(QBĐT) - Khi thực hiện ghi chép này tôi được tòa soạn báo lưu ý rằng ngày xuân bút pháp nên mềm mại ướt át một chút. Không có lời nhắc nhở trên đây thì có lẽ bất kỳ phóng viên nào đến Mai Hóa cũng viết những câu mềm mại. Trong bài viết của mình, tôi cũng “thuổng” vào khá nhiều thơ phú. Phải chăng, một vùng dân cư hiền hòa, ấm áp và nên thơ như Mai Hóa đã lý giải điều này!.

"Xanh xanh bãi mía bờ dâu
 Ngô khoai biêng biếc... "

Không hiểu sao cứ mỗi lần ngược quốc lộ 12A từ Ba Đồn qua khỏi Quảng Trường, Quảng Liên, Cảnh Hóa, Tiến Hóa đến Mai Hóa, Phong Hóa... là trong tôi lại vẳng lên ngân nga hai câu thơ trên đây của Hoàng Cầm viết từ một thời khói lửa đã khá xa về một vùng đất rất xa, vùng Kinh Bắc, cũng có con sông nằm nghiêng nghiêng, có đồng bãi mướt mát và những người dân hồn nhiên hiền lành như thuở nảo thuở nào...

Có thể, đã in đậm vào ký ức tôi và nhiều người cái bức đại cảnh sơn-thủy-mạc hoành tráng: bên phải là những dãy đồi nhấp nhô trong "tập đoàn" Hoành Sơn, bên trái là Đại Linh Giang trong xanh mải miết trong hành trình về biển. Hai bên đường là những cụm dân cư lành hiền giữa phối cảnh thiên nhiên cây thì con gái mượt trái. Và, nếu vào những ngày cuối đông áp tết đầu xuân...  "lúa thì con gái mượt như nhung", bãi ngô non, khoai lang , đậu đỗ trải đều như gấm như thêu. Đâu đó có người đang nhẩn nha làm cỏ hay bóng cô nàng áo thắm quẩy đôi thùng đi ra bến sông. Mai Hóa vừa kết thúc mùa gieo trỉa.

Sau hai đợt rét đậm, những ngày áp tết Giáp Ngọ trời ấm lên, gió nhẹ hanh hao đủ cho người đi đường khép lại tà áo. Tại vùng nông thôn phía nam huyện Tuyên này vẫn còn nhiều cảnh trẻ con mừng áo mới và quà tết rất đáng yêu, phảng phất phong vị xưa cũ... "Từng đàn con trẻ chạy xun xoe/ Mây hửng trời quang nắng mới hoe? Lá nõn cành non ai tráng bạc/ Gió về từng trận gió bay đi..." (Nguyễn Bính). Bức tranh làng quê trong giấc mơ của những nhà thơ lãng mạn gần trăm năm trước thì nay đang hiện hữu ở đây.

Trên bảy kilômét đường 12a chạy dọc Mai Hóa tôi cứ muốn đi thật chậm, muốn ghé vào những Đông  Hòa, Đông Thuận, Bắc Hóa, Tây Hóa, Xuân Hóa, Nam Sơn, Liên Sơn, Liên Hóa, thôn công giáo toàn tòng Tân Hóa với cả cái thôn Lạc Hóa vỏn vẹn 37 hộ nhưng chưa bao giờ tụt hậu trong đội hình cả xã. "Bãi mía bờ dâu"? giá cả bấp bênh của thương trường đã khiến cho không chỉ Mai Hóa mà cả Tiến Hóa, Văn Hóa, Châu Hóa không còn bóng dáng cây dâu tằm truyền thống.

Xuân đã về trên vùng quê Mai Hóa. Ảnh: T.H

Việc khai tử nhà máy đường mang theo hình ảnh bãi mía vùng đồng bãi chỉ lưu lại chút hình ảnh và kỷ niệm không mấy vui về một quyết định đầu tư vội vã. Bức tranh vẫn không thiếu gam màu và những nét chạm trổ như "Tình sông Núi" của Trần Mai Ninh "Bắp và khoai tiếp bắp và khoai". Tổng diện tích gieo trồng năm 2013 là 558ha bao gồm cả "quần thể" lúa- ngô- (chính vụ- đông xuân- hè thu), lạc,khoai lang, đậu đỗ, rau, cỏ sinh học. Thu nhập bình quân 12,5 triệu người/năm trên tám nghìn dân, Mai Hóa thuần nông, dẫu còn hộ nghèo nhưng tuyệt nhiên không thể bị đói kể cả lúc mất mùa. Nơi đâu phải vất vả đầu tư vùng rau an toàn, hãy đến đây! 100% rau an toàn mà người cũng an toàn. Đâu đó làn sóng công nghiệp tràn tới mang theo mặt trái và những hệ lụy.

Còn ở đây. Người dân vẫn hồn nhiên lành hiền như... hạt lúa củ khoai dù rằng quốc lộ 12A từ khá lâu đã rầm rập xe cộ. Năm 2013 trong 8.000 dân chỉ có một người vi phạm hình sự phải chuyển lên huyện xử lý thể hiện sự ổn định trật tự an toàn xã hội. Ngày áp tết, khi đồng bãi đã xuống giống, cây lúa đã bén rễ, rau đậu đã đội đất trồi lên trải màu xanh non tơ, cấp ủy chính quyền và các đoàn thể tổ chức giải bóng chuyền toàn xã. Xã có mười thôn thì có mười đội cùng đội tuyển nhà trường tham gia. Thật bất ngờ, chỉ là những đội bóng cấp... thôn xóm thôi mà chất lượng cầu thủ và không khí thi đấu sôi động đến thế. Trung tâm thể thao của xã rung chuyển với những pha bóng nảy lửa và lực lượng cổ động viên náo nhiệt. Đội thôn Tân Hóa có cầu thủ chơi bóng từ khi còn ở làng, hoàn thành nghĩa vụ quân sự về lại chơi bóng, xuất khẩu lao động bảy năm ở Hàn Quốc về lại chơi bóng, vẫn hay. Thôn Lạc Hóa chỉ có 37 hộ cũng chưa bao giờ bỏ cuộc trong bất kì một cuộc thi đấu thể thao nào. Cứ xem không khí thể thao cũng có thể hình dung được phần nào mức sống ổn định của dân cư một vùng đất.

-Thể thao, văn nghệ là hai hình thức tập hợp thanh niên hiệu quả nhất. Những ngày xuân, thanh niên trở về làng đông, cứ để họ nhậu nhẹt "tới bến" mà xem, làm sao mà cả năm chỉ có một người dính hình sự!?- Phó chủ tịch phụ trách văn xã Nguyễn Văn Tuấn nhận xét khá chí lí.

Người phụ nữ trẻ công giáo đầu tiên tham gia cấp ủy xã với sự đồng thuận cao của đại hội và của cả bà con giáo dân là chị Mai Thị Phương, hiện là chủ tịch phụ nữ xã. Một cán bộ rất có triển vọng theo nhận xét của Trưởng ban Tổ chức huyện ủy Trần Hữu Chức. Ông còn dành cho tập thể cấp ủy và hệ thống chính trị Mai Hóa những lời ca ngợi khá táo bạo. Từ năm 1996 đến nay, 19 năm liền là đảng bộ trong sạch vững mạnh (ĐBTSVM),trong đó 18 năm là ĐBTSVM tiêu biểu. Đoàn kết, đồng thuận, gương mẫu, tận tụy là những từ không mới, nhưng đến những tính từ sau đây thì (một người làm báo lâu năm như tôi) cũng phải giật mình hỏi lại: Đức hy sinh?!, xứng đáng tôn vinh!?.

Trần Hữu Chức không e ngại nhấn mạnh tròn vành rõ tiếng: - Đó là một đội ngũ cán bộ đảng viên đồng thuận từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới, với tất cả nhân dân, đặc biệt là với bà con giáo dân chiếm tới 1/5 dân số, không hề để lại điều tiếng là  khó lắm, có kinh nghiệm quản lý chặt chẽ đội ngũ công chức. Cái cách mà Mai Hóa giải phóng mặt bằng cho giao thông nông thôn trong nội dung xây dựng nông thôn mới là một ví dụ sinh động cho sự đồng thuận giữa dân với đảng: Dân hiền quá hay đảng bộ lãnh đạo hiệu quả cao? Có lẽ đây là kết quả của mối quan hệ biện chứng, điều hòa đã trở nên ổn định từ truyền thống và đặc biệt nổi bật từ 19 năm qua.

Tôi gặp ở đây một người quen từ thưở thiếu thời, anh Lê Trung Châu. Tuổi trưởng thành, Châu nhập ngũ. Sau những năm tháng chiến đấu ở các chiến trường anh phục viên về địa phương tham gia công tác và phụ trách phó chủ tịch suốt 21 năm (mọi người nói đùa là... lâu nhất thế giới) vui lòng giữ một chức danh và hoàn thành chức trách lâu đến thế cũng chứng minh được tập thể đảng bộ ở đây đồng thuận và được tín nhiệm đến thế nào!? Lại nhớ lời dạy của Bác Hồ giản dị như chân lý: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết, Thành công, thành công, đại thành công”.

Khi thực hiện ghi chép này tôi được tòa soạn báo lưu ý rằng ngày xuân bút pháp nên mềm mại ướt át một chút. Không có lời nhắc nhở trên đây thì có lẽ bất kỳ phóng viên nào đến Mai Hóa cũng viết những câu mềm mại. Trong bài viết của mình, tôi cũng “thuổng” vào khá nhiều thơ phú. Phải chăng, một vùng dân cư hiền hòa, ấm áp và nên thơ như Mai Hóa đã lý giải điều này!.

Xuân Giáp Ngọ 2014

N.T.T