(QBĐT) - Ít ai ngờ rằng chỉ một quãng thời gian không dài, mà tình trạng xe quá tải trên địa bàn Quảng Bình đã giảm đáng kể. Để có được kết quả khả quan đó, ngoài các giải pháp lâu nay thường làm của các lực lượng chức năng, thì ở Quảng Bình đã tìm ra bài thuốc “xóa” xe quá tải tại gốc rất hiệu nghiệm. Đó là tập trung xử lý ngay tại các mỏ vật liệu, cổng nhà máy-nơi phát sinh quá tải trọng xe.

Xiết chặt nơi bốc hàng

Mới đây chúng tôi cùng Chánh tranh tra Sở Giao thông vận tải Quảng Bình, Hoàng Ngọc Dũng đóng vai người mua vật liệu xây dựng thị sát một vòng ở các khu mỏ vật liệu trên địa bàn. Trên đường đi ông tâm sự, từ khi áp dụng biện pháp giám sát và xử lý việc bốc xếp vật liệu xây dựng đã mang lại hiệu quả không ngờ.

Thanh tra giao thông thường xuyên kiểm tra xe quá tải.

Qua thực tế tình trạng xe quá tải ở Quảng Bình nhận thấy, hầu hết các vi phạm về tải trọng đều có liên quan đến vận chuyển vật liệu xây dựng. Muốn “xóa” xe quá tải phải bắt đầu từ nơi phát sinh ra tải trọng. Với suy nghĩ đó ông đã chỉ đạo lực lượng thanh tra tập trung nghiên cứu tìm cách xử lý tận gốc việc bốc xếp vật liệu xây dựng tại các điểm mỏ và nhà máy xi măng, nhà máy gạch xây dựng... trên địa bàn, nơi được xem là khởi phát của mọi vi phạm về tải trọng xe.

Trong vai người đi liên hệ mua đá xây dựng công trình, chúng tôi đến mỏ đá Lèn Bạc, xã Ngân Thủy (Lệ Thủy). Vào thời điểm đó có 3 xe ô tô đã hoàn tất việc bốc xếp đá xây dựng, chuẩn bị lăn bánh và 2 xe khác đang bốc hàng. Chúng tôi đến bất ngờ và đi trên xe ô tô “biển trắng” nên lái xe và chủ mỏ không ai nghi ngờ. Qua quan sát nhận thấy 3 xe chuẩn bị lăn bánh này đều chấp hành khá tốt quy định về tải trọng và có bạt che phủ bảo vệ môi trường.

Hỏi chuyện ông Lê Văn Hưu, người điều khiển máy xúc đá lên xe chúng tôi được biết, kể từ sau đợt đoàn công tác của Thanh tra giao thông và CSGT đến tuyên truyền và yêu cầu ký cam kết về việc bốc xếp vật liệu đúng tải trọng xe, đến nay anh em trong tổ bốc xếp thực hiện rất nghiêm túc, chưa để xảy ra trường hợp nào bốc quá trọng lượng cho phép.

Minh chứng cho điều đó, ông Chánh thanh tra cung cấp cho chúng tôi danh sách cụ thể mà thanh tra đã trực tiếp đến làm việc ký cam kết với 65 chủ mỏ, đơn vị vận tải, nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng, xi măng trên địa bàn. Trong đó có 32 doanh nghiệp vận tải lớn có giấy phép kinh doanh đang hoạt động và 33 nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng như: xi măng, gạch ngói, bê tông tươi và mỏ vật liệu xây dựng...

Cùng với việc ký cam kết, Thanh tra giao thông đã phối hợp với CSGT tiến hành kiểm tra 3 đợt tại 21 đơn vị trong số đã cam kết nói trên (gồm 4 nhà máy xi măng , 3 bến cảng, 14 mỏ vật liệu). Đồng thời tổ chức kiểm tra đột xuất 2 đợt tại 2 doanh nghiệp cung ứng nguồn hàng. Kết quả đã lập biên bản xử phạt 78 trường hợp với số tiền 199 triệu đồng.

Xử nghiêm xe cơi nới thùng

Nói về thực trạng xe cơi nới thùng, xe quá tải tại Quảng Bình, ông Trần Quang Thanh, Phó Cục trưởng Cục QLĐB II khi vào làm việc với tỉnh trong tháng 4-2015 đánh giá rằng, công tác kiểm soát tải trọng xe trên địa bàn tỉnh Quảng Bình đã được thực hiện từ rất sớm, thậm chí là địa phương đi tiên phong. Tuy nhiên, thời gian đầu làm chưa quyết liệt và vẫn còn xảy ra tái vi phạm về tải trọng và kích thước thùng hàng.

Thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam thời điểm cuối tháng 3-2015, số lượng xe tải tự đổ trọng lượng trên 10 tấn ở Quảng Bình là 1.650 xe, trong đó có 216 xe tải nhập khẩu sau Thông tư 32 (Thông tư 32 cho phép nhập khẩu xe tải trọng lớn, nay không phù hợp nên đã bãi bỏ) nhưng chủ xe, chủ doanh nghiệp (DN) tự ý cới nới phổ biến từ 0,5-1,5m. Các xe nhập khẩu trước Thông tư 32 có kích thước thùng lớn cũng được cơi nới 0,2-0,6m; xe tải trọng nhỏ cũng cơi nới 0,3-0,8m.

Trăn trở làm sao giải quyết được vấn đề này, Giám đốc Sở GTVT Quảng Bình đã chỉ thị cho lực lượng Thanh tra giao thông, Đăng kiểm vào cuộc; đồng thời đề nghị CSGT phối hợp để tìm ra địa chỉ những chiếc xe cơi nới này. Với cách làm đó, chỉ sau một thời gian ngắn, hầu hết các chủ xe đều tự tháo gỡ thùng cơi nới, trả lại nguyên trạng. Đối với xe tải tự đổ, mua về trước Thông tư 32 các chủ xe đã tự nguyện chuyển đổi gần hết.

Để làm rõ việc này, chúng tôi đã trực tiếp làm việc với Trung tá Từ Nhật Tú, Trưởng phòng CSGT, Công an tỉnh và được biết từ đầu năm 2015 đến nay lượng xe tải đã được chuyển đổi kết cấu khá lớn. Qua kiểm tra của CSGT hầu như không còn loại xe này lưu thông trên đường. Ngoài ra có 236 xe tải loại lớn nhập từ Trung Quốc về như HOWO, CHENGLONG, SINOTRUK... đã xin rút hồ sơ quản lý xe tại Phòng CSGT để bán ra ngoài tỉnh...

Một chuyển biến đáng mừng là sau khi lực lượng chức năng vào cuộc quyết liệt, hầu hết các chủ DN đều tự giác cắt bỏ thùng xe. Qua câu chuyện với ông Lê Văn Tý, Giám đốc DN vận tải Tân Hải, hoạt động trên địa bàn Quảng Trạch, ông cho biết: “Việc cắt thùng xe gây ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình kinh doanh của các DN.

Tuy nhiên, xác định lợi nhuận kinh doanh của DN phải gắn liền với lợi ích chung, chúng tôi sẽ không cơi nới thùng hàng và chở quá tải trọng theo quy định. Hiện cả 3 xe của DN Tân Hải đều đã cắt bỏ thùng hàng cơi nới để chở đúng tải trọng cho phép.

Cắt bỏ thùng xe tải cơi nới.

Anh Nguyễn Xuân Tuấn, một lái xe của của DN Tân Hải bộc bạch: “Từ khi cắt bỏ thùng hàng cơi nới và chở đúng tải trọng, chúng tôi thấy công việc nhẹ nhàng và thoải mái hơn rất nhiều. Không còn nơm nớp lo bị lực lượng chức năng phát hiện và xử phạt, nhất là không phải toát mồ hôi mỗi khi leo dốc hay vào cua, cảm giác tự tin và thoải mái khiến tôi thấy tay lái của mình vững vàng hơn hẳn”.

Phát huy tác dụng “thượng phương bảo kiếm”

Trung tá Từ Nhật Tú, Trưởng phòng CSGT chia sẻ với chúng tôi rằng, từ khi đơn vị dùng cân xách tay "xử" xe quá tải đã mang lại hiệu quả bất ngờ. Có thể nói cân xách tay đã trở thành “thượng phương bảo kiếm” làm cho lái xe, chủ DN, chủ hàng dù có gan đến mấy cũng phải “chùn tay”, không dám vi phạm tải trọng. Thấy được tác dụng của “bài thuốc” cân xách tay, nên Ban ATGT tỉnh đã đầu tư thêm 9 cân nữa cho các đơn vị (Thanh tra Sở GTVT 2 cân, CSGT 2 cân, CSGT Quảng Trạch, Lệ Thủy, Tuyên Hóa, thị xã Ba Đồn, thành phố Đồng Hới mỗi đơn vị 1 cân).

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh vẫn đang duy trì hoạt động 24/24h của trạm cân kiểm soát tải trọng lưu động QL1 và Tổ liên ngành tập trung kiểm soát xe trên QL 12A, đường Hồ Chí Minh, các khu vực tập trung các mỏ vật liệu, cổng nhà máy xi măng, gạch ngói...

Có thể nói, việc xử lý mạnh tay của các lực lượng chức năng thời gian qua đối với xe quá tải đã có tác dụng răn đe khá tốt. Trong 9 tháng đầu năm 2015, CSGT phối hợp với Thanh tra giao thông tại Trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động đã kiểm tra 9.935 trường hợp, lập biên bản vi phạm 471 trường hợp (tỷ lệ xe vi phạm chiếm 4,6% trên tổng số xe kiểm tra; tỷ lệ này trên phạm vi cả nước là 10,1%). Trong đó có nhiều trường hợp áp dụng khung phạt tiền tối đa là 45 triệu đồng. Số liệu từ Phòng CSGT cho biết đơn vị đã sử dụng cân xách tay, xử phạt 50 trường hợp, tổng số tiền xử phạt hơn 1,3 tỷ đồng (bình quân mỗi vụ vi phạm bị phạt đến 26 triệu đồng).

Mặc dù lực lượng mỏng, địa bàn rộng, công tác kiểm soát vẫn gặp khó khăn, nhưng nhờ thay đổi phương thức xử lý xe quá tải tại gốc nên tình hình vi phạm tải trọng xe trên các tuyến đường đã giảm hẳn. Theo ông Phạm Quang Hải, Giám đốc Sở GTVT, với đà này thì đến cuối năm nay Quảng Bình sẽ xử lý hết tình trạng xe quá tải.

Trọng Thái