Phóng sự - Ký sự
icon facebookFacebook icon phoneLiên hệ
icon categoryChuyên mục

Chữa cháy rừng bằng... xe bán tải!

  • 08:37 | Chủ Nhật, 06/10/2019
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube

(QBĐT) - Ông Nguyễn Sĩ Doãn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm TP. Đồng Hới nhìn nhận: “Mỗi năm, khi mùa hè đến, nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) của lực lượng Kiểm lâm lại càng nặng nề hơn. Đặc biệt, phương tiện dập lửa cứu rừng rất thiếu thốn. Vì vậy, anh em Kiểm lâm phát huy sáng tạo, có được sáng kiến rất hữu ích. Đó là sáng kiến lắp đặt máy bơm nước gắn trên xe Ford bán tải... Đơn giản mà vô cùng hiệu quả!”.

Sáng kiến đơn giản...

Thực tế cho thấy, trong khi biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan gây nắng hạn kéo dài, nguy cơ cháy rừng cao, thì lực lượng “4 tại chỗ” đều sử dụng các phương tiện thủ công trong PCCCR, như: dùng cành cây, gùi nước lên đồi dốc dập lửa…

Do đó, hiệu quả rất thấp.Từ thực tế đó, Hạt Kiểm lâm TP. Đồng Hới đã nghiên cứu giải pháp để hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra. Sau thời gian nghiên cứu, thử nghiệm, mô hình “chữa cháy rừng cơ động” đã ra đời.

Xe bán tải được cải tiến thành xe chữa cháy rừng cơ động.
Xe bán tải được cải tiến thành xe chữa cháy rừng cơ động.

Giới thiệu với chúng tôi, ông Nguyễn Sĩ Doãn lái luôn con xe Ford bán tải của đơn vị ra giữa sân để mọi nguười “mục sở thị”. Theo ông Doãn, lâu nay quá trình chữa cháy rừng vất vả, khó khăn mà hiệu quả đưa lại không cao.

Nhiều vị trí cháy nơi dốc cao, đường hẹp thì xe chữa cháy không thể tiếp cận được. Ông Doãn bảo: “Có anh em đề xuất sao không lấy con xe bán tải của ta làm thí điểm luôn. Thế là chúng tôi làm thử mô hình”.

Trước hết, để có nguồn nước, anh em mua về một bồn nhựa loại 0,5m3. Bồn được cho lên thùng xe và gia cố chắc chắn để khi xe chạy không bị dịch chuyển, nhưng cũng phải bảo đảm tháo lắp nhanh, dễ dàng.Tiếp theo là hệ thống bơm, vòi phun. Động cơ xăng hiệu Honda (loại động cơ Gx390) được gắn lên thùng, sát bồn nước.

Máy bơm có 1 đầu hút vào bồn nước và có 3 van xả. Mỗi đầu van xả được gắn với lô cuốn dây ống nước. Mỗi tuyến dây dài khoảng 300m. “Chúng tôi chế 3 van xả để khi nguy cấp, hệ thống bơm có thể dùng tới 3 đầu bơm để dập lửa nhanh hơn”, ông Doãn giải thích thêm.

Một ưu điểm nữa là xe bán tải 2 cầu mạnh mẽ với tính năng có thể vượt qua được nhiều địa hình khó khăn, nhỏ hẹp, leo lên đồi cao mà các phương tiện cơ giới khác, kể cả xe chữa cháy chuyên nghiệp khó thực hiện được.

Ngoài ra, để cung cấp nguồn nước cho xe bán tải, anh em chế bộ giàn gắn lên xe máy. Mỗi xe máy có thể chở được 3 can nhựa (loại 20-30 lít), có thể theo xe bán tải vào đến tận điểm tập kết để cung cấp nước vào bồn.

Trong trường hợp xe máy không thể tiếp cận thì lực lượng chữa cháy cũng khiêng vác can nhựa tiếp nước cho xe. Để chủ động, mỗi xe chữa cháy được bố trí thêm một máy bơm nước. Trường hợp gần đám cháy có khe suối, ao,hồ thì máy bơm được vận hành hút nước với khoảng cách khoảng 150m cung cấp lên bồn.

... mang lại hiệu quả lớn!

Mô hình được tập thể Hạt Kiểm lâm TP. Đồng Hới cho ra đời vào đầu năm nay và được áp dụng ngay.

Ngay từ đầu hè 2019, tình hình thời tiết nắng nóng gay gắt, kéo dài nên tại TP. Đồng Hới xảy ra 19 điểm phát lửa, 1 vụ cháy rừng. Vào tháng 4, một đám cháy bùng phát tại rừng phòng hộ ven biển xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới). Nhận được tin báo, lực lượng Kiểm lâm và xe bán tải chữa cháy được điều động. Xe tiến đến gần khu vực cháy và phun nước. Nhờ vậy, đám cháy đã được khống chế và dập tắt.

Quy trình nhận thông tin và xử lý khi có cháy xảy ra của lực lượng Kiểm lâm Quảng Bình khá bài bản. Tại các chòi canh có thể nhận diện cột khói bất thường. Hạt Kiểm lâm gọi điện cho chủ rừng, chính quyền địa phương và Kiểm lâm địa bàn yêu cầu khẩn trương xác nhận sự việc, địa điểm. Kiểm lâm địa bàn phải có mặt kịp thời để xác nhận thông tin và xử lý.

Nếu có đám cháy, Kiểm lâm địa bàn thông báo khẩn và với phương tiện đã được trang bị, dùng máy phun hơi, xẻng, rựa xử lý đám cháy ngay ban đầu. Lực lượng PCCCR của đơn vị chỉ sau 10 phút là lên đường, cơ động đến điểm cháy và sử dụng máy bơm nước dập lửa.

Qua thực tế, ông Doãn cho biết, với mỗi bồn nước 0,5m3, máy bơm liên tục được khoảng 20 phút. Trong trường hợp đám cháy lớn, lực lượng KL đưa xe tải lớn (loại xe chở trên 3 tấn) chở được từ 2 đến 3 bồn lớn (loại 1m3 nước/bồn), thì máy bơm hoạt động được 1-2 giờ đồng hồ.

Với phương án phát hiện, xử lý ngay từ ban đầu và lực lượng PCCCR can thiệp kịp thời nên 19 đám cháy trên địa bàn TP. Đồng Hới đã được phát hiện sớm và dập tắt kịp thời. Không chỉ làm nhiệm vụ PCCCR, phương tiện và lực lượng Kiểm lâm còn trực tiếp tham gia vào nhiều vụ cháy khác trên địa bàn. Bởi, xe bán tải cùng hệ thống bơm nước của đơn vị vào được khu dân cư có đường nhỏ hẹp mà xe chữa cháy chuyên dụng không thể vào.

Hệ thống chữa cháy cơ động này phát huy hiệu quả cao so với các dụng cụ chữa cháy rừng thủ công trước đây. Ông Doãn nhìn nhận, thay bằng 50-60 người chữa cháy với dụng cụ thủ công trên diện tích khoảng 5.000 m2, thì chỉ cần một xe bán tải chữa cháy với 5 người vận hành, hỗ trợ. 

Hệ thống có 3 đầu bơm để dập lửa nhanh hơn và tiết kiệm nước.
Hệ thống có 3 đầu bơm để dập lửa nhanh hơn và tiết kiệm nước.

“Một ưu điểm nữa là xe bán tải cơ động có thể dập tắt những đám cháy nhỏ, than lửa còn âm ỉ sau đám cháy để phòng ngừa cháy bùng phát trở lại”, ông Doãn nhấn mạnh thêm.

Cần được nhân rộng

Ông Phạm Hồng Thái, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, hàng năm, phải đầu tư hàng trăm triệu đồng cho việc mua sắm dụng cụ chữa cháy rừng thủ công và hiệu quả không cao. Trong khi đó,mô hình sáng kiến kỹ thuật của Hạt Kiểm lâm TP. Đồng Hới có giá thành rất rẻ (bộ hệ thống khoảng 30 triệu đồng) nhưng hiệu quả mang lại rất lớn, tiết kiệm được kinh phí trong điều kiện ngân sách địa phương còn khó khăn.

Mô hình này cần được nhân rộng tới các chủ rừng để chủ động hơn trong chữa cháy. Mùa nắng nóng năm tới, Chi cục Kiểm lâm tỉnh sẽ nhân rộng mô hình tại các đơn vị trực thuộc. Tuy nhiên, cái khó hiện nay của các đơn vị kiểm lâm cấp huyện là tất cả xe bán tải được trang cấp đã lâu, đều đã quá cũ, hỏng hóc nhiều. Vì vậy, ảnh hưởng đến hiệu quả khi thực hiện mô hình.

Sau thời gian áp dụng phát huy hiệu quả, mô hình xe bán tải chữa cháy đã áp dụng tại Hạt Kiểm lâm huyện Lệ Thủy, huyện Quảng Ninh, bước đầu có hiệu quả rất lớn, được các đơn vị chủ rừng đánh giá cao.

Hạt Kiểm lâm TP. Đồng Hới đã có sự phối hợp chặt chẽ với các lái xe tải chuyên chở keo tràm ở trên địa bàn. Những lái xe này thông thuộc địa hình đồi núi, có kỹ năng lái xe vượt dốc, đường có độ nghiêng lớn.

“Vì vậy, khi có đám cháy, chỉ cần gọi điện thoại là họ sẵn sàng đến để chúng tôi lắp máy bơm lớn, bồn nước và công cụ chữa cháy lên xe và khẩn trương đến hiện trường. Đây cũng là một lực lượng hỗ trợ lớn cho Kiểm lâm khi cần thiết", ông Doãn chia sẻ thêm kinh nghiệm.

Tâm Phùng