Nỗi lo sạt lở bờ sông Gianh

07:18 | Thứ Ba, 10/10/2023

(QBĐT) - Hơn 1km bờ sông Gianh thuộc địa phận thôn Xuân Hạ, xã Văn Hóa (Tuyên Hóa) đang sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đất sản xuất và đe dọa cuộc sống của nhiều hộ dân nơi đây.

Bà Hoàng Thị Họa (72 tuổi) ở thôn Xuân Hạ, xã Văn Hóa cho biết, hơn 10 năm trước, bờ sông Gianh trên địa bàn thôn vẫn có một vùng bãi bồi ven sông rất rộng, vốn là vùng đất sản xuất của người dân sinh sống ven sông. Ở phía ngoài bờ sông còn có một rặng cây bần dày để giữ đất, bảo vệ làng. Thế nên, những người dân ở ven sông như bà chỉ lo bị ngập lụt, chứ chưa bao giờ phải lo sạt lở.

Từ ngày, rặng bần biến mất, cứ đến mùa mưa lũ là bờ sông lại sạt lở. Vào mùa mưa lũ, nước sông dâng cao, thôn Xuân Hạ nằm lọt thỏm giữa dòng nước lũ đổ về từ thượng nguồn. Nước lũ xiết vào bờ sông, xộc thẳng vào nhà dân. Vào mùa nắng, nửa dòng sông Gianh phía bên này là lạch nước sâu, nên những chiếc tàu thủy trọng tải lớn của các nhà máy xi măng gần đó thường chạy sát vào bờ. Mỗi lần tàu chạy, sóng vỗ, đất cũng “rùng mình” sạt lở. Vì thế, mùa nắng cũng như mùa mưa, đất bờ sông đều bị sạt lở.

“Lúc trước bờ sông ở ngoài xa, chúng tôi đâu có lo chuyện bờ sông bị sạt lở. Gần đây, bờ sông còn bị sạt lở nhiều hơn do tình trạng khai thác cát. Chẳng lẽ, chúng tôi cứ phải ngồi đợi đến ngày bờ sông lở hết, tiến sát vào nhà, mới bắt đầu lo lắng”, bà Họa cho biết.

Song người lo lắng hơn cả là ông Nguyễn Văn Quyền. Vì gia đình ông còn có 2 hồ nuôi tôm ở ngay cạnh bờ sông. Từ lâu, 2 hồ nuôi tôm này là sinh kế và là nguồn thu nhập chính của gia đình ông. Ông Nguyễn Văn Quyền cho biết: “Bờ sông Gianh giờ chỉ còn cách hồ nuôi tôm của tôi chưa đến 1m. Không biết, nó còn tồn tại qua được mùa lũ năm nay hay không?”.

Một đoạn bờ sông Gianh bị sạt lở ở thôn Xuân Hạ.

Trưởng xóm 3, thôn Xuân Hạ Nguyễn Đức Ái bức xúc: “Trước đây, bờ sông cách nhà dân từ 30-40m, nay có đoạn chỉ còn gần 10m. Với tình hình sạt lở như thế này, chỉ khoảng vài năm nữa, tuyến đường 559 ở gần đây cũng sẽ bị đe dọa. Nhưng những năm gần đây, bờ sông bị sạt lở vào mùa mưa, mùa nắng bờ sông cũng sạt lở. Ở vùng “rốn lũ”, chúng tôi đã quá quen với cảnh “chớm mưa đã ngập”, nhưng thấy bờ sông sạt lở như hiện nay chúng tôi không thể ngồi yên được”.

Cũng theo ông Nguyễn Đức Ái: “Tình trạng sạt lở bờ sông Gianh trên địa bàn thôn là do việc khai thác cát sạn trên sông Gianh. Bởi, từ khi những con thuyền khai thác cát xuất hiện trên sông, nhất là đoạn sông Gianh chảy qua địa bàn thôn, bờ sông sạt lở ngày càng nghiêm trọng hơn. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị, đề xuất, thậm chí gửi đơn tập thể lên các cấp có thẩm quyền để có phương án ngăn chặn và giải quyết triệt để, nhưng rồi, lòng sông vẫn bị hút cát, bờ sông vẫn tiếp tục lở”.

Phó Chủ tịch UBND xã Văn Hóa Cao Xuân Thành cho biết: “Hiện hầu hết bờ sông trên địa bàn xã đã được đầu tư xây dựng kè, chỉ còn đoạn bờ sông Gianh ở thôn Xuân Hạ vẫn chưa được xây dựng. Những năm gần đây, trước tình trạng sạt lở bờ sông ngày càng nhiều, người dân ở thôn và chính quyền địa phương đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp, các ngành, với mong muốn được đầu tư xây dựng kè chống sạt lở, nhưng vẫn chưa có kết quả”.

Về vấn đề ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép, Phó Chủ tịch UBND xã Văn Hóa Cao Xuân Thành cho hay: “Đây là vấn đề “nhức nhối” trên địa bàn, nhưng lực lượng của xã không thể ngăn chặn triệt để được. Mỗi khi nhận được thông tin người dân báo có thuyền khai thác cát trái phép, với nhân lực và phương tiện thô sơ, chúng tôi chỉ đẩy đuổi là chủ yếu, chứ không thể làm gì khác được. Bởi, thấy có thuyền của xã là họ bỏ chạy. Rồi sau đó, đâu lại vào đấy. Trong khi chờ đợi được xây dựng kè chống sạt lở, rất mong lực lượng liên ngành cấp trên xử lý nghiêm việc khai thác cát trái phép, nhằm hạn chế tình trạng sạt lở bờ sông như hiện nay”.

Dương Công Hợp