Hơn chục năm về trước, để phục vụ quá trình phát triển kinh tế và du lịch ở thị trấn Phong Nha (trước đây là xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch), các cơ quan chức năng đã phê duyệt để xây dựng một tuyến giao thông nối từ đường Hồ Chí Minh (nhánh Đông) men theo sông Son vào gần khu vực trụ sở làm việc của Ban quản lý Vườn quốc gia Phong Nha- Kẻ Bàng.

 

Để phục vụ cho việc thi công tuyến đường nói trên, các cơ quan chức năng đã bố trí một quỹ đất (Khu tái định cư Hà Lời) nhằm di dời những hộ dân sinh sống dọc theo tuyến đường có đất, tài sản nằm trong khu vực cần giải phóng mặt bằng (GPMB) để thi công trình. Điều đáng tiếc, khi công trình nói trên chưa kịp hình thành thì xảy ra tình trạng nhiều hộ dân đua nhau xây dựng các công trình trái phép ngay trong phần đất của mình đang sử dụng để được hưởng tiền đền bù.  

Cũng chính vì vướng mắc trong công tác GPMB nên các cơ quan chức năng đã quyết định điều chỉnh tuyến đường ven sông khu vực Phong Nha sang tuyến đường trung tâm Phong Nha rộng 32m (đến nay đã thực hiện xong và đưa vào sử dụng). Đó cũng chính là nguyên nhân dẫn tới khu tái định cư Hà Lời bị "khai tử", bỏ hoang, gây bức xúc trong nhân dân...

 

"Chúng tôi về sống ở khu tái định cư Hà Lời đã nhiều năm nay, nhưng không hiểu các cấp chính quyền có "bỏ lơ" hay không mà cho tới nay vẫn chưa đầu tư các hạng mục như hệ thống cống thoát nước, vị trí xử lý rác thải, bê tông hóa các trục đường... Trước đây, cả khu vực này là đất sản xuất nông nghiệp của nhân dân trong vùng, sau đó bị thu hồi rồi bỏ hoang nên cây cỏ mọc um tùm, quá lãng phí", một số người dân sinh sống ở Khu tái định cư Hà Lời cho hay.

Được biết, khu tái định cư Hà Lời do UBND huyện Bố Trạch làm chủ đầu tư, triển khai xây dựng vào năm 2007, với diện tích 46.3356,6m2 để bố trí tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng do công tác GPMB xây dựng đường vào trung tâm Phong Nha và khu dân cư ở ven sông Son.

 

Tuy nhiên, do tuyến đường nói trên bị điều chỉnh đi theo hướng khác nên việc di dời dân cư ở ven sông Son (nằm về phía Bắc tuyến đường) đã bị dừng lại. Do đó, khu tái định cư Hà Lời không còn sử dụng để bố trí tái định cư cho công trình đường ven sông Son khu vực Phong Nha (tỉnh lộ 562).

 

Thêm vào đó, nhu cầu bố trí tái định cư để phục vụ GPMB xây dựng các công trình, dự án vào thời điểm này là không có. Mặt khác, UBND thị trấn Phong Nha cũng đã dành một quỹ đất khác để phục vụ cho công tác GPMB và tái định cư về sau này khi cần thiết...

 

Ông Trần Nam Trung, Bí thư Đảng ủy thị trấn Phong Nha cho biết, hiện tại, trong tổng số diện tích đất 46.3356,6m2 của khu tái định cư Hà Lời được đưa vào sử dụng như sau: Trong giai đoạn 2008-2010, huyện Bố Trạch đã tiến hành cấp đất ở và tái định cư tại khu tái định cư Hà Lời với diện tích là 13.600m2. Giai đoạn từ 2013-2015, UBND tỉnh và UBND huyện Bố Trạch đã cho tiến hành đấu giá quyền sử dụng đất với diện tích là 10.381,1m2. Số diện tích đất được địa phương đưa vào xây dựng Trường mầm non Hà Lời là 2.351,6m2; diện tích đất xây dựng nhà văn hóa thôn Hà Lời là 2.368,4m2; diện tích đất dự phòng để phục vụ tái định cư là 8.940,1m2.

 

Nhằm đáp ứng nhu cầu tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương theo kế hoạch huyện Bố Trạch giao và đưa quỹ đất vào sử dụng đúng quy định, gần đây, địa phương đã có tờ trình xin cấp trên cho phép đưa 8.715,4m2 ở khu tái định cư Hà Lời vào đấu giá quyền sử dụng đất (gồm 27 lô đất ở tại nông thôn và đất rãnh thoát nước) mà không đầu tư cơ sở hạ tầng...