(QBĐT) - Trước tình trạng khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông có chiều hướng gia tăng trở lại như hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) đã chủ động tham mưu và phối hợp triển khai nhiều biện pháp nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh.

Theo quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn đến năm 2025 đã được UBND tỉnh phê duyệt, tỉnh Quảng Bình có 49 khu vực mỏ cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường với diện tích gần 356 ha, tài nguyên dự báo gần 13 triệu m3 được phân bố ở 6 huyện: Minh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Trạch, Bố Trạch, Quảng Ninh, Lệ Thủy.

Căn cứ theo kế hoạch đã được phê duyệt, thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh cấp 37 giấy phép khai thác cát, sỏi với tổng diện tích gần 97 ha, trữ lượng được phép khai thác hơn 4.600 m3, công suất khai thác hơn 426m3/năm. Trong đó, 11 mỏ cát làm vật liệu xây dựng thông thường hạt nhỏ và 26 mỏ cát, sỏi làm vật liệu xây dựng thông thường. Đến nay, toàn tỉnh có 28 mỏ cát, sỏi còn hiệu lực khai thác.

Tuy nhiên, hoạt động khai thác cát sỏi trên địa bàn tỉnh ta thời gian qua vẫn còn tồn tại những bất cập, chủ yếu là việc khai thác vượt quá công suất cho phép nhưng không xuất hóa đơn theo khối lượng khai thác thực tế.

Đặc biệt, trong những tháng đầu năm 2019, qua công tác kiểm tra, nắm bắt tình hình và phản ánh của người dân cho thấy, tình trạng khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông có chiều hướng gia tăng trở lại.

Việc khai thác diễn ra chủ yếu ở các khu vực giáp ranh địa giới hành chính giữa các huyện, thị xã và thời gian khai thác chủ yếu diễn ra vào ban đêm, vào những ngày cơ quan chức năng không làm việc, gây khó khăn cho địa phương trong việc kiểm tra xử lý. Các bến bãi trái phép cũng có xu hướng hoạt động trở lại, tạo môi trường cho hoạt động khai thác cát trái phép ngày một gia tăng.

Nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông luôn được Sở TN-MT quan tâm thực hiện. UBND các huyện, thị xã cũng đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, đồng thời, chỉ đạo UBND các xã tăng cường công tác kiểm tra trên địa bàn.

Tuy nhiên, do khó khăn về kinh phí và phương tiện nên đoàn kiểm tra liên ngành của các huyện, thị xã và UBND các xã thực hiện tuần tra kiểm soát không được thường xuyên, thiếu sự thống nhất về thời gian và phương pháp tiến hành, chưa có sự gắn kết để xử lý các trường hợp khai thác trái phép ở các khu vực giáp ranh.

Cùng với đó, việc khai thác cát, sỏi trái phép diễn biến ngày càng phức tạp và tinh vi; hoạt động khai thác, tập kết trái phép cát, sỏi dễ tái diễn sau khi kết thúc các đợt kiểm tra.

Thời gian gần đây, việc khai thác cát sỏi trái phép trên sông Gianh, đoạn qua địa bàn huyện Quảng Trạch có xu hướng gia tăng trở lại khiến nhiều đoạn bờ sông bị xói lở, gây ảnh hưởng môi trường và bức xúc trong nhân dân.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của tỉnh, huyện Quảng Trạch cũng đã tăng cường triển khai các giải pháp để chấn chỉnh, ngăn chặn, xử lý nghiêm tình trạng vi phạm trong khai thác cát, sỏi lòng sông.

Theo đó, huyện đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, chấn chỉnh hoạt động tại các bãi tập kết cát, sỏi trên địa bàn xã Quảng Liên, Cảnh Hoá; tổ chức tuần tra, kiểm soát một số khu vực tại xã Cảnh Hóa, Phù Hóa; thành lập tổ gác trạm barie tại một số tuyến đường liên xã… nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép.

Nhằm ngăn chặn và xử lý đồng bộ, quyết liệt các hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép, ngày 8-5-2019, UBND tỉnh đã ban hành công văn số 627/UBND-TNMT về việc ngăn chặn hoạt động vi phạm pháp luật trong khai thác cát, sỏi trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao trách nhiệm, nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; kiên quyết xóa bỏ các bến, bãi tập kết cát, sỏi trái phép trên địa bàn trước ngày 31-7-2019.

UBND tỉnh giao Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành kiểm tra tập trung vào những địa bàn giáp ranh phức tạp như giữa huyện Quảng Trạch, thị xã Ba Đồn và huyện Tuyên Hóa; các dự án, công trình xây dựng sử dụng số lượng lớn cát san lấp; mở đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi tại các địa phương từ nay đến ngày 31-7-2019.

Sở Tài nguyên - Môi trường phối hợp với cơ quan Thuế thực hiện kiểm soát chặt chẽ sản lượng khoáng sản khai thác thực tế của các tổ chức, cá nhân được UBND tỉnh cấp phép khai thác; Sở Công thương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân hoạt động thương mại trên địa bàn thực hiện nghiêm việc không khai thác, vận chuyển cát sỏi trái phép, kinh doanh cát, sỏi không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm điều kiện kinh doanh...

Ngoài ra, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh phối hợp với các sở, ngành liên quan và các địa phương quản lý chặt địa bàn, phòng, chống hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tại các khu vực do đơn vị quản lý; Sở Giao thông vận tải tổ chức kiểm tra các phương tiện giao thông đường thủy, yêu cầu bắt buộc tháo dỡ máy móc, thiết bị dùng để khai thác cát, sỏi trái phép, đình chỉ hoạt động đối với các phương tiện vi phạm theo đúng quy định của pháp luật…

Trao đổi với phóng viên, ông Đặng Đình Tú, Phó Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN-MT cho biết, cùng với việc thực hiện nghiêm công văn chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN-MT sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về khoáng sản trên diện rộng, nhất là đối với người dân và doanh nghiệp ở các địa phương thường xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển, mua bán trái phép cát, sỏi.

Đồng thời, Sở tăng cường thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm trong việc khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép; xử lý nghiêm đối với các tàu thuyền không đăng ký, đăng kiểm, đặc biệt là các tàu thuyền có hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông.

Thanh Hải