"Tháng bảy" chính là tinh chất cuộc đời được chắt lọc, chưng cất thành thơ. Tác giả Hoàng Minh Đức nguyên giáo viên dạy toán, là chiến sĩ binh chủng xe tăng – thiết giáp, từng lăn lộn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Anh tìm đến với thơ như tìm đến một người bạn, một thú vui tao nhã, một món ăn tinh thần không thể thiếu.

 

Càng từng trải, càng hiểu biết càng trọng ân nghĩa! Tác giả Hoàng Minh Đức đặc biệt nhắc nhiều đến công ơn của Đảng, của Bác bởi anh là người tận mắt chứng kiến sự đổi thay của quê hương, đất nước, của đời sống nhân dân. 

Trong tập thơ "Tháng bảy", ta bắt gặp các tiêu đề: Mừng đại hội Đảng, Mùa xuân có Đảng, Trọn đời theo Đảng, Hoa thơm dâng Bác, Mùa xuân nhớ Bác… Ở mảng đề tài này, tôi đặc biệt lưu ý bài "Đôi dép Bác Hồ". Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật.

 

Mươi năm lại đây có một hiện tượng hơi lạ. Đó là sự hồi sinh của thể loại thơ Đường luật - một thể thơ truyền thống, tưởng chừng đã mai một sau cuộc cách mạng thơ “long trời lở đất” thời 1930 - 1945.  Đúng vào lúc trên văn đàn xuất hiện ngày càng nhiều những bài thơ tân hình thức, thơ không vần… thì đột nhiên phong trào làm thơ Đường luật được khơi dậy. Một số người hì hục tập làm thơ Đường luật rồi chép chuyền nhau, xướng hoạ với nhau như là sự đối nghịch, thách thức với thơ không vần, thơ tân hình thức. Càng ngày số người làm thơ Đường luật càng đông, lan rộng từ Nam chí Bắc. Phần lớn những người làm thơ Đường luật là những bậc cao niên. Các tuyển tập thơ Đường luật bề thế lần lượt ra đời, góp phần làm cho bộ mặt thơ ca nước nhà thêm phần đa dạng, phong phú. Cái chủ yếu là các cụ tìm được một hình thức thơ phù hợp với cách cảm, cách nghĩ của mình.

 

Vì thế, tôi không hề ngạc nhiên khi thấy trong "Tháng bảy" có đến 43 bài thơ Đường luật. Điều khiến tôi ngạc nhiên là tác giả Hoàng Minh Đức chưa phải là bậc cao niên nhưng lại khá sành thể thơ thất ngôn bát cú. Mới đây, tôi có làm một bài theo thể thơ này mới biết làm thơ thất ngôn bát cú Đường luật khó đến mức nào. Trong 43 bài Đường luật của Hoàng Minh Đức, theo cảm nhận chủ quan của tôi thì bài "Đôi dép Bác Hồ" là trội hơn cả:

 

 

Vì đang nói đến đôi dép của Bác nên tác giả dùng hình ảnh “đạp bằng gian khó” là rất phù hợp. Những câu thực và luận đối rất chỉnh. Với đôi dép đơn sơ ấy, Người đã từng “lên rừng xuống biển” “ra Bắc vào Nam”. Thông qua hình tượng đôi dép, Hoàng Minh Đức đã khái quát cả cuộc đời hoạt động cách mạng kiên trì, gian khổ vì nước vì dân của Bác. Câu kết Con cháu theo Người vững bước xa cũng rất phù hợp với nội dung toàn bài. Tứ thơ khá chặt, niêm luật khá chuẩn.

 

“Cây có cội, nước có nguồn”, tình yêu quê hương, đất nước vừa là truyền thống vừa là đạo lý của người Việt Nam. Hoàng Minh Đức hết sức tự hào về tổ tiên con Lạc cháu Hồng, về vùng đất Minh Lệ, Ba Đồn, Quảng Bình mà anh đang sinh sống. Tác giả “khoe” một cách hồn nhiên:

 

                                            (Minh Lệ làng tôi)

 

Anh có bài thơ "Xóm nhỏ tôi yêu" cũng rất dễ thương:

 

 

Cái xóm này quả là hết sức đặc biệt! Hai câu đầu là “những con số biết nói” về lịch sử bi hùng của dân tộc. Hai câu sau là sự đối lập giữa niềm tự hào và lòng xót thương. Đó là cách thể hiện súc tích, gợi nhiều liên tưởng.

 

Đọng lại trong tôi sau khi đọc xong tập thơ Tháng bảy của Hoàng Minh Đức là hình ảnh những người mẹ. Đầu tiên là nỗi đau của những người mẹ có những đứa con hy sinh trong hai cuộc chiến chống Pháp và chống Mỹ:

 

 

                                       (Tháng bảy)

 

Đọc bài thơ này, tôi hiểu vì sao Hoàng Minh Đức lấy Tháng bảy làm tiêu đề cho tập thơ. Phải chăng Tháng bảy là bài thơ anh tâm đắc nhất? Chỉ riêng hai khổ thơ đầu đã nói lên tất cả. Những thanh trắc: trắng, quặn thắt, dụi mắt đã phần nào diễn tả được nỗi lòng của những người mẹ ngồi bậu cửa đợi con mỗi năm tháng bảy về.

 

Còn đây là hình ảnh người mẹ ruột của anh:  

 

 

                                       (Mẹ tôi)

Nỗi vất vả của mẹ được tác giả khái quát bằng một câu thơ giàu hình ảnh Đồng sâu mẹ lội, núi non mẹ trèo. Giá đổi núi non thành núi cao thì hợp với đồng sâu hơn chăng? Từ liêu xiêu được nhiều người dùng, nhưng liêu xiêu mái rạ là cách dùng khá mới mẻ. Riêng bài Nhớ mẹ cuối năm là  một trong những bài thơ tôi yêu thích, bởi Hoàng Minh Đức đã gợi lại đúng như hình ảnh mẹ tôi mỗi khi tết đến, xuân về. Thế nên khi đọc những dòng sau đây tôi hết sức đồng cảm:

 

 

 

Gấp lại "Tháng bảy", tôi hơi tiêng tiếc: Nếu như tập thơ được tuyển chọn  kĩ hơn, mạnh dạn loại bỏ một số bài đang còn dễ dãi với những đề tài quá ư quen thuộc. Tôi hy vọng những tập thơ sau của anh sẽ được chọn lọc kĩ hơn, đề tài đa dạng hơn, góc cạnh hơn, có chiều sâu nội tâm hơn.