(QBĐT) - Năm 1965, đế quốc leo thang đánh phá miền Bắc, cùng với cả nước, hàng vạn thanh niên Quảng Bình đáp lời kêu gọi của Đảng và Bác Hồ, hăng hái tham gia lực lượng TNXP.
Kể từ ngày đầu thành lập (5-6-1965), với nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu, học tập và lao động sản xuất, TNXP Quảng Bình đã cùng với lực lượng TNXP cả nước viết nên bản hùng ca trên những nẻo đường kháng chiến. Mười năm trên tuyến lửa anh hùng, lực lượng TNXP Quảng Bình đã có mặt trên mọi chiến trường, bám trụ tại các cung đường huyết mạch, các trọng điểm ác liệt. Vượt qua mọi khó khăn gian khổ, hy sinh, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao, lập được nhiều chiến công xuất sắc, được Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Quảng Bình và cả nước ghi nhận.
Sau khi thành lập, gần 2 vạn TNXP tỉnh ta đã có mặt trên mọi chiến trường, bám trụ tại các cung đường huyết mạch, các trọng điểm ác liệt nhất để làm nhiệm vụ, vượt qua mưa bom bão đạn muôn vàn khó khăn thử thách. Quảng Bình được mệnh danh là: “Thủ đô của thanh niên xung phong”.
Những chiến công ấy đã được lực lượng TNXP Quảng Bình viết nên bằng máu của những chiến sỹ đã ngã xuống, làm nên những huyền thoại. Năm 1965, bị thất bại ở chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ đã tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc.
Quảng Bình là địa phương trực tiếp đối đầu nên địch đánh phá vô cùng ác liệt, hòng cắt đứt con đường huyết mạch chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Với 2 tuyến đường chạy dọc là Quốc lộ 1A và đường 15A, 4 tuyến đường vượt dãy Trường Sơn qua nước bạn Lào: đường 10, đường 12, đường 16, đường 20 cùng một mạng lưới đường nối, đường tránh, đường tỉnh lộ. Để bảo đảm giao thông thông suốt, lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước của tỉnh được thành lập trong những ngày rực lửa chiến tranh, quân số ban đầu khoảng 10.000 người.
 |
| Lực lượng TNXP Quảng Bình đón nhận danh hiệu AHLLVTND do Chủ tịch nước trao tặng cho tập thể 7 liệt sĩ TNXP Đại đội 759. Ảnh: Lê Tâm |
Vừa thành lập chưa kịp huấn luyện đã hành quân không kể ngày đêm về các tuyến đường làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông, san lấp hố bom, vận tải hàng hóa. Ngoài lực lượng TNXP quê ở Quảng Bình, còn có hàng vạn đội viên TNXP quê ở các tỉnh trên miền Bắc cùng phục vụ chiến đấu ở những cung đường ác liệt nhất. Nơi đây đã xuất hiện nhiều tấm gương anh hùng và cũng có nhiều địa danh nổi tiếng thắm máu đào của lực lượng TNXP Việt Nam.
Đế quốc Mỹ muốn biến vùng “cán xoong” Quảng Bình thành “chảo lửa”, hòng ngăn chặn sự chi viện của hậu phương vào tiền tuyến, chúng thả xuống nơi đây hàng ngàn tấn bom đạn. Đường sá, cầu cống, bến phà bị đánh phá ác liệt cả ngày đêm. TNXP vẫn kiên cường bám đường, bám tuyến với quyết tâm “Một tấc không đi, một li không rời”. Đáng chú ý nhất là tuyến đường 12A, 15A, 16 và 20, địch tập trung đánh phá vô cùng ác liệt. Đây là tuyến đường huyết mạch vận tải hàng hóa, có các trọng điểm như Ka Tang, Khe Ve, Khe Cấy, Ý Leng, Mụ Giạ, không lúc nào ngớt tiếng bom rơi. Lực lượng TNXP được giao nhiệm vụ đảm bảo thông đường, thông tuyến, đã bám trụ 24/24 giờ tại mặt đường.
Với khẩu hiệu như: “Máu của C759 có thể đổ nhưng đường của 759 không thể tắc”, đại đội 759 đã nêu tấm gương kiên cường dũng cảm trên tuyến đường độc đạo. Với những chiến công đặc biệt xuất sắc, C759 đã ghi tên vào trang sử vàng của TNXP được Đảng, Nhà nước phong tặng Anh hùng lao động, 7 liệt sỹ đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT.
Sau năm 1975, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, một bộ phận TNXP được thuyên chuyển công tác, điều động sang quân đội, chuyển đi học hay làm công tác khác ở các cơ quan, công trường, xí nghiệp, xây dựng vùng kinh tế mới, số đông trở về tham gia lao động sản xuất, công tác ở địa phương. Năm 2006, Hội cựu TNXP tỉnh Quảng Bình được thành lập. Hội thường xuyên chăm lo, giáo dục để giữ vững và phát huy truyền thống của TNXP, đẩy mạnh phong trao thi đua yêu nước, hỗ trợ giúp nhau xây dựng cuộc sống mới.
Đẩy mạnh phong trào: “Cựu thanh niên Việt nam nguyện nêu gương sáng, học tập và làm theo tâm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Cuộc vận động: “vì nghĩa tình đồng đội, đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn. Nhiều cựu TNXP đã biết khắc phục khó khăn, vươn lên làm kinh tế giỏi, làm giàu trên chính mảnh đất năm xưa bom cày đạn xới.
Kế tục và phát huy truyền thống vẻ vang, những năm gần đây, Hội cựu TNXP Quảng Bình đã đạt nhiều thành tích xuất sắc. Ba năm liền đạt danh hiệu “Đơn vị thi đua xuất sắc” của Hội cựu TNXP Việt Nam. Đơn vị được Tỉnh ủy, UBND tỉnh Quảng Bình tặng bằng khen và hàng trăm hội viên được các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận khen thưởng.
Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, lực lượng TNXP Quảng Bình vẫn đang tiếp tục giữ vững và phát huy những truyền thống đáng tự hào của TNXP Việt Nam, viết tiếp những trang sử mới trong tiến trình xây dựng đất nước.
Hùng Sơn – Lê Tâm