(QBĐT) - Thời gian qua, Báo Quảng Bình nhận được phản ánh của ông Hoàng Hữu Trạch, Trưởng ban liên lạc truyền thống CCB Đường 9- B5 tỉnh Quảng Bình về việc: hiện nay có một số người lợi dụng chủ trương, thương mại hóa việc làm kỷ niệm chương Đường 9- B5 để thu lợi bất chính. Họ đã lợi dụng tâm lý của một số anh chị em bị mất giấy tờ, cho rằng “nếu làm được kỷ niệm chương sẽ làm được chế độ chất độc da cam và các chế độ khác của Nhà nước”. Việc làm này trái với lương tâm, gây bất bình trong dư luận nhân dân, ảnh hưởng đến uy tín của BLL. Ông Trạch đề nghị các cơ quan chức năng điều tra làm rõ.

Lần theo danh sách những người đã từng làm kỷ niệm chương thông qua một số đối tượng kể trên, chúng tôi liên lạc được với ông Võ Quang Á ở xã An Ninh, ông cho biết: Ông là cựu TNXP từng có mặt ở mặt trận Đường 9- B5 (Quảng Trị) trong những năm chiến tranh chống Mỹ ác liệt. Cũng như nhiều anh em đi chiến đấu trong đó, ông cũng muốn làm kỷ niệm chương, gọi là kỷ niệm cho con cháu sau này.

Chưa biết làm cách nào, thì nghe ông Tr.T.D ở xã Sơn Thủy nói: Ai làm thì ông làm cho, chi phí 500.000 đồng/người. “Nộp tiền được khoảng chừng 1 tháng thì họ gọi điện thông báo có kỷ niệm chương rồi. Họ kêu ngày nọ, ngày tê tập trung về nhà người nọ, người tê, mỗi người lấy 1 cái mang về thôi”. “Kỷ niệm chương có đây rồi, nhưng nghe họ nói thật giả lẫn lộn, giờ cũng không biết thế nào”. Ông Á cho biết thêm: riêng ở xã An Ninh, Vạn Ninh (Quảng Ninh) có 17 người làm theo cách này.

Bản đối chiếu chữ ký, con dấu thật (phía trên) và giả (phía dưới) trên kỷ niệm chương Đường 9-B5.

Ông Võ Phi Vó ở phường Bắc Nghĩa, TP. Đồng Hới cũng cho biết: ông cùng vợ làm theo mọi người ở đơn vị cũ, qua sự giới thiệu của ông Tr.T.D hết 1.000.000 đồng. Họ hứa hẹn làm được kỷ niệm chương rồi sẽ làm được các chế độ chất độc da cam, được chế độ bảo hiểm, được nhận tiền trao tặng... Tuy nhiên, sau đó họ phát chỉ có kỷ niệm chương, ngoài ra không có quyết định cũng như không có chế độ gì như ban đầu họ hứa hẹn. Sau anh em chúng tôi thấy cách làm không rõ ràng, lại nghe nói chuyện “làm thật, làm dổm” nên giờ cũng vứt lại đó, không dám treo nữa.

Trong vai một người muốn làm kỷ niệm chương cho người thân, tôi đã liên lạc qua điện thoại với ông Tr.T.D- người giới thiệu làm kỷ niệm chương cho ông Vó và ông Á. Ông D. vui vẻ cho biết: Cháu chỉ cần photo chứng minh thư của người cần làm kỷ niệm chương thành 2 bản, không cần công chứng, nộp 500.000 đồng, chú sẽ làm cho. Khi được hỏi: Vậy không cần phải xin xác nhận của địa phương hay tổ chức nào à? Ông Tr.T.D trả lời: Không cần, để đó chú làm tắt cho, chú viết hồ sơ cho luôn. Ông Tr.T.D tự nhận mình là người của BLL Đường 9- B5 tỉnh Quảng Trị, có quen với rất nhiều người ở BLL ngoài Bộ nên làm nhanh gọn. Ông khoe đã từng làm cho 150 trường hợp; có một số người mất giấy tờ, sau khi làm kỷ niệm chương này nên có cơ sở đã làm được chế độ chất độc da cam. Ông cũng cho biết: Mình làm sau, làm tắt nên cứ coi như nộp đơn hồi năm 2010 mà bị thất lạc, để vô đợt với người trước luôn cho nó khỏe. 

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Hữu Trạch cho hay: Để làm kỷ niệm chương theo đường chính thống phải qua rất nhiều khâu khá nghiêm ngặt. Trước hết, cần phải có đơn của cá nhân người muốn làm kỷ niệm chương, tóm tắt lý lịch... có xác nhận của Hội CCB, Hội Cựu TNXP xã. Ban liên lạc CCB Đường 9 - B5 lập danh sách lên BLL huyện. Ở mỗi cấp, danh sách đều có sự xác nhận của Hội CCB hoặc Hội cựu TNXP của cấp đó. Qua sự rà soát, kiểm tra của BLL tỉnh, hồ sơ mới gửi ra BLL phía Bắc và BLL toàn quốc xét, ký quyết định cấp kỷ niệm chương. Chi phí cho mỗi kỷ niệm chương như vậy chỉ 120.000 đồng, đối với các liệt sỹ thì gia đình không phải bỏ kinh phí, mà vận động đồng đội đóng góp. Việc trao tặng, truy tặng kỷ niệm chương có tổ chức lễ và trao theo tập thể, đơn vị, với sự chứng kiến của chính quyền địa phương. Vì vậy, không thể có chuyện trao tại nhà như một số người kể trên.

Trở lại với ông Võ Quang Á, ông ngậm ngùi chia sẻ: Khi nghe thông tin làm kỷ niệm chương theo đường chính thống chỉ mất kinh phí khoảng 100.000 đồng, trong khi mình phải mất 500.000 đồng, ban đầu nhiều người cũng tỏ ra bức xúc. Vì thực tế cuộc sống hiện tại của anh chị em cựu chiến binh, cựu TNXP còn nhiều khó khăn, vất vả. Nhưng sau nghĩ thôi mình đã từng vô sống ra chết có nhau, giờ vì năm trăm nghìn đồng mà đi kiện cáo nhau chi cho mất tình cảm anh em đồng đội...

Làm việc với Hội Cựu chiến binh tỉnh, ông Trần Văn Bường, Chủ tịch Hội cho biết: Tại cuộc họp giao ban công tác xây dựng Đảng, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội quý I - 2013, chúng tôi nghe thông tin phản ánh về một số trường hợp TNXP hoạt động không đúng quy định, làm chứng nhận TNXP không đúng đối tượng, kết nạp hội viên không qua tổ chức và lình xình chuyện làm kỷ niệm chương ở địa bàn huyện Lệ Thủy. Thường trực Tỉnh ủy giao cho Tỉnh đoàn phối hợp với Hội Cựu chiến binh tỉnh, Hội Cựu TNXP tiến hành làm rõ. Hiện chúng tôi đã xây dựng kế hoạch, giao cấp huyện trực tiếp kiểm tra. Kết quả bước đầu đã xác định được có 66 trường hợp CCB, cựu TNXP làm theo diện này.

Sắp tới, đoàn liên ngành của tỉnh sẽ rà soát lại để sớm có văn bản báo cáo chính thức lên Thường trực Tỉnh ủy. Về những khuất tất trong làm kỷ niệm chương ở một số địa bàn khác như báo nêu, giờ chúng tôi mới nhận được thông tin. Ông Trần Văn Bường cũng nêu lên quan điểm: Đây là việc làm sai trái của một số người mạo danh BLL Đường 9- B5. Anh em CCB, cựu TNXP thì quá nhẹ dạ cả tin, thiếu sự tỉnh táo cần thiết trước những cám dỗ. Do các đối tượng này “vận động” khiến nhiều người lầm tưởng làm được kỷ niệm chương thì sẽ làm được chế độ chất độc da cam nên hăng hái tham gia. Thực tế, không có chuyện làm các chế độ dựa trên cơ sở kỷ niệm chương. Vì vậy, anh em CCB, cựu TNXP cần hết sức tỉnh táo, thận trọng kẻo “tiền mất tật mang”, vô tình trở thành người nối giáo cho hành động sai trái.

Được biết, ở một số tỉnh, thành khác, hiện tượng mạo danh chữ ký, làm “dổm” kỷ niệm chương cũng đã xuất hiện. Trung tướng Sùng Lãm, Trưởng ban liên lạc bạn chiến đấu Mặt trận Đường 9 Quảng Trị B5 cũng đã có cảnh báo tới các BLL trong toàn quốc về vấn đề này. Hiện chưa khẳng định được: liệu những kỷ niệm chương được làm theo đường dây trên địa bàn tỉnh ta có “thật” hay không? Nhưng rõ ràng cách làm còn rất nhiều điều khuất tất cần được các cơ quan chức năng sớm làm rõ, tránh gây ảnh hưởng xấu trong dư luận nhân dân.

                                                                              Hương Lê