(QBĐT) - Không những hàng chục ha đất nông nghiệp đã bị cuốn theo dòng nước mà nhiều ngôi mồ tại khu nghĩa địa của xã cũng đang có nguy cơ bị sạt lở xuống sông. Tình trạng này đang diễn ra tại xã Hương Hoá, huyện Tuyên Hoá kể từ khi thủy điện Hố Hô được xây dựng khiến dòng chảy của sông Ngàn Sâu trên địa bàn bị thay đổi.

Thủy điện Hố Hô là công trình được xây dựng trên hệ thống sông Ngàn Sâu, nằm giáp ranh giữa tỉnh ta và tỉnh Hà Tĩnh. Theo thiết kế, công trình này không chỉ có nhiệm vụ sản xuất điện năng mà còn phải điều tiết nước phục vụ tưới tiêu, phòng chống lũ lụt cho các địa phương vùng hạ lưu, trong đó có xã Hương Hóa.

Tuy nhiên, khi thủy điện tích nước đã làm thay đổi dòng chảy của sông Ngàn Sâu qua xã Hương Hóa gây tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Đến mùa mưa lũ, người dân nơi đây lại sống thấp thỏm, lo lắng bởi  sạt lở không chỉ gây ảnh hưởng đến đất nông nghiệp mà còn đe doạ đến hàng chục ngôi mộ trong khu nghĩa địa cũ trên địa bàn xã.

Được biết, từ năm 2010 đến nay, toàn xã Hương Hoá có 476 ha đất sản xuất nông nghiệp nhưng có đến 28,78 ha đất nông nghiệp bị sạt lở, vùi lấp. Riêng năm 2013, lũ qua đi, làm sạt lở 2,78 ha, hiện nay, hễ có mưa lớn thì đất lại tiếp tục sạt lở. Trong khi đó, 80% trong tổng số 805 hộ dân sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, tỷ lệ hộ nghèo còn khá cao.

Sạt lở nghiêm trọng đang diễn ra gần khu nghĩa địa xã Hương Hoá.

Theo chân cán bộ xã Hương Hoá, chúng tôi đến tận khu vực đất sản xuất bị sạt lở hoặc cát, sỏi vùi lấp qua các trận lũ trước đây. Dọc theo sông Ngàn Sâu thuộc thôn Tân Đức III trước đây đất đai màu mỡ, người dân trồng hai vụ lạc xen ngô, đậu xanh, với năng suất khá cao. Nếu dựa theo năng suất và sản lượng bình quân hằng năm, theo giá bán tại thời điểm này, mỗi ha ở những khu vực nói trên có thể mang lại thu nhập từ 70-80 triệu đồng/ha/năm. Như vậy, với việc hơn 28 ha đất sản xuất bị mất, nông dân xã miền núi khó khăn Hương Hóa mỗi năm tổn thất lên đến hàng tỷ đồng.

Không chỉ sạt lở, bồi lấp đất nông nghiệp, khu nghĩa địa cũ của xã có hơn 20 ngôi mộ đang bị dòng sông Ngàn Sâu đe doạ nuốt trôi. Hiện nay, người dân vô cùng bức xúc và lo lắng vì sạt lở đã làm ảnh hưởng đến vấn đề dòng tộc, tâm linh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân xã Hương Hoá.

Ông Trần Ngọc Sơn, thôn Tân Đức 4, một người dân có mồ mả ông bà tại khu nghĩa địa cho biết: “Khu nghĩa địa này đã có từ lâu, trước đây, khu nghĩa địa cách xa sông Ngàn Sâu khoảng 700m. Khi chọn nơi xây lăng mộ, gia đình luôn chọn nơi cao ráo, đẹp để cho ông bà yên nghỉ. Nhưng từ khi có thuỷ điện đến nay, sạt lở mỗi năm một ít, dần lấn tới khu vực lăng mộ, nếu không khắc phục kịp thời, thêm một mùa lũ nữa thì không còn mồ mả ông bà đâu”.

Ông Cao Phương Hướng, Phó chủ tịch xã Hương Hoá cho biết: “Sau trận lũ năm 2007, nhiều hộ dân ở thôn Tân Đức 1 và 3 đã làm đơn kiến nghị gửi chính quyền các cấp và lãnh đạo Nhà máy Thuỷ điện Hố Hô yêu cầu xem xét và xử lý nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. Mong muốn của người dân nơi đây là Nhà máy và các cấp có thẩm quyền khẩn trương giải quyết một cách nghiêm túc, người dân không thể chờ đợi lâu hơn nữa vì ảnh hưởng trực tiếp đến mồ mả ông bà, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống nhân dân”.

Thanh Hoa