Huyện Lệ Thủy có diện tích đất trồng rừng gần 43.000ha. Trồng rừng đã từng bước mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân. Tuy nhiên, người dân chủ yếu trồng keo, tràm phục vụ cho sản xuất giấy và gỗ dăm nên giá trị kinh tế còn thấp, việc bán gỗ rừng trồng cũng gặp nhiều khó khăn do giá cả không ổn định. 

Để giúp bà con nông dân nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng, Việt Nature đã giúp bà con thành lập Fosda-Lệ Thủy. Thông qua Fosda-Lệ Thủy, Việt Nature đã hỗ trợ về mặt tài chính, kỹ thuật trong việc cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC do Tổ chức đánh giá cấp chứng chỉ rừng GFA (Cộng hòa liên bang Đức)-một trong những tổ chức được Hội đồng Quản lý rừng thế giới ủy nhiệm để thực hiện các dịch vụ đánh giá cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững trên toàn thế giới,  cho bà con.

 

Nhằm giúp người trồng rừng được cấp chứng chỉ FSC, Việt Nature thực hiện các hoạt động truyền thông, tập huấn và xây dựng hồ sơ kỹ thuật cho nhóm hộ theo yêu cầu của mô hình quản lý rừng bền vững theo tiêu chuẩn FSC của Hội đồng Quản lý rừng thế giới. Fosda-Lệ Thủy đã mời GFA đánh giá và cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững 734.32ha rừng trồng cho 102 hộ tại 6 thôn, bản của xã Kim Thủy và Công ty cổ phần Lệ Ninh. 

Toàn bộ kinh phí đầu tư cho cấp chứng chỉ rừng FSC đều được Việt Nature hỗ trợ cho bà con (chi phí đánh giá, cấp chứng chỉ FSC cho 1.000 ha rừng trồng khoảng 1 tỷ đồng tiền Việt Nam cho năm đầu tiên; mỗi năm sẽ thực hiện đánh giá lại để duy trì chứng chỉ với chi phí khoảng 500 triệu đồng). Đây là chứng chỉ quản lý rừng bền vững đầu tiên đối với nhóm hộ trồng rừng quy mô nhỏ tại tỉnh Quảng Bình.

 

 

Để được tham gia cấp chứng chỉ SFC, người trồng rừng phải tham gia vào Fosda-Lệ Thủy. Đất trồng rừng phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không tranh chấp.

 

Ông Võ Vĩnh Hải, Chủ tịch Hội chủ rừng phát triển bền vững huyện Lệ Thủy chia sẻ: “Để rừng được cấp chứng chỉ FSC, chúng tôi đã vệ sinh rừng sạch sẽ, tuyệt đối không vứt rác thải nhựa vào rừng. Trong quá trình chăm sóc, nếu có phát hiện những cây bản địa có giá trị thì giữ lại để chăm sóc. Ngoài ra, chúng tôi được hướng dẫn lập kế hoạch quản lý lô rừng của mình từ việc trồng, chăm sóc, bảo vệ tỉa thưa và khai thác theo từng năm phù hợp; kiểm tra và giám sát rừng của mình để khỏi bị tác động xấu, gây thiệt hại”. 

Về phía Việt Nature, trong quá trình hỗ trợ bà con triển khai cũng đã tôn trọng quyền và tạo điều kiện tốt cho người lao động trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng; giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống và phong tục của cộng đồng người Bru-Vân Kiều.

 

Bà Phạm Thị Mai Hương, Trưởng đại diện Văn phòng Việt Nature tại Quảng Bình cho biết: “Trong quá trình hỗ trợ cấp chứng chỉ FSC, chúng tôi yêu cầu bà con hạn chế tối đa các hoạt động có hại cho môi trường rừng, như: không để rác thải nhựa trong rừng, không dùng thuốc trừ sâu, diệt cỏ có hại. Khai thác rừng xong không được đốt mà dọn sạch thực bì, cành ngọn trên đất. Các vị trí có giá trị bảo tồn cũng được Việt Nature quan tâm lưu giữ, như: mồ mả, am miếu, cây bản địa, khe suối…”. 

 

Ông Nguyễn Hữu Hán, Phó Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho hay: “Có chứng chỉ FSC, lợi nhuận từ sản phẩm gỗ rừng trồng của các thành viên Fosda-Lệ Thủy sẽ được tăng lên từ 10-20% giá trị so với sản phẩm không có chứng chỉ. Gỗ rừng trồng của bà con cũng bảo đảm yêu cầu về cung ứng nguyên liệu trong liên kết với các doanh nghiệp chế biến gỗ có nhu cầu xuất khẩu sản phẩm ra thị trường thế giới”.

 

Từ khi có chứng chỉ FSC, rừng của các thành viên Fosda-Lệ Thủy đã có nhiều công ty, doanh nghiệp chế biến gỗ đến đặt mua với giá cao hơn giá thị trường cùng nhiều chế độ ưu đãi khác. 

Đại diện pháp luật cho 1 công ty chuyên mua, chế biến, xuất khẩu gỗ rừng trồng tại Quảng Trị cho biết: “Hiện chúng tôi đã ký cam kết với Fosda-Lệ Thủy để tiêu thụ gỗ rừng trồng cho bà con. Bởi rừng ở đây có chứng chỉ FSC, bảo đảm các tiêu chí đầu vào nguồn nguyên liệu. Qua đó, các sản phẩm từ gỗ viên nén, ván ép của công ty chúng tôi có thể xuất khẩu sang Nhật Bản và thị trường châu Âu”.

 

Trong bản cam kết, phía công ty này sẽ thu mua giá gỗ nguyên liệu của bà con cao hơn 10% so với giá thị trường. Trong trường hợp gặp thiên tai, rừng chưa đến kỳ thu hoạch nhưng bị gãy đổ, công ty cũng sẽ mua bình thường.

 

Ngoài ra, công ty sẽ hỗ trợ bà con về giống cây trồng, kinh phí đánh giá, cấp chứng chỉ FSC. Trung bình mỗi năm, công ty sẽ thu mua cho bà con khoảng 200.000 tấn gỗ (tương đương khoảng 1.000ha rừng trồng có chứng chỉ).

 

Về lâu dài, đơn vị này cũng sẽ xây dựng một vườn ươm cây giống, xây dựng nhà máy sơ chế biến gỗ tại địa phương để thuận lợi cho việc thu mua, chế biến gỗ rừng trồng, tạo mối liên kết bền vững với bà con.

 

Bà Phạm Thị Mai Hương chia sẻ thêm, nhằm góp phần tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng địa phương, đưa gỗ rừng trồng Quảng Bình xuất khẩu nước ngoài, giai đoạn 2021-2025, Việt Nature sẽ phối hợp với Fosda-Lệ Thủy mở rộng diện tích rừng có chứng chỉ FSC tại huyện Quảng Ninh và Bố Trạch.

 

Riêng huyện Lệ Thủy sẽ phấn đấu trong năm 2021 có 2.000ha rừng được cấp chứng chỉ và đến năm 2025 sẽ có 6.000ha. Trong quá trình trồng và khai thác, trung tâm cũng hướng dẫn bà con tỉa thưa rừng theo quy trình để nâng cao chất lượng gỗ và giá trị kinh tế…