Với đặc thù là một huyện miền núi, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, thu nhập của người dân còn thấp là những hạn chế ảnh hưởng đến việc phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

 

Đặc biệt, trong gần 2 năm qua, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, người dân Minh Hóa thu nhập không ổn định, họ không đủ điều kiện kinh tế để tham gia BHXH tự nguyện, có những trường hợp đã tham gia nhưng việc đóng tiền thường bị ngắt quãng hoặc dừng hẳn.

 

Ông Đinh Hữu Nam, Giám đốc BHXH huyện Minh Hóa cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn huyện Minh Hóa có 1.384 người tham gia BHXH tự nguyện. Từ đầu năm 2021 đến nay, toàn huyện phát triển mới được 155 người tham gia BHXH tự nguyện, tuy nhiên đã có 144 người dừng đóng, vì vậy tính ra, toàn huyện Minh Hóa chỉ phát triển được 11 người tham gia BHXH tự nguyện.

Nguyên nhân được xác định là do thời gian qua, dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhiều lao động trên địa bàn không có việc làm, không có thu nhập nên dừng tham gia. Cùng với đó, một số lao động do đi làm ăn ở miền Nam nên chuyển qua đóng BHXH bắt buộc ở các công ty.

 

Mặt khác, mặc dù thời gian qua, BHXH huyện Minh Hóa đã chú trọng công tác tuyên truyền các chính sách BHXH, tuy nhiên, nhiều người dân vẫn chưa mặn mà tham gia BHXH tự nguyện; chưa có thói quen tham gia BHXH tự nguyện khi trẻ để về già được hưởng lương hưu. Thậm chí, nhiều người chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, tầm quan trọng của BHXH tự nguyện, có sự nhầm lẫn giữa BHXH tự nguyện và các loại hình bảo hiểm thương mại khác.

 

Ông Đinh Hữu Nam thông tin thêm: Thời gian qua, trên địa bàn huyện Minh Hóa có một lực lượng lớn lao động đi làm công nhân ở các tỉnh phía Nam trở về địa phương. Đây là những lao động đã có thời gian đóng BHXH bắt buộc ở các công ty, có nhiều người đã có thời gian đóng BHXH bắt buộc gần 10 năm.

 

Chỉ tính từ năm 2021 đến nay, đã có hơn 100 trường hợp. Tuy nhiên, đáng tiếc là phần lớn những lao động này khi thôi việc trở về địa phương đã không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện cho những năm còn lại để được hưởng lương hưu mà chọn việc hưởng chế độ BHXH 1 lần.

 

“Chúng tôi đã tìm mọi cách để giải thích, động viên bà con tiếp tục đóng BHXH tự nguyện để sau này được hưởng lương hưu và các chế độ khác, nhưng người lao động lại từ chối. Đơn cử như trường hợp của chị Đinh Thị N. ở xã Hồng Hóa đã có thời gian đóng BHXH được 8 năm 9 tháng ở một công ty tại Bình Dương. Khi thôi việc trở về địa phương, chị N. đến đây để làm thủ tục hưởng chế độ BHXH 1 lần. Thấy chị N. đã có thời gian đóng BHXH khá dài, chúng tôi động viên chị nên tiếp tục đóng BHXH tự nguyện để sau này được hưởng lương hưu, tuy nhiên chị N. vẫn chọn việc hưởng chế độ BHXH 1 lần”, ông Nam chia sẻ.

 

 

BHXH tự nguyện là chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Tham gia BHXH tự nguyện, người dân được hưởng lương hưu hàng tháng, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để chăm sóc sức khỏe, thân nhân được hưởng chế độ tử tuất... Đó là những lợi ích thiết thực mang lại với người tham gia BHXH tự nguyện, được BHXH huyện Minh Hóa liên tục tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia.

 

Đối với những trường hợp người lao động đi lao động ở các tỉnh phía Nam trở về, đã từng có thời gian tham gia chế độ BHXH bắt buộc tại công ty, xí nghiệp, BHXH Minh Hóa đang nỗ lực tư vấn, vận động họ không nên rút BHXH 1 lần sẽ có nhiều thiệt thòi mà nên tham gia BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu hàng tháng và các chế độ khác theo quy định.

 

Tuy nhiên, có thể thấy, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu là lao động tự do, lao động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp... thường có thu nhập thấp và không ổn định. Với địa bàn huyện miền núi Minh Hóa còn nhiều khó khăn, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 kéo dài, diễn biến phức tạp, việc vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện là không hề dễ.  

 

Theo ông Đinh Hữu Nam, Giám đốc BHXH huyện Minh Hóa, thời gian qua, để phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHXH huyện Minh Hóa chọn giải pháp chủ yếu là phối hợp với Bưu điện huyện, chính quyền và các tổ chức đoàn thể xã hội ở các xã, thị trấn tổ chức hội nghị tuyên truyền trực tiếp chính sách BHXH, BHYT. Đây cũng được xem là một kênh hiệu quả nhất để vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

 

Tuy nhiên, trước mắt, do tình hình dịch bệnh Covid-19 có những diễn biến phức tạp, khó lường nên BHXH Minh Hóa cũng đang tạm dừng tổ chức các hội nghị tuyên truyền trực tiếp để phòng, chống dịch bệnh Covid-19 (không tụ tập đông người) mà phối hợp đội ngũ các đại lý thu BHXH của các xã và Bưu điện trực tiếp đến từng hộ dân để tuyên truyền, vận động đối tượng tham gia BHXH tự nguyện.

 

Toàn huyện Minh Hóa hiện có 33 đại lý thu BHXH, có mặt khắp ở tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn. Các đại lý thu đã thể hiện được vai trò “cánh tay nối dài” để đưa các chủ trương, chính sách về BHXH và BHYT đến gần hơn với các tầng lớp nhân dân, đến từng nhà, để người dân được tiếp cận một cách đầy đủ, chính xác nhất những thông tin liên quan.

 

Ngoài ra, BHXH huyện Minh Hóa phối hợp với Đài Truyền thanh-Truyền hình huyện Minh Hóa để tuyên truyền qua hệ thống đài truyền thanh ở các xã, thị trấn những chính sách về BHXH, BHYT. Khi dịch bệnh Covid-19 được khống chế, BHXH huyện Minh Hóa sẽ mở lại các hội nghị tuyên truyền trực tiếp và các hình thức tuyên truyền khác đến nhân dân về lợi ích việc tham gia đóng BHXH tự nguyện. Đối tượng mà BHXH huyện Minh Hóa nhắm tới là người lao động ở khu vực thị trấn, những người làm tiểu thương, nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi có trang trại, có thu nhập ổn định...

 

Cùng với đó, cán bộ, nhân viên BHXH huyện Minh Hóa tiếp tục thực hiện có hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác phát triển đối tượng và giải quyết chế độ BHXH; đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giải quyết kịp thời, đầy đủ chế độ, chính sách BHXH nói chung, BHXH tự nguyện nói riêng… để hoàn thành kế hoạch đề ra và tăng trưởng đối tượng tham gia một cách bền vững.

 

BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do người lao động tự nguyện tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của bản thân để hưởng các chế độ theo quy định. Công dân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đều có thể tham gia.   Người dân tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu theo quy định, được trợ cấp một lần và tử tuất, được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT khi hết tuổi lao động và hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh như những người tham gia BHXH bắt buộc.   Chính sách BHXH tự nguyện hiện nay đang nhận được sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Cụ thể, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, mức hỗ trợ bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; bằng 10% đối với các đối tượng khác. Thời gian hỗ trợ tối đa không quá 10 năm đóng BHXH.   Đáng chú ý, chính sách có “khoảng mở” dành cho người tham gia BHXH tự nguyện, người dân có thể đóng một lần cho 5 năm về sau với lựa chọn mức thấp nhất từ 138.600 đồng/tháng và cao nhất là 5.900.400 đồng/tháng, đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu (không quá 10 năm). Thời gian tham gia BHXH tự nguyện sẽ được liên thông với thời gian đóng BHXH bắt buộc và ngược lại.