(QBĐT) - Gần đây dư luận xã hội quan tâm nhiều đến công tác tìm kiếm cất bốc hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp ngoại cảm. Trên lĩnh vực quản lý nhà nước, ngành LĐTBXH đã có văn bản hướng dẫn chỉ đạo cụ thể. Để rõ hơn, phóng viên Báo Quảng Bình đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Trần Văn Tuân, Phó Giám đốc sở LĐTBXH tỉnh xung quanh vấn đề này.
- PV: Xin đồng chí cho biết tình hình tìm kiếm cất bốc hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp ngoại cảm đang diễn ra như thế nào?
* Đồng chí Trần Văn Tuân: Đến hôm nay, sau 36 năm độc lập, thống nhất đất nước nhưng cả nước ta vẫn còn hơn 500.000 mộ liệt sĩ chưa được phát hiện quy tập hoặc đã quy tập nhưng thiếu thông tin. Nhiều thân nhân liệt sĩ vẫn đau đáu nỗi đau khi chưa biết phần mộ của người thân đang được an nghỉ ở nơi đâu.
Tìm mộ liệt sĩ là tâm tư nguyện vọng chính đáng của các thân nhân liệt sĩ. Đảng và Nhà nước ta luôn xem công tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ, xác định danh tính liệt sĩ là chủ trương nhất quán, xuyên suốt và là nhiệm vụ chính trị quan trọng để đền ơn đáp nghĩa, thể hiện truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Với quyết tâm và trách nhiệm cao cả ấy, ngay sau khi thống nhất đất nước, công tác tìm kiếm, xác định hài cốt liệt sĩ luôn được Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành và các địa phương quan tâm triển khai thực hiện và đã đạt được một số kết quả đáng kể. Tuy nhiên do cuộc chiến tranh quá tàn khốc, ác liệt tiếp đó là thiên tai bão lũ tàn phá, địa hình nhiều thay đổi nên còn nhiều mộ liệt sĩ chưa quy tập được.
Từ đầu năm 2011 đến nay, ở một số tỉnh đã xuất hiện cơ sở ngoại cảm hoạt động tự phát để tìm kiếm xác định hài cốt liệt sĩ gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự của địa phương. Thậm chí một số cơ sở đã lợi dụng danh nghĩa tìm kiếm hài cốt liệt sĩ để trục lợi bất chính. Đặc biệt có một số thân nhân sau khi “áp vong” có biểu hiện tâm thần, ảnh hưởng đến sức khỏe và kinh tế gia đình.
Đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa kiểm chứng được chính xác việc tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ thông qua các cơ sở ngoại cảm này. Ở tỉnh ta đến nay chưa có cơ sở nào hoạt động ngoại cảm như các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Hà Nam... nhưng đã có nhiều thân nhân liệt sĩ từ các tỉnh phía bắc vào cất bốc mộ bằng phương pháp ngoại cảm và đề nghị xác định danh tính cho hài cốt liệt sĩ.
- PV: Là cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, đề nghị đồng chí cho biết quan điểm của Đảng, Nhà nước về vấn đề nhạy cảm đã nêu trên?
* Đồng chí Trần Văn Tuân: Tháng 6 năm 2011, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã tổ chức hội thảo về Đề án xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (cùng với Bộ Quốc phòng và Trung tâm Nghiên cứu tiềm năng con người) với quan điểm là không phủ nhận mặt tích cực của việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ qua phương pháp ngoại cảm, nhưng chỉ nên xem đây là một trong những biện pháp hỗ trợ cho công tác tìm kiếm hài cốt, phải kết hợp với phương pháp khoa học và các vật chứng khác, chắp nối lại các thông tin để sớm trả lại đúng tên, địa chỉ, gia đình... cho các liệt sĩ.
Cái khó cho công tác này là phần lớn thân nhân liệt sĩ vì muốn để yên cho người đã khuất nên họ không đồng tình lấy mẫu giám định gen (AND) để có đủ cơ sở khoa học xác định danh tính cho liệt sĩ. Đây cũng là điểm yếu để những kẻ xấu lợi dụng trục lợi. Chấn chỉnh thực trạng trên, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã có văn bản chỉ đạo giao cho Cục Người có công phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu tiềm năng con người tìm ra những nhà ngoại cảm tâm huyết, có năng lực thực sự, đồng thời hỗ trợ kinh phí giám định và có những hướng dẫn cụ thể về cách kiểm tra AND.
Tất cả nhằm thống nhất việc quản lý tìm kiếm, quy tập mộ liệt sĩ, an táng vào các nghĩa trang cũng như các chế độ chính sách kèm theo trong việc tìm kiếm bằng phương pháp tâm linh trong cả nước. Điều này góp phần có được những kết luận chính xác để đáp ứng nguyện vọng chính đáng của các gia đình thân nhân liệt sĩ.
Ở tỉnh ta, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội đã có các văn bản hướng dẫn các huyện, thành phố tăng cường công tác thông tin tuyên truyền giúp thân nhân liệt sĩ hiểu rõ hơn về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, xác định đây là việc làm lâu dài và đòi hỏi sự phối hợp cao của các cấp ngành liên quan cùng các thân nhân liệt sĩ để thực hiện nguyện vọng chính đáng: Trả lại đúng tên, địa chỉ cho các liệt sĩ.
- PV: Cần lưu ý gì trong các văn bản nêu trên?
* Đồng chí Trần Văn Tuân: Các huyện, thành phố cần nghiêm cấm việc tiếp nhận, đưa vào nghĩa trang liệt sĩ những trường hợp không có căn cứ thực tế (như các di vật để lại, xác nhận của đồng đội...) hoặc không có căn cứ khoa học chứng minh là hài cốt liệt sĩ.
Trường hợp giới thiệu hoặc xác nhận đối tượng không đúng văn bản hiện hành thì Phòng LĐTBXH huyện, thành phố phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật ưu đãi người có công.
Đề nghị UBND huyện, thành phố kiểm tra chỉ đạo phòng LĐTBXH và UBND các xã, phường thực hiện đúng chính sách nhà nước đã ban hành.
- PV: Xin cảm ơn đồng chí về cuộc trao đổi này!
Phan Hòa (thực hiện)