(QBĐT) - Mặc dù năm qua bối cảnh đất nước và tỉnh nhà an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội  được giữ vững và ổn định, nhưng tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp, các tranh chấp về kinh doanh thương mại, dân sự,  hôn nhân gia đình, hành chính, lao động... vẫn có xu hướng gia tăng. Trước thực tế đó, ngành Toà án tỉnh nhà có những nỗ lực vượt bậc trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và đã đạt được những kết quả tích cực trên các mặt hoạt động chính...

Đồng chí Nguyễn Thanh Xuân, Chánh án Toà án nhân dân tỉnh đang trao Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Toà án của Chánh án Toà án nhân dân tối cao cho các cán bộ trong và ngoài ngành Toà án.

Năm 2013, yêu cầu xuyên suốt đối với ngành Toà án tỉnh nhà là nâng cao hiệu quả công tác giải quyết, xét xử các loại án, đi đôi với thực hiện mục tiêu xây dựng ngành Toà án trong sạch vững mạnh và tiếp tục triển khai các nhiệm vụ cải cách tư pháp...Trong bộn bề công việc, thực hiện chỉ đạo của Toà án cấp trên và trực tiếp là Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh, toàn ngành đã đồng lòng, đồng sức vượt qua khó khăn và đã thu được những kết quả tích cực.

Trong công tác giải quyết, xét xử án hình sự, năm qua, ngành đã tuân thủ quy định của pháp luật tổ chức triển khai xét xử kịp thời, trong thời hạn pháp luật quy định, không để án quá hạn luật định. Bên cạnh đó việc tranh tụng tại phiên toà theo tinh thần Nghị quyết 49- NQ/TW của Bộ Chính trị được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch và quyền bình đẳng cho những người tham gia tố tụng tại phiên toà, góp phần nâng cao chất lượng xét xử.

Năm qua, toàn ngành đã không để xẩy ra trường hợp xét xử oan, sai hay bỏ lọt tội phạm. Việc cho bị cáo hưởng án treo cũng được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Các đơn vị trong ngành cũng đã khắc phục khó khăn, chủ động phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và chính quyền các địa phương tăng cường xét xử lưu động nhằm  giáo dục, răn đe, ngăn ngừa tội phạm trong cộng đồng. Qua 86 vụ án xét xử lưu động đã phần nào thông tin cho nhân dân biết các phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm hình sự để phòng ngừa, đề cao cảnh giác. Đây là hoạt động được cấp uỷ, chính quyền các địa phương và nhân dân đồng tình ủng hộ và đánh giá cao.

Trong quá trình giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, hôn nhân gia đình Tòa chuyên trách và các Toà cấp huyện đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, thận trọng, khách quan trong thu thập và đánh giá chứng cứ. Nhằm giảm thiểu và hạn chế mâu thuẫn tranh chấp, các toà án đã quan tâm đến công tác hoà giải, đối thoại trên tinh thần "Quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự". Bên cạnh đó, cũng đã chú trọng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em để cân nhắc, ban hành những bản án, quyết định thấu tình, đạt lý hài hoà lợi ích của các bên.

Các vụ án kinh doanh thương mại, lao động và hành chính năm qua cũng đã được giải quyết, xét xử bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật, góp phần tích cực bảo vệ lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và công dân...

Với những nỗ lực trên, năm qua toàn ngành đã giải quyết, xét xử 2.103 vụ án trong tổng số 2.155 vụ án các loại đã được thụ lý, đạt tỷ lệ 97,6%. Về chất lượng xét xử, tỷ lệ án bị cấp phúc thẩm, giám đốc thẩm huỷ án (0,71%), sửa án (1,95%) tỷ lệ thấp so với chỉ tiêu thi đua của ngành quy định (huỷ án 1,16%, sửa án 3%). Một mặt hoạt động được ngành quan tâm trong năm qua là đẩy mạnh công tác giám đốc kiểm tra và thi hành án hình sự. Năm 2013, Toà án nhân dân tỉnh đã tiến hành kiểm tra, rà soát 1.285 hồ sơ vụ án, bản án, quyết định sơ thẩm các loại; 744 hồ sơ thi hành án của Toà án nhân dân cấp huyện và tiến hành kiểm tra 7 đơn vị Toà án cấp huyện. Qua kiểm tra đã phát hiện các sai sót để kịp thời chấn chỉnh nhằm nâng cao chất lượng xét xử. Năm 2013 toàn ngành đã ra quyết định thi hành án hình sự đối với 1.105 bị cáo án đã có hiệu lực pháp luật, đạt tỷ lệ 100%; số bị cáo bị xử phạt tù khi bản án có hiệu lực đều được ban hành quyết định thi hành án đúng thời hạn.

Bên cạnh đó, các đơn vị trong ngành đã tăng cường phối hợp với Công an, Viện kiểm sát để theo dõi chặt chẽ các bị cáo bị phạt tù nhưng còn tại ngoại, kịp thời yêu cầu cơ quan công an ra quyết định truy nã, bắt thi hành án đối với bị cáo trốn khỏi địa phương. Các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, xét giảm án đều được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật.

Việc tiếp nhận đơn thư được các đơn vị trong toàn ngành thực hiện thường xuyên hàng ngày, có mở sổ theo dõi để phân loại, xử lý đúng quy định. Công tác tiếp dân được thực hiện theo quy định của ngành; mọi thắc mắc, khiếu nại của công dân được giải đáp thoả đáng. Tại trụ sở làm việc của các đơn vị trong ngành đều có đặt thùng thư góp ý...

Nhằm thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành, điều xuyên suốt và quan tâm thường xuyên là xây dựng đội ngũ ngang tầm nhiệm vụ. Với chủ trương đó, năm qua, toàn ngành đã tập trung hoàn thành công tác quy hoạch, kiện toàn cán bộ lãnh đạo, quản lý; quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch chức danh thẩm phán giai đoạn 2015-2020. Bên cạnh đó công tác đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ của ngành được đẩy mạnh. Trong năm ngành đã cử nhiều cán bộ tham gia các lớp tập huấn nghiệp vụ, tham gia hội thảo do Toà án nhân dân tối cao và các cơ quan trung ương tổ chức.

Ngoài ra, Toà án nhân dân tỉnh cũng đã tổ chức các buổi sơ, tổng kết rút kinh nghiệm trong công tác xét xử; tổ chức tập huấn, quán triệt các văn bản luật mới sửa đổi, bổ sung...nhằm cập nhật kiến thức pháp luật và nâng cao năng lực về chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ. Năm 2013, ngành Toà án tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" theo chủ đề xuyên suốt của ngành là "Phụng công thủ pháp, chí công vô tư". Cán bộ của ngành đã quán triệt phương châm "gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân" vào công việc cụ thể và sinh hoạt hàng ngày. Ngành Tòa án tỉnh Quảng Bình đã tổ chức thành công hội thi “Thẩm phán giỏi” và “ Thư ký giỏi”.

Với những nỗ lực vượt bậc, toàn ngành đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, nhiều tập thể, cá nhân được đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng. Cụ thể, có 1 tập thể được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng ba, 2 cá nhân được Thủ tướng Chính phủ tằng bằng khen, 3 cá nhân và 1 đơn vị được tặng bằng khen của Chánh án Toà án nhân dân tối cao...

Tuy nhiên, nhìn lại năm qua, vẫn còn một số mặt công tác cần chấn chỉnh. Đó là tỷ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán chưa giảm. Một số trường hợp Toà án cấp phúc thẩm (cấp  tỉnh) sửa bản án, quyết định sơ thẩm còn thiếu căn cứ thuyết phục. Vẫn còn nhiều trường hợp thu thập chứng cứ không đầy đủ, áp dụng không đúng quy định của pháp luật trong giải quyết các vụ việc dân sự...

Từ thực tiễn công tác giải quyết, xét xử các loại án của ngành trong năm qua cho thấy tình hình tội phạm và các tranh chấp dân sự còn diễn biến phức tạp và xu thế gia tăng về số lượng. Để hoàn thành nhiệm vụ nặng nề trong năm 2014 và những năm tới, ngành Tòa án tỉnh nhà tiếp tục thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Toà án nhân dân tối cao và của Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh liên quan đến hoạt động tư pháp. Đồng thời, tập trung đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại án, bảo đảm các phán quyết của Toà án phải đúng pháp luật, thực sự mang lại công lý cho xã hội. Làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, công chức trong ngành, nhằm xây dựng đội ngũ trong sạch, vững mạnh; thường xuyên kiểm tra, thanh tra nội bộ, tăng cường kỷ luật công vụ. Đẩy mạnh bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ thẩm phán và Hội thẩm Toà án 2 cấp để tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho ngành...  

V.H