Theo nghiên cứu, tại Việt Nam, khoai lang là một trong ba loại cây lương thực hàng đầu, được trồng ở cả ba miền đất nước. Đối với tỉnh ta, khoai lang đã được sản xuất từ lâu trên tất cả các địa phương trong tỉnh. Giống khoai lang lá màu tím du nhập vào Bảo Ninh từ những năm kháng chiến chống Mỹ. Có rất nhiều giống khoai được trồng nhưng chỉ có loại khoai lá tím này thích hợp với đất vùng cát Bảo Ninh và trở thành giống khoai bản địa. Trong tất cả các giống khoai trên địa bàn tỉnh thì khoai lang Bảo Ninh được ví như “sâm đất”, với chất lượng ngọt, bùi, thơm mà không phải loại khoai nào cũng có được.

 

Thực tế hiện nay, diện tích trồng khoai lang Bảo Ninh chỉ còn khoảng hơn 35ha, trong đó tập trung chủ yếu tại thôn Cừa Phú, thôn Hà Trung (xã Bảo Ninh, TP. Đồng Hới) và vùng lân cận là thôn Phú Cát (xã Lương Ninh) và thôn Hà Thiệp (xã Võ Ninh, Quảng Ninh). Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của đô thị hóa thì diện tích trồng cây khoai lang ngày càng thu hẹp dần. Nếu tình trạng này kéo dài thì giống khoai lang Bảo Ninh có thể đứng trước nguy cơ bị mai một, mất dần giống.

 

Vì vậy, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp (DVNN) TP. Đồng Hới đã thực hiện nhiệm vụ “Xây dựng mô hình trồng và tạo nguồn giống khoai lang Bảo Ninh phù hợp với vùng đất cát nội đồng tỉnh Quảng Bình”. Qua đó, nhằm nghiên cứu, thử nghiệm, đánh giá năng suất chất lượng, hiệu quả kinh tế, xây dựng quy trình trồng khoai lang Bảo Ninh và nhân rộng mô hình, duy trì giống khoai bản địa quý, hướng tới việc xây dựng thương hiệu khoai lang Bảo Ninh đến với người tiêu dùng khắp cả nước.

 

Thạc sĩ Nguyễn Trung Đức, Chủ nhiệm đề tài cho biết: Được sự hỗ trợ của Sở KH-CN, mô hình thực hiện trên 2ha/1 vụ, tại 2 địa điểm, gồm: Thôn Cừa Phú, xã Bảo Ninh, TP. Đồng Hới (1ha) và thôn Phú Cát, xã Lương Ninh, Quảng Ninh (1ha). Mô hình áp dụng quy trình kỹ thuật theo quy chuẩn quốc gia về khảo nghiệm giá trị canh tác và sử dụng các giống khoai lang. Bắt đầu gieo giống từ tháng 8/2022, sau 6 tháng thực hiện, đến nay, mô hình đã đạt được kết quả khả quan. Cụ thể, năng suất đạt 11 tấn/ha, tổng sản lượng đạt trên 22 tấn, vượt chỉ tiêu so với dự kiến ban đầu 30%. Với giá bán sỉ dao động 25.000-30.000 đồng/kg (tùy vào thời điểm, giá bán lẻ cao có thể lên 60.000 đồng/kg), lợi nhuận thu được từ mô hình thử nghiệm đạt 100 triệu đồng/ha.

 

“Năm nay, nhà tôi trồng được 1.500m² khoai lang lá tím. Dù thời tiết không được thuận lợi do mưa nhiều hơn mọi năm nhưng năng suất, chất lượng khoai lang vẫn cơ bản ổn định. Bà con trồng khoai rất phấn khởi vì bán rất “đắt hàng”. Vì vậy, chúng tôi sẽ duy trì bằng được giống khoai lang quý hiếm này”, ông Nguyễn Ngọc Lần, Bí thư Chi bộ thôn Cừa Phú chia sẻ.

 

Mặc dù giá khoai lang Bảo Ninh cao hơn nhiều so với các giống khoai lang khác đang được sản xuất tại địa phương, nhưng nhu cầu sử dụng khoai lang Bảo Ninh của người tiêu dùng ngày càng tăng, tình trạng “cầu vượt cung” đang là vấn đề cần được tính đến. Vì vậy, việc mở rộng quy mô sản xuất khoai lang Bảo Ninh là hoàn toàn hợp lý.

 

“Sản xuất khoai lang Bảo Ninh không chỉ góp phần bảo tồn nguồn giống khoai lang quý, lưu giữ được những kiến thức bản địa của người dân về cây khoai lang Bảo Ninh mà còn là cơ hội để quảng bá đặc sản của Quảng Bình cũng như gợi mở về hướng phát triển du lịch gắn với nền nông nghiệp truyền thống; đồng thời, giải quyết việc làm, phát triển kinh tế vùng biển, bảo đảm thu nhập ổn định cho người dân, góp phần bảo đảm an sinh gia đình và xã hội”, Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh Nguyễn Quang Vũ trao đổi thêm.

 

Theo Trung tâm DVNN Đồng Hới, cùng với việc chuyển giao kết quả của mô hình cho các vùng lân cận, liên doanh, liên kết với nông dân để cung cấp giống và tư vấn về kỹ thuật, thời gian tới, đơn vị sẽ tổ chức các hoạt động nhằm quảng bá sản phẩm khoai lang Bảo Ninh, như: Tổ chức hội thảo; tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như zalo, facebook; giới thiệu trực tiếp tại các hội chợ thương mại… để sản phẩm được nhiều người biết đến.

 

Đồng thời, đơn vị liên kết phân phối sản phẩm khoai lang Bảo Ninh trên hệ thống các siêu thị có uy tín, đặc biệt là các siêu thị bán hàng nông sản sạch, để sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng. Trên cơ sở đó, dự kiến, mỗi năm tăng diện tích gieo giống khoai lang Bảo Ninh lên thêm 2ha/vụ tại xã Bảo Ninh và các vùng lân cận.