(QBĐT) - Những năm qua, nhờ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, đời sống của bà con xã biên giới Thượng Trạch (Bố Trạch) đã có những đổi thay cơ bản. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc xung quanh câu chuyện giảm nghèo nơi đây. Việc phát huy những tiềm năng, thế mạnh, tạo điều kiện thuận lợi giúp người dân thoát nghèo bền vững đang là "bài toán khó" đối với cấp uỷ, chính quyền địa phương.

Trong ngôi nhà tuềnh toàng, không có vật dụng gì đáng giá của vợ chồng anh Đinh Cò và chị Y Vâng (bản Tròi), những đứa trẻ ngơ ngác, rụt rè khi có người lạ ghé thăm. 12 đứa con của vợ chồng anh đang tuổi ăn tuổi lớn nhưng đều không được học hành đến nơi đến chốn. “Ăn còn không đủ nói gì đến chuyện học hành”, Đinh Cò cho biết. Gia đình anh là một trong những hộ nghèo của xã. Hai vợ chồng quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” mà vẫn không đủ ăn.

Cứ thế, cái nghèo, cái đói vẫn đeo bám gia đình Đinh Cò từ năm này sang năm khác. Và còn rất nhiều hộ nghèo như gia đình anh Đinh Cò ở xã biên giới đặc biệt khó khăn này. Theo thống kê, hiện tại, toàn xã Thượng Trạch có gần 88 % hộ nghèo và hơn 3 % hộ cận nghèo. Con số này đã phản ánh được những khó khăn, thách thức của chính quyền địa phương trong nỗ lực cải thiện đời sống, đưa người dân từng bước thoát nghèo.

Giảm nghèo bền vững đang là "bài toán" khó đối với xã biên giới Thượng Trạch.

Với mục tiêu mỗi năm phấn đấu giảm từ 3-4% hộ nghèo, thời gian qua, xã Thượng Trạch đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tuyên truyền, vận động nhân dân định canh, định cư, phát triển kinh tế gia đình đi đôi với hỗ trợ về kỹ thuật, đầu tư con giống, khuyến khích phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm nhằm cải thiện đời sống của người dân. Có thể thấy, nhiều giải pháp đã được thực hiện, nhưng hầu hết đều chưa thực sự mang lại hiệu quả như mong muốn.

Thực hiện Chương trình phát triển kinh tế-xã hội các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình 135), từ năm 2014-2017, người dân Thượng Trạch được hỗ trợ bò giống để phát triển sản xuất (mỗi năm hỗ trợ 20 hộ, mỗi hộ 1 con bò trị giá 15 triệu đồng); đồng thời được hỗ trợ mua giống, phân bón để trồng lúa nước.

Riêng năm 2017, Thượng Trạch được hỗ trợ xây dựng, nhân rộng hai mô hình là mô hình trồng nghệ (29 triệu đồng) và mô hình trồng tiêu (94 triệu đồng) với 27 hộ được thụ hưởng. Nhìn chung, các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất đã phát huy hiệu quả, từng bước thay đổi nhận thức của bà con trong việc phát triển nông nghiệp, loại bỏ các giống cây truyền thống năng suất thấp, thay thế bằng những cây có hiệu quả kinh tế cao hơn, góp phần không nhỏ trong việc cải thiện đời sống cho người dân.

Mặc dù cấp uỷ, chính quyền xã nhiều lần đưa ra các giải pháp để giảm nghèo, từ việc thay đổi, củng cố bộ máy hệ thống chính trị ở cơ sở cho đến phân công cán bộ trong Đảng ủy phụ trách, giúp đỡ các bản, nhưng kết quả vẫn chưa thực sự khả quan. Xã cũng xác định chọn nông, lâm nghiệp là mục tiêu hàng đầu trong giảm nghèo.

Tuy nhiên, đa phần bà con quen với tập quán canh tác lạc hậu, dựa vào thiên nhiên là chính; chưa có biện pháp cải tạo đất, thâm canh tăng vụ, thiếu các loại giống mới nên năng suất đạt thấp. Ngoài ra, tư tưởng của một bộ phận người dân nơi đây còn trông chờ, ỷ lại vào chính sách của Đảng, Nhà nước nên không chủ động đầu tư xây dựng các mô hình trọng điểm để phát triển kinh tế.

Một trong những rào cản trong công tác giảm nghèo ở Thượng Trạch là tình trạng sinh con thứ 3 trở lên. Theo thống kê, hiện nay, toàn xã có đến 257 hộ sinh con thứ 3 trở lên (chiếm 45,4%) và con số này đang có xu hướng tiếp tục tăng trong thời gian tới. Nhận thức kém, công tác thông tin tuyên truyền chưa thực sự hiệu quả chính là nguyên nhân dẫn đến thực trạng này.

“Không chỉ có vấn đề dân số, lộ trình giảm nghèo của Thượng Trạch hiện cũng đang gặp phải rất nhiều vướng mắc, như: giao thông đi lại khó khăn, nguồn ngân sách đầu tư của Nhà nước còn hạn hẹp, không có nguồn thu, khả năng huy động nguồn vốn xã hội hóa còn hạn chế; việc lồng ghép các nguồn lực tuy đạt kết quả tốt nhưng vẫn còn phân tán; hiệu quả việc tổ chức tự quản lý, khai thác sử dụng các công trình sau đầu tư của cộng đồng còn hạn chế ”, ông Đinh Hợp, Chủ tịch UBND xã Thượng Trạch cho biết.

Tỷ lệ giảm nghèo hàng năm của địa phương vẫn ở mức thấp, khoảng 3-5% và tình trạng tái nghèo cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Để người dân Thượng Trạch thoát nghèo một cách bền vững, bên cạnh các nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, việc đào tạo nghề cho người nghèo gắn với giải quyết việc làm cùng với công tác tuyên truyền vận động nâng cao ý thức tự vươn lên của các hộ dân cũng cần được quan tâm hơn.

T.A