(QBĐT) - Nghĩa trang liệt sỹ xã Quảng Phúc, huyện Quảng Trạch ngày 14-3-2014, đúng 26 năm sau sự kiện bi tráng Gạc Ma, nơi biển trời Trường Sa thiêng liêng của tổ quốc (14-3-1988), chúng tôi cùng nhau đến bên phần mộ của Anh hùng, liệt sỹ Trần Văn Phương, thắp những nén tâm hương tưởng nhớ đến người anh hùng Gạc Ma.

Di ảnh Anh hùng, liệt sỹ Trần Văn Phương.

Khúc bi tráng không thể quên

Năm trước, nhân kỷ niệm 25 năm trận chiến bảo vệ đảo Gạc Ma, Anh hùng Nguyễn Văn Lanh được Hội CCB thành phố Hồ Chí Minh mời ra Đà Nẵng dự lễ mít tinh, anh tranh thủ về quê ở làng Đại Phúc, xã Vạn Ninh, huyện Quảng Ninh thăm mẹ già Nguyễn Thị Kỷ đã ngoài 80 tuổi. May mắn thay… chúng tôi được diện kiến cùng anh, nghe chính người trong cuộc chiến giữ đảo Gạc Ma năm nào kể chuyện.

“Quá khứ bi tráng không thể quên!”- Anh hùng Nguyễn Văn Lanh vào đầu câu chuyện cùng chúng tôi như thế- “Năm giờ sáng ngày 14-3, khi thủy triều bắt đầu rút, 30 chiến sỹ chúng tôi nhận lệnh lên đảo Gạc Ma cắm cờ và tập trung nguyên vật liệu để xây đảo. Chừng một tiếng sau thì tàu Trung Quốc xuất hiện thả xuồng cao tốc và cho lính tràn lên đảo ngăn không cho bộ đội cắm cờ, xây đảo. Khoảng 50 lính Trung Quốc trang bị súng AK, lưỡi lê bật sẵn quần nhau với bộ đội trong tay chỉ có cuốc, xẻng, xà beng”.

Thiếu úy Trần Văn Phương giữ chặt lấy cột cờ, giằng co mãi nhưng bọn chúng không uy hiếp được chiến sỹ ta, chúng bất ngờ nổ súng. Anh Phương trúng đạn. Trước khi ngã xuống, một tay anh vẫn giữ chắc cột cờ, miệng hô to khẩu hiệu: “Hãy để máu chúng ta nhuộm đỏ biển Đông chứ cương quyết không để mất đảo”. Binh nhất Nguyễn Văn Lanh đỡ lá cờ từ thiếu úy Trần Văn Phương, đá văng khẩu súng của một tên lính Trung Quốc, một tên khác xuyên lê vào bả vai phải anh. Tiếng súng nổ chát chúa, anh tiếp tục dính thêm một viên đạn vào người và đổ gục xuống.

Người băng bó cho Nguyễn Văn Lanh là anh Nguyễn Bá Ngọc (hiện trú tại xã Liên Trạch, huyện Bố Trạch), ở một phía khác cùng chiến sỹ Nguyễn Hữu Thảo giúp đưa thương binh lên thuyền nhôm, trong đó có Võ Văn Tứ bị đạn pháo cắt lìa chân phải, máu ra nhiều. Đồng đội anh dùng áo thấm máu và băng bó, nhưng trước khi thuyền về đến đảo Sinh Tồn thì anh Tứ đã hy sinh.

Chiến hạm Trung Quốc vẫn tiếp tục nã pháo dồn dập vào các tàu hải quân ta, lính Trung Quốc xả AK vào chiến sỹ ta đang trôi trên biển. HQ-604 hứng trọn làn đạn 12 ly 7, tất cả chỉ còn một màu đỏ rực máu và lửa, tàu HQ-604 chìm vào lòng biển mặn. Tàu HQ-505 gần đảo Cô Lin và HQ-605 phía đảo Len Đao cũng bị tấn công và trúng đạn. HQ-605 bốc cháy, chìm lúc 6 giờ ngày 15-3. HQ-505 cháy phần đuôi, kiên cường nhằm thẳng bãi cạn Cô Lin lao lên cắm cờ chủ quyền Việt Nam.

Trận hải chiến không cân sức giữ đảo Gạc Ma, Cô Lin, 64 chiến sỹ đã anh dũng hy sinh, 9 người khác bị phía Trung Quốc bắt giữ. Trong 64 liệt sỹ hy sinh, tỉnh Quảng Bình có 14 người.

Hai mươi sáu năm sau trận hải chiến bảo vệ chủ quyền đảo Gạc Ma, tôi có dịp gặp lại nhiều nhân chứng trong sự kiện bi tráng này. Ngoài anh hùng Nguyễn Văn Lanh còn có các anh Nguyễn Văn Sỹ (xã Vạn Ninh), Nguyễn Bá Ngọc (xã Liên Trạch).

Đặc biệt có anh Mai Xuân Hải, trong trận hải chiến này bị phía Trung Quốc bắt làm tù binh. Sau khi được trao trả, trở về địa phương hoàn cảnh gia đình hết sức bi đát. Anh Hải tâm sự rằng không biết phía Trung Quốc cho các anh ăn uống những thứ gì hàng ngày mà khi trở về đời thường sức khỏe bị giảm sút hẳn, con cái sinh ra cũng chẳng được bình thường.

Cựu chiến binh Gạc Ma Mai Xuân Hải và chiến công giữ đảo năm nào.

Cảm thông với cựu chiến binh Mai Xuân Hải, theo lời kêu gọi của nhà báo Dương Minh Phong, công tác tại Báo Sài Gòn giải phóng, bạn đọc khắp cả nước đã ủng hộ gần 150 triệu đồng “góp đá” xây nhà cho anh. Hiện tại, vợ chồng cùng các con của anh Hải đã có một ngôi nhà mới kiên cố khang trang, đưa vào sử dụng từ tháng 7-2013.

Nén tâm hương tưởng nhớ người anh hùng giữ đảo Gạc Ma

Sau trận hải chiến giữ đảo Gạc Ma có 3 cán bộ chiến sỹ hải quân nhân dân Việt Nam được phong tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân: thuyền trưởng tàu HQ-505 Vũ Huy Lễ, Nguyễn Văn Lanh và liệt sỹ Trần Văn Phương.

Sáng ngày 14-3, tôi có mặt ở nghĩa trang liệt sỹ xã Quảng Phúc. Ngày này hàng năm, không hẹn trước nhưng anh em làm báo tại Quảng Bình đều có mặt khá đông đủ để thắp hương tưởng nhớ anh hùng liệt sỹ Trần Văn Phương, người con Quảng Bình anh dũng hy sinh trong trận hải chiến giữ chủ quyền biển đảo năm nào.

Năm nay chị Mai Thị Hoa, vợ liệt sỹ Trần Văn Phương cùng con gái anh, Trần Thị Thủy không về được. Thủy bây giờ tiếp bước theo cha, trở thành một sỹ quan hải quân thuộc Lữ đoàn 146, Vùng 4 Hải quân, nơi ngày xưa người cha từ đó ra với biển đảo, anh dũng hy sinh giữa sóng nước Trường Sa. Trong khói hương, tôi chợt nhớ đến lời Thủy từng tâm sự: “Bố ạ! Con đã đến Trường Sa, tàu đi ngang qua Gạc Ma, nơi bố và đồng đội ngã xuống. Chúng con thả vào biển những bông hoa tưởng nhớ. Cố nhủ lòng đừng khóc, nhưng nước mắt con vẫn cứ trào ra”.

Thắp hương tưởng trên phần mộ anh hùng, liệt sỹ Trần Văn Phương.

Giữa khói hương, người em út của liệt sỹ Phương, anh Trần Văn Hiệp cũng từng là lính hải quân bần thần: “Tôi cố gắng hướng về người anh trai của mình để sống cho tốt hơn trong cuộc đời”. Ngôi nhà Trần Văn Hiệp thờ phụng anh trai, cũng là ngôi nhà có bà mẹ Hồ Thị Đức tuổi cao, sức yếu ngày ngày vọng bái hương hồn đứa con trai đầu nơi nghĩa trang liệt sỹ xã Quảng Phúc.

Bí thư Đảng ủy xã Quảng Phúc, Nguyễn Tiến Thành thắp ba nén nhang lên phần mộ liệt sỹ Trần Văn Phương, anh chân tình: “Quê hương chúng tôi tự hào khi có những người con thân yêu ngã xuống vì chủ quyền biển đảo quê hương. Anh hùng, liệt sỹ Trần Văn Phương trở thành tấm gương sáng tô thêm trang sử hào hùng của xã nhà, nơi một thời trong chống Mỹ rạng ngời với câu khẩu hiệu bất diệt "xe chưa qua nhà không tiếc”.

Vâng! hai mươi sáu năm sau, đứng trước anh, thế hệ trẻ chúng tôi tự hào về anh-một trong những “vòng tròn bất tử” giữ vững ngọn cờ chủ quyền Trường Sa.

Ngô Thanh Long