Chúng tôi tin có một hang động lớn hơn cả Sơn Đoòng

(QBĐT) - Đoàn thám hiểm hang động thuộc Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh lại có mặt tại Quảng Bình để tìm kiếm hang động mới và tiếp tục thám hiểm Sơn Đoòng, hang động lớn nhất thế giới. Trưởng đoàn, Tiến sĩ Howardlimbert đã dành riêng cho chúng tôi cuộc trò chuyện và ông cho rằng, trong khu vực này có thể còn một hang động lớn hơn Sơn Đoòng.

* PV: Xin ông cho biết ý định trở lại Quảng Bình lần này của đoàn thám hiểm hàng động Hoàng Gia Anh?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Lần này trở lại với 8 tuần, tôi hy vọng đoàn thám hiểm tìm được nhiều hang động mới. Ngoài ra chúng tôi có một chút thời gian cho Sơn Đoòng để nghiên cứu các đặc điểm khác. Chúng tôi cũng hy vọng tìm được hang động lớn hơn, đẹp hơn Sơn Đoòng.

* PV: Vì sao hy vọng như thế thưa ông?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Chúng tôi suy nghĩ rất nghiêm túc, Phong Nha-Kẻ Bàng (PNKB) là khu vực

Chuyên gia hang động hàng đầu, Howard Limbert tin tưởng ở PNKB có một hang động lớn hơn Sơn Đoòng. Ảnh: Quốc Nam

rộng lớn, chúng tôi mới chỉ khám phá 10% hoang mạc đá vôi này, còn 90% nữa chưa ai biết đến, rất là tuyệt vời khi trở lại PNKB, trong 90% đó hoàn toàn chưa biết được điều gì cả. Theo tính toán của các nhà khoa học trong đoàn, rất có thể có hang động mới lớn hơn Sơn Đoòng nhiều.

Chúng tôi mới khám phá được 2 hệ thống hang động, hệ thống hang Vòm và hệ thống hang Phong Nha, một hệ thống thứ ba mà chúng tôi chưa khám phá, đấy là sông Chày, chúng tôi chưa hiểu được nước Mọoc xuất phát từ đâu, nhưng lượng nước ở lỗ phun tại gần Eo Gió là rất lớn, chúng tôi tin rằng, đi qua bên dãy núi dọc đường Hồ Chí Minh tuyến tây tại điểm nước Mọoc, sẽ có một hang động rất là lớn, đã có một người dân thông báo với chúng tôi về điều này.

Hơn nữa, lượng nước lũ ở Sơn Đoòng phải có một hang động rất lớn tiêu hóa, trong khi đó hang Én và một số hang khác không thể tải hết lượng nước này, và vì thế, cần tìm kiếm hang động rất lớn này.

* PV: Thông tin một người dân cung cấp hang động có thể lớn hơn Sơn Đoòng, có tin cậy?

-  Tiến sĩ Howard Limbert: Thông tin đáng tin cậy bởi vì đây là người đã hợp tác với chúng tôi trong nhiều năm, anh này đã thấy một cửa hang lớn và đã có mặt ở đó, chuyến này, chúng tôi sẽ đến địa điểm đó, mất hai đến ba ngày đi bộ đến đó cho nên chúng tôi đang lên kế hoạch kỹ càng.

Mô tả ban đầu, chúng tôi ghi nhận nó rất sâu, khác với hang Phong Nha rất dài, hang này rất sâu, có thể 2 đến 3 trăm mét. Người dân thông báo với chúng tôi họ thấy cửa hang là một cái lỗ lớn, nhìn xuống rất sâu, đoàn chúng tôi đặt trọng tâm thám hiểm hang động này, kỳ vọng lớn vào hang động này để giải quyết câu hỏi, dòng lũ lên đến hơn 150m trong Sơn Đoòng được tiêu hóa ở chỗ nào.

* PV: Với việc khám phá hang động của đoàn thì Sơn Đoòng có ý nghĩa như thế nào trên thế giới?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Đây là thành tựu rất lớn trong việc phát hiện hang động ở vùng Phong Nha-Kẻ Bàng này. Vì Sơn Đoòng đã được viết trên tạp chí National geographic, tạp chí lừng danh của Hội địa lý Hoa Kỳ, phát hành trên 200 quốc gia với hàng trăm triệu bản, sau đó là có rất nhiều các bài báo khác nữa trên khắp thế giới.

Sơn Đoòng đã tạo được sự quan tâm cho tất cả những ai yêu mến hang động trên thế giới. Phim về huyền thoại hang động này cũng được Hội địa lý Hoa Kỳ phát đến hơn 200 quốc gia, ngoài ra cũng rất nhiều người biết Sơn Đoòng qua internet, báo chí, riêng tại tạp chí National geographic, Sơn Đoòng có một vị trí rất quan trọng. Tôi nhận điện thoại của những chuyên gia hàng đầu ở đây, tâm lý họ rất là hài lòng về Sơn Đoòng, đó là thành tựu lớn, một vũ trụ thu nhỏ, một huyền thoại lớn của thế kỷ XXI. Nó là vật báu không chỉ riêng Quảng Bình, hay quốc gia Việt Nam, mà là vật báu của cả thế giới.

* PV: Việc phát hiện Sơn Đoòng đã gây chú ý đến các hoạch định du lịch nào không, thưa ông?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Việc phát hiện Sơn Đoòng là phương thức quảng bá cực kỳ hiệu quả di sản PNKB, từ đó rất nhiều du khách đã đến với PNKB. Hiện có rất nhiều người quan tâm để tìm kiếm cơ hội đầu tư ở PNKB, đặc biệt Sơn Đoòng.

Bức hình hang Kén được Howard Limbert "đính chính" ở Tú Làn, Minh Hóa, không phải từ Sơn Đoòng. Ảnh: Carsten Peter.

Tuy nhiên, khi mở tuyến du lịch về Sơn Đoòng chúng ta cần rất cẩn thận, tính toán kỹ lưỡng. Quan điểm của tôi trong tương lai có thể Sơn Đoòng trở thành một hang động du lịch, nhưng hiện nay là chưa nên vì cần nghiên cứu thật kỹ về hệ sinh thái, địa chất địa mạo, chế độ thủy văn, cảnh quan... này trước khi chúng ta đưa Sơn Đoòng trở thành hang động du lịch, vì cửa hang rất khó để du khách đi xuống, để có đường dẫn xuống hang phải đầu tư rất nhiều tiền, và nó cũng rất là nguy hiểm, cả hai đầu Sơn Đoòng có dòng sông chảy vào, cho nên phải thật cẩn thận. Đối với mùa này kể cả những người thám hiểm chuyên nghiệp như đoàn chúng tôi, thì cũng phải rất cẩn thận bởi vì nước từ mưa rừng đổ về rất nhanh...

* PV: Ngoài các yếu tố trên, vì sao ông khuyến cáo chưa nên làm du lịch ở đây?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Với Sơn Đoòng đi bộ cũng rất nguy hiểm, nên có dự án cáp treo đi vào, nhưng đầu tư cáp treo phải tốn hàng chục triệu USD, một nguồn đầu tư rất lớn.

Ý tưởng tốt hiện nay là nên tổ chức cho du khách đến hang Én, một trong những hang rất là đẹp, cũng gần với Sơn Đoòng, tổ chức tốt nhất vào mùa khô. Hiện nay đã phát triển nhiều hang động du lịch ở PNKB (Phong Nha, Thiên Đường, Tối...) nên phát triển nó ra theo hướng bảo tồn, trước khi phát triển Sơn Đoòng.

Ngoài ra, với các thành tạo địa mạo, các cấu tạo hệ sinh thái trong Sơn Đoòng rất nhạy cảm, dễ tổn thương. Bất cứ một tác động nào cũng có thể làm mai một cảnh quan Sơn Đoòng. Các thành tạo ngoạn mục trong đó mất hàng trăm triệu năm, nếu chúng ta làm không tốt, tác động xấu, sẽ vĩnh viễn mất một số thành tạo và không thể có lại được, phải cân nhắc cẩn thận, nghiên cứu thật kỹ với các công trình khoa học thật nghiêm túc.

* PV: Ông có đề cập đến cáp treo, nó có tác động như thế nào?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Chúng tôi quan tâm đến việc bảo tồn lên hàng đầu, nếu địa phương muốn làm du lịch, thì phương án tối ưu để bảo đảm tính mạng du khách và cảnh quan đa dạng sinh học ở khu vực là xây dựng cáp treo. Tuy nhiên, quan tâm của chúng tôi là nên giữ cảnh quan trong Sơn Đoòng và hạn chế du khách vào trong đó, vì đây là hệ sinh thái rất nhạy cảm, dễ tổn thương.

* PV: Như thế có là thái quá khi công chúng không được chiêm ngưỡng thành tựu hang động của thế kỷ XXI?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Tôi nghĩ là không, bởi trên thế giới, có hang động Leschugilla được chính phủ Hoa Kỳ đóng cửa vĩnh viễn đối với khách du lịch phổ thông. Nó chỉ được một số ít các nhà khoa học có giấy phép vào làm việc nghiên cứu, quay phim. Và công dân Mỹ hoặc các nước khác muốn tìm hiểu về hang động này, không còn cách nào khác là đọc sách, xem phim, đọc báo từ các công trình của các nhà khoa học từng nghiên cứu.

Theo tôi, với du khách yêu mến Sơn Đoòng, có thể chúng ta ngồi ở nhà xem phim, đọc sách, đọc báo về Sơn Đoòng chứ không cần phải đến tận nơi, làm thế nhằm bảo vệ báu vật của nhân loại, là cách khôn ngoan cho tự nhiên để con cháu sau này được thừa hưởng một cách toàn vẹn.

* PV: Đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đã có hơn 20 năm tìm kiếm hang động ở Việt Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng, kinh phí có sự tài trợ nào để đoàn tổ chức các cuộc thám hiểm?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Chúng tôi tự nguyện vì đam mê phải tiết kiệm tiền từ một đến hai năm trời bằng lao động để đến PNKB thám hiểm, không có tổ chức nào tài trợ cả, tuy nhiên chuyến đi vừa rồi, từ Luân Đôn đến Đồng Hới, hãng hàng không Việt Nam đã tài trợ chúng tôi vận chuyển hành lý. Chúng tôi yêu mảnh đất này.

Rừng trong hang động ở Sơn Đoòng. Ảnh: Howard Limbert

* PV: Trong tương lai, ông sẽ tiếp tục quan tâm tới hệ thống hang động đá vôi ở PNKB?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Năm tới chúng tôi sẽ cùng một hãng phim lớn của Brazin đến Sơn Đoòng làm phim. Khu vực núi đá vôi PNKB này rất xứng đáng vì đây là khu vực tiềm năng, nổi tiếng toàn cầu về hang động, ở đây đã có hang động lớn nhất thế giới, sông ngầm dài nhất thế giới,... rất xứng đáng nhận sự quan tâm của các hãng thông tấn lớn như BBC, NHK... Tương lai, ở đây sẽ trở thành khu vực khám phá toàn cầu của các chuyên gia địa mạo địa chất vì nỏ rất bí ẩn, chưa thể hiểu được.

* PV: Ông có ý tưởng nào cho Sơn Trạch và sông Son?

- Tiến sĩ Howard Limbert: Tôi rất muốn thấy Sơn Trạch trở thành một điểm cho khách lưu trú của thế giới và Việt Nam. Việc đó phải bằng cách phát triển nơi đây thành một trung tâm sầm uất, sạch sẽ, gọn gàng, phục vụ du lịch chuyên nghiệp.

Dọc sông Son rất bẩn, nhiều bao nilon không phân hủy, rác thải thủy tinh, nó phản cảm, không tốt trong mắt du khách, cần có phương án xử lý vấn nạn này, đặc biệt hai bên bờ sông. Cần phát triển một loại thuyền thân thiện cho du khách đi trên sông, phục vụ cơm tối, cơm trưa, hoặc là bữa sáng; phát triển các trung tâm thông tin, bảo tàng di sản, hang động... trung tâm mua sắm, nghỉ dưỡng cho du khách lưu lại, đây cũng là nơi nổi tiếng của chiến trường xưa, nó rất thu hút sự quan tâm của khách quốc tế khi chúng tôi tiếp xúc.

* PV: Xin cảm ơn ông!

                                                                                            Minh Phong - Lê Nguyên