(QBĐT) - Trải qua chặng đường 25 năm xây dựng và phát triển với quyết tâm và nỗ lực cao, cán bộ công chức (CBCC) Chi cục Hải quan cửa khẩu (HQCK) quốc tế Cha Lo đã vượt lên khó khăn, thử thách, đạt được nhiều kết quả quan trọng trên mặt trận kinh tế đối ngoại. Đến nay, có thể nói rằng, Chi cục đã lớn mạnh về mọi mặt, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới…
Một chặng đường phát triển
Tuyến đường 12A huyền thoại là tuyến đường ngắn nhất và rất thuận lợi trong việc giao thương từ các tỉnh đông bắc Thái Lan qua Trung Lào, về các cảng biển miền Trung Việt Nam như Vũng Áng, Hòn La. Để đáp ứng nhu cầu về xuất nhập khẩu (XNK) và xuất nhập cảnh (XNC) qua tuyến đường này, ngày 28-3-1987, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã ký quyết định thành lập lực lượng HQCK Cha Lo.
Những năm đầu mới thành lập, HQCK Cha Lo hoạt động trong điều kiện khó khăn và thiếu thốn. Cán bộ công chức (CBCC) sống và làm việc trong một căn nhà tạm có diện tích chỉ khoảng 40m2; cơ sở vật chất, thông tin liên lạc chưa được trang bị, việc làm thủ tục hoàn toàn bằng thủ công... với nhân lực chỉ có 6 người. Tuy nhiên, với lưu lượng hàng hoá XNK, phương tiện XNC, hành khách du lịch ngày một gia tăng qua cửa khẩu, cả nước nói chung, tỉnh Quảng Bình nói riêng ngày càng hội nhập sâu rộng với các nước trong khu vực, đặc biệt với nước bạn Lào và Thái Lan... HQCK ChaLo đã nhanh chóng cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hoá mọi hoạt động, nhằm đáp ứng yêu cầu thực tế tại cửa khẩu.
Trên cơ sở chủ trương lớn về cải cách hiện đại hóa của ngành Hải quan, dưới sự chỉ đạo của Cục Hải quan Quảng Bình, thời gian qua, Chi cục HQCK Cha Lo đã chú trọng thực hiện cải cách hiện đại hoá công tác quản lý nhà nước về hải quan tại cửa khẩu quốc tế ChaLo. Cùng với sự quan tâm hỗ trợ của các cấp, các ngành, sự nỗ lực cố gắng vượt bậc và quyết tâm của tập thể đơn vị, sau một thời gian tiến hành cải cách hiện đại hoá, đến nay Chi cục đã đạt được những thành quả rất đáng khích lệ, góp phần không nhỏ vào quá trình thúc đẩy hoạt động XNK, XNC, đầu tư và du lịch của tỉnh nhà phát triển.
Cụ thể, về thủ tục hải quan: hàng hoá, người, phương tiện qua lại cửa khẩu đã được giải quyết nhanh chóng, thuận lợi, được cộng đồng doanh nghiệp và người dân đánh giá cao. Nếu như trước đây, thời gian thông quan 1 lô hàng tính trung bình là 3 giờ thì nay giảm xuống chỉ từ 20 phút đến 1 giờ. Tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hoá giảm từ 100% xuống còn 12% đến 15% tổng số lô hàng qua cửa khẩu. Mặt khác, hầu hết các hoạt động phục vụ thông quan hàng hoá XNK, phương tiện XNC tại cửa khẩu đều được thực hiện thông qua máy móc và các phần mềm nghiệp vụ như: khai hải quan từ xa (doanh nghiệp có thể khai báo làm thủ tục XNK ngay tại trụ sở doanh nghiệp), phần mềm tiếp nhận đăng ký tờ khai, phân luồng tờ khai tự động, phần mềm quản lý phương tiện XNC, phần mềm thu ngân sách TABMIS (kết nối giữa Hải quan và Kho bạc), áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001-2008, phần mềm xử lý văn bản NetOffice, máy soi hành lý...tạo ra nhiều tiện ích cho doanh nghiệp. Qua đó, việc thực hiện các thủ tục ngày càng thông thoáng, thuận lợi, thời gian thông quan được rút ngắn đáng kể.
 |
| Phương tiện thông quan tại cửa khẩu quốc tế Cha Lo |
Bên cạnh đó, nguồn nhân lực và hạ tầng kỹ thuật của HQCK cũng ngày càng được hoàn thiện. Đến nay, HQCK Cha Lo có 26 CBCC được đào tạo cơ bản (70% có trình độ đại học), có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, làm chủ máy móc thiết bị, công nghệ thông tin, đặc biệt là luôn đồng thuận cao trong quyết tâm thực hiện cải cách hiện đại hoá. Đây là vấn đề cốt lõi, quyết định cho sự thành công đối với quá trình cải cách, đổi mới. Hệ thống máy móc, hạ tầng kỹ thuật của đơn vị được trang bị đầy đủ, hiện đại, đồng bộ; đường truyền internet tốc độ cao, kết nối mạng WAN, LAN từ Cục đến Chi cục.
Có thể khẳng định rằng, chặng đường xây dựng, phát triển, hiện đại hoá tại Chi cục HQCK ChaLo đã đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận, phục vụ đắc lực cho hoạt động XNK, XNC, đầu tư và du lịch qua cửa khẩu ngày càng tăng (năm 2011 kim ngạch đạt 155,2 triệu USD, tăng 109% so với năm 2010, thu ngân sách đạt 161,7 tỷ đồng, tăng 130% so với năm 2010).
Tiếp tục hiện đại hóa thủ tục hải quan
Xác định rõ mục đích lâu dài từ nay đến đến năm 2020 và các năm tiếp theo, hoạt động thông quan hàng hoá XNK, phương tiện XNC chủ yếu là tin học hóa, tự động hóa. Để tạo đà cho mục đích lâu dài này, cũng như tiếp tục thực hiện tốt phương châm "chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả" trong hoạt động nghiệp vụ tại cửa khẩu Cha Lo, trước mắt, trong năm 2012 Chi cục HQCK Cha Lo quyết tâm triển khai thực hiện có hiệu quả thủ tục hải quan điện tử.
Thực hiện thủ tục hải quan điện tử, các doanh nghiệp (DN) sẽ được hưởng thêm nhiều lợi ích so với thủ tục hải quan truyền thống, đó là: không phải đến trụ sở của cơ quan Hải quan mà có thể khai hải quan tại bất cứ địa điểm nào có máy tính kết nối mạng internet và được thông quan ngay đối với lô hàng thuộc diện được miễn kiểm tra hồ sơ giấy và miễn kiểm tra thực tế hàng hóa; được sử dụng tờ khai điện tử in từ hệ thống của DN, có chữ ký và đóng dấu của DN thay cho tờ khai giấy và các chứng từ kèm theo để đi nhận hàng và làm chứng từ vận chuyển hàng hóa trên đường (nếu lô hàng thuộc diện được miễn kiểm tra hồ sơ giấy và miễn kiểm tra hàng hóa); có thể khai báo hải quan bất kì lúc nào thay cho việc chỉ có thể khai trong giờ hành chính như trước đây và được cơ quan hải quan tiếp nhận khai báo trong giờ hành chính; được quyền ưu tiên thứ tự kiểm tra đối với các lô hàng phải kiểm tra chi tiết hồ sơ hoặc kiểm tra thực tế hàng hóa; được cơ quan Hải quan cung cấp thông tin về quá trình xử lý hồ sơ Hải quan điện tử thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.
Đồng thời, DN thực hiện thủ tục hải quan điện tử sẽ được cơ quan Hải quan hỗ trợ đào tạo, cung cấp phần mềm khai báo hải quan điện tử và tư vấn trực tiếp miễn phí; được lựa chọn hình thức nộp lệ phí (theo tháng hoặc theo từng tờ khai) thay vì chỉ có thể nộp theo từng tờ khai như thủ tục Hải quan truyền thống; hồ sơ thanh khoản hợp đồng gia công và nhập nguyên liệu sản xuất xuất khẩu đơn giản hơn, thay vì phải nộp hoặc xuất trình tờ khai, báo cáo thanh khoản và chứng từ bằng giấy thì DN được sử dụng hồ sơ điện tử để thanh khoản. Thực hiện thủ tục hải quan điện tử giúp thông tin giữa hệ thống của Hải quan và DN được quản lý đồng bộ trên máy tính, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tra cứu, tìm kiếm thông tin; DN có thể đăng ký thủ tục hải quan điện tử tại bất kì Chi cục Hải quan điện tử nào và được chấp nhận làm thủ tục hải quan điện tử ở các Chi cục khác thay vì việc phải làm đăng ký tại từng Chi cục Hải quan điện tử như trước đây; thực hiện thủ tục hải quan điện tử giúp DN giảm thời gian, chi phí làm thủ tục hải quan do DN có thể chủ động trong quá trình khai báo hải quan và sắp xếp thời gian đi nhận hàng và xuất hàng...
Hoàng Kim Đồng