(QBĐT) - Đó là chuyện giải phóng mặt bằng (GPMB) để thực hiện các dự án mở rộng quốc lộ 1 trên địa bàn tỉnh ta. Có lẽ ai cũng cho rằng, việc GPMB sẽ rất khó khăn và kéo theo đó sẽ là sự chậm trễ với những vùng dân cư dày đặc, đặc biệt là khu vực tỉnh lỵ. 

Thế nhưng khi việc GPMB đang đi dần đến "hồi kết" thì toá hoả ra, không hẳn như vậy. Chính những chỗ tưởng dễ lại hoá ra làm chậm, có nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ đề ra. Cụ thể là vùng phía nam tỉnh, tại xã Sen Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ. Đây là vùng đất rộng người thưa, quốc lộ 1 đi qua vùng đồi núi, dân cư thưa thớt, vì vậy số hộ liên quan đến GPMB không nhiều. Thế nhưng đến giữa cuối tháng 3-2014, nghĩa là còn chưa đến 15 ngày nữa là hết thời hiệu GPMB bàn giao cho các đơn vị thi công thì việc GPMB ở đây chỉ mới đạt 27%. Trong khi những chỗ khó, chỗ vướng nhiều hộ dân người ta đã thực hiện đạt trên 80%...

Phân tích kỹ cái sự dễ hoá khó này có nhiều nguyên nhân. Trước hết cũng có nguyên nhân khách quan, đó là đơn vị chức năng có những sai sót nhất định trong đo đạc, kiểm đếm. Nhưng cái đó đã được khắc phục. Vậy còn lại là gì? Đó là sự chủ quan của chính quyền các cấp ở đây. Thấy không quá khó nên chủ quan, chuyện thường xẩy ra với mọi việc chứ không chỉ trong GPMB. Chủ quan nên chủ trương "cả hệ thống chính trị vào cuộc" chưa thực chất, có vẻ như đang "khoán trắng" cho một bộ phận, một số người.

Các nhà hàng khu vực ven Bàu Sen, một trong nhiều khu vực người dân chưa chịu bàn giao mặt bằng để thi công (tại thời điểm 17-3-2014).

Tiếp theo là cán bộ cơ sở chưa coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của cấp uỷ, chính quyền địa phương như lãnh đạo tỉnh, huyện đã nhiều lần quán triệt, dẫn đến cán bộ cơ sở làm việc rời rạc, có dấu hiệu chạy theo đuôi quần chúng, thiếu năng động, thiếu "bài" trong công việc khó khăn là GPMB và cả ý thức trông chờ ỷ lại vào cấp trên như chính lãnh đạo xã đã thừa nhận. Chính vì vậy mà việc phối hợp với cơ quan chức năng không ăn nhập, lỏng lẻo, chẳng hạn giữa chính quyền xã với bộ phận đo đạc để thực hiện quy chủ một số lô đất trên địa bàn.

Tại buổi làm việc giữa lãnh đạo tỉnh với địa phương trung tuần tháng 3 mà hai bên đỗ lỗi cho nhau và bên xã cũng chưa biết bên kia làm được đến đâu. Rồi trong việc trả tiền cũng nhùng nhằng, bên huyện nói đưa tiền đến không có người nhận, bên xã nói nhiều hộ dân sẵn sàng nhận nhưng chưa thấy tiền...Tiếp theo là việc nắm các chính sách về GPMB rất hời hợt, dẫn đến thiếu vốn kiến thức về chính sách để "đấu trí" với dân. Có những vấn đề rất đơn giản đáng ra phải được đả thông ở cơ sở lại đề nghị lên trên.

Đó là việc có hỗ trợ khối lượng đất đắp để làm đường, làm sân trong khu vực mốc lộ giới hay không. Đây là vấn đề mà các văn bản của nhà nước, của tỉnh đã nêu khá rõ, cán bộ lãnh đạo, cán bộ làm công tác GPMB đã nói rất nhiều lần, cả tuyến quốc lộ 1 đều phải thực hiện là không hỗ trợ việc này, nhưng cơ sở vẫn chưa đả thông cho người dân, hoặc là đả thông không đến nơi đến chốn, thậm chí có người còn có hy vọng vào sự "đổi ý" của cấp trên. Đây lại là một vấn đề khá mấu chốt ở địa phương này.

Thời gian, lộ trình GPMB mở rộng quốc lộ 1 có tính quốc gia, việc chậm một vài điểm sẽ ảnh hưởng đến toàn tuyến, ảnh hưởng đến công trình trọng điểm quốc gia. Thời gian theo quy định đã sắp hết, nếu xã Sen Thuỷ, huyện Lệ Thuỷ không có những nỗ lực thực sự thì Sen Thuỷ trở thành một "điểm đen" trong GPMB tuyến quốc lộ 1.

Và bài học rút ra trong công tác quản lý là mọi sự chủ quan đều có thể biến việc dễ thành khó.

V.H