoanh nuôi, bảo vệ rừng với kinh phí 450 triệu đồng, diện tích trên 2.000ha. Giai đoạn 2013-2016, diện tích rừng giao cho cộng đồng dân cư bảo vệ lên đến 25.148ha, nguồn kinh phí gần 33 tỷ đồng. Đến cuối năm 2016, có 7.727 hộ dân tham gia nhận khoán rừng trên diện tích 34.665ha.

 

Từ 2016-2020, nguồn kinh phí từ Nghị quyết 30a tiếp tục hỗ trợ cho huyện Minh Hóa trên 16,6 tỷ đồng để bảo vệ 16.000ha rừng tại 12 xã, thị trấn với 39 cộng đồng. Nhờ giao cho người dân chăm sóc, bảo vệ nên rừng ngày càng phát triển, độ che phủ rừng Minh Hóa cao nhất tỉnh, đời sống nhân dân gần rừng từng bước được cải thiện.

 

Để triển khai BVR theo Nghị quyết 30a, UBND huyện Minh Hoá đã chỉ đạo các địa phương phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan tiến hành giao rừng tự nhiên cho cộng đồng quản lý. Mỗi khu rừng cộng đồng thường có từ 1-5 thôn, bản, tổ dân phố quản lý, bảo vệ. Mỗi ban quản lý (BQL) rừng cộng đồng có 5 người; trong mỗi ban có từ 1 đến 3 tổ, mỗi tổ có khoảng 10 người...

Hàng năm, lực lượng Kiểm lâm địa bàn đều hướng dẫn cho các ban lập kế hoạch BVR, phối hợp, hỗ trợ trong việc kiểm tra, kiểm soát rừng. Ông Nguyễn Công Chung, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Minh Hoá cho biết: “Nhờ có Nghị quyết 30a hỗ trợ, giao rừng cho cộng đồng quản lý nên lực lượng Kiểm lâm cũng đỡ vất vả, áp lực hơn. Qua đó, rừng cộng đồng của bà con nói riêng và rừng tự nhiên trên địa bàn huyện nói chung được bảo vệ tốt hơn. Ý thức, trách nhiệm BVR trong mỗi người dân được nâng cao, góp phần tích cực trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn”.

 

Hiện xã Thượng Hoá có 5 cộng đồng thôn, bản đang giữ rừng theo Nghị quyết 30a gồm: Cộng đồng bản Phú Minh-Phú Nhiêu, Ón-Yên Hợp-Mò O Ồ Ồ, Lâm Khai-Quyền, Tiến Hoá-Hát với diện tích trên 5.500ha. Từ khi được giao quản lý bảo vệ, các cộng đồng đã tổ chức đi tuần tra, kiểm soát rừng thường xuyên. Anh Trần Văn Hương, Trưởng thôn Tiến Hoá chia sẻ: “Nhờ giữ rừng cộng đồng nên tôi và bà con trong thôn có thêm nguồn thu nhập. Rừng được bảo vệ tốt nên ngày càng phát triển, trữ lượng gỗ tăng lên, ong và thú về rừng nhiều khiến ai cũng phấn khởi”.

 

Theo chân anh Hương và lực lượng BVR lên thăm khu rừng cộng đồng tại hung Bưởi thuộc khoảnh 1, tiểu khu NTK ngay bên đường Hồ Chí Minh, chúng tôi được giới thiệu, khu rừng cộng đồng này có diện tích trên 1.130ha và đang có trữ lượng gỗ khá lớn, nhiều cây gỗ quý đang được bảo vệ rất nghiêm ngặt. Anh Đinh Minh Vương, một người dân thôn Tiến Hoá cho biết: “Trước đây, chúng tôi BVR đều có tiền hỗ trợ. Tuy 2 năm nay, nguồn hỗ trợ chưa có nhưng bà con trong thôn vẫn duy trì việc tuần tra, kiểm soát rừng. Nhiều cây gỗ to, gần nhà, gần đường nhưng không ai khai thác được bởi chỉ cần thấy người lạ vào rừng, bà con sẽ nhắc nhở và báo cáo ngay với các lực lượng chức năng để có biện pháp xử lý”.

 

Xã Trung Hoá có 5 cộng đồng giữ rừng với diện tích trên 2.280ha được giao cho các thôn: Thanh Liêm, Liêm Hóa, Bình Minh, Tiền Phong và Yên Phú quản lý, bảo vệ. Từ khi giao rừng cho cộng động, rừng trên địa bàn xã ngày càng phát triển tốt, độ che phủ và trữ lượng gỗ trong rừng ngày càng tăng, đời sống nhân dân gần rừng từng bước cải thiện đáng kể nhờ khai thác lâm sản phụ.

 

Ông Đặng Xuân Quyết, Trưởng thôn kiêm Trưởng BQL rừng cộng đồng thôn Yên Phú cho biết: “Hiện rừng cộng đồng của thôn có gần 1.000ha nằm ở khu vực Cá Bời. Địa hình của rừng chủ yếu là đồi núi cao nhưng các tổ BVR vẫn duy trì việc tuần tra, kiểm soát mỗi tháng một lần, có tháng đi từ 2 đến 3 lần. Khi vào rừng, nhìn thấy những cây táu, cây gõ, cây de… lớn thêm từng ngày là niềm vui lớn nhất của chúng tôi. Dù có khó khăn vất vả, tôi và bà con trong thôn vẫn quyết tâm giữ rừng. Bởi rừng đã mang lại nguồn nước, đời sống ấm no cho bà con không chỉ trước mắt mà còn cả mai sau”.

 

Khi rừng được bảo vệ tốt, ý thức BVR của người dân được nâng cao thì tình hình vi phạm pháp luật về lâm nghiệp trên địa bàn cũng giảm đáng kể. Theo thống kê của Trạm Kiểm lâm Thượng Hóa (Trạm phụ trách xã Thượng Hóa và Trung Hóa), năm 2020, trên địa bàn đã phát hiện, lập hồ sơ xử lý 16 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, giảm 5 vụ so với năm 2019; tịch thu trên 17m3 gỗ các loại, giảm 3,6m3 so với năm 2019). Năm 2021, đơn vị đã phát hiện, lập hồ sơ xử lý 14 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, tịch thu trên 8m3 gỗ các loại, giảm 9,6m3 so với năm 2020…

Ông Nguyễn Bắc Việt, Chủ tịch UBND huyện Minh Hóa cho biết: UBND huyện đã quyết định trích nguồn kinh phí BVR theo Quyết định số 07/2012/QĐ-TTg, ngày 8/2/2012 của Thủ tướng Chính phủ thuộc ngân sách huyện năm 2022 với số tiền trên 2,8 tỷ đồng cho UBND các xã, thị trấn tổ chức quản lý, BVR 28.000ha rừng. Nguồn kinh phí này sẽ góp phần giúp địa phương đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút các thành phần kinh tế, tổ chức xã hội và người dân tham gia BVR, tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao mức sống cho người dân và góp phần giữ vững an ninh, quốc phòng.