.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp và thành phố Đồng Hới

Thứ Tư, 13/05/2015, 08:12 [GMT+7]

(QBĐT) - Suốt hành trình 103 mùa xuân của cuộc đời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã để lại nhiều dấu ấn sâu sắc cho bao vùng đất mà Người đã từng sống. Trong đó thành phố Đồng Hới là nơi lưu giữ nhiều kỷ niệm không bao giờ quên với Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang xem Báo Quảng Bình nhân chuyến Người về thăm quê (1999).  Ảnh: Tiến Hành
Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang xem Báo Quảng Bình nhân chuyến Người về thăm quê (1999). Ảnh: Tiến Hành

Học xong lớp 3, cậu học sinh Võ Nguyên Giáp đã được xuống thị xã Đồng Hới học tiếp. Cậu Giáp ở nhà ông Ký Xiển, người quen của cụ Nghiêm. Cậu được gia chủ quý mến như con cháu trong nhà, không lấy tiền trọ. Cậu được học với nhà sư phạm có tiếng Đào Duy Anh.

Hai năm học ở tiểu học Đồng Hới, hàng tháng cậu luôn đứng đầu lớp. Tại kỳ thi tốt nghiệp bậc sơ học, cậu đỗ đầu toàn tỉnh. Năm 1925, Võ Nguyên Giáp rời Trường tiểu học Đồng Hới để vào Huế... Dẫu chỉ học ở Đồng Hới vẻn vẹn hai năm nhưng hẳn rằng văn hóa Đồng Hới, con người Đồng Hới, phong cách Đồng Hới đã luôn là hành trang đi suốt cuộc đời của Đại tướng.

Là lớp con cháu hậu sinh, chúng tôi rất vinh dự được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp vào những năm cuối của thế kỷ 20 và cảm nhận được một vài suy nghĩ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thành phố Đồng Hới, chúng tôi xin ghi lại như một kỷ niệm không bao giờ quên.

Đó là vào cuối tháng 8 năm 1999, tôi được Ban biên tập Báo Quảng Bình phân công tháp tùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong thời gian Đại tướng về thăm quê hương Quảng Bình. Trong khoảng từ 18 tháng 8 đến 28 tháng 8 năm 1999, Đại tướng dành nhiều thời gian nhất để thăm Đồng Hới. Trong những ngày lưu lại ở Đồng Hới, Đại tướng đã đặt vòng hoa viếng Nghĩa trang liệt sĩ Ba Dốc, thăm và làm việc với Thị ủy,

UBND thị xã Đồng Hới, thăm bà Phạm Thị Ngèng ở Quang Phú có thành tích trồng rừng chắn cát, thăm Quảng Bình Quan, thăm Trường PTTH Đào Duy Từ và một số nơi ở Đồng Hới. 

Tổ phóng viên Báo Quảng Bình tham gia đưa tin, bài về chuyến làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Đồng Hới lúc đó gồm: nhà báo Trọng Thái, nhà báo Cao Trường Sơn, tôi-nhà báo Phan Hòa, nghệ sĩ nhiếp ảnh Ngô Độc Lập, anh Văn Thái cùng một số CTV khác. Thời gian này tất cả phóng viên chúng tôi đều còn sử dụng máy ảnh phim. Nếu thời tiết xấu thì gặp nhiều khó khăn trong tác nghiệp.

Rất may mắn cho chúng tôi là trong thời gian phục vụ chuyến công tác của Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Đồng Hới thời tiết khá tốt. Ánh sáng đủ để bảo đảm độ nét của những bức ảnh. Mùa thu Đồng Hới thật tuyệt vời. Đợt đi chụp ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Đồng Hới là dịp may hiếm có trong thời gian làm báo của chúng tôi.

Ấn tượng không thể nào quên của chúng tôi là được lần đầu tiên tận mắt bắt gặp hình ảnh của Đại tướng tại sân ga Đồng Hới. Chiều 18 tháng 8 năm 1999, các đồng chí trong Thường vụ Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh, thị xã Đồng Hới, và đông đảo nhân dân phường Nam Lý, các cháu thiếu nhi đã đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại sân ga Đồng Hới.

Thời gian này Đại tướng đang khỏe mạnh. Hình ảnh của Đại tướng thật đẹp khi Người cúi xuống ôm hôn một cháu bé cầm bó hoa kính tặng. Với niềm vui khôn tả của người con lâu ngày xa quê, vừa bước xuống sân ga, Đại tướng vui vẻ bắt tay các đồng chí lãnh đạo tỉnh, thị xã Đồng Hới.

Đúng như lời tâm sự của Đại tướng, mỗi lần trở về Đồng Hới, Đại tướng như trở về với quê nhà thân yêu của mình. Nhìn ánh mắt nụ cười của Đại tướng đã thấy ánh lên tình cảm gần gũi trìu mến. Ngay sau đó xe đưa Đại tướng về nghỉ tại khách sạn Phong Nha, bên bãi biển Nhật Lệ thơ mộng. Thời gian này Đồng Hới đang gọi là thị xã tỉnh lỵ.

Sau 10 năm trở về địa giới cũ, Đồng Hới đang tấp nập như một đại công trường xây dựng. Vấn đề môi sinh, môi trường được đặt ra cấp bách trong lộ trình quy hoạch xây dựng. Mặc dù rất bận, nhưng Đại tướng vẫn dành nhiều thời gian quý giá để thăm hỏi động viên cán bộ nhân dân Đồng Hới.

Đại tướng mong muốn Đảng bộ và nhân dân trung tâm tỉnh lỵ cần phát huy truyền thống văn hiến, nêu cao tinh thần đoàn kết, quyết tâm xây dựng Đồng Hới văn minh hiện đại.  Điều mà Đại tướng thường xuyên quan tâm nhắc nhở là trong quá trình xây dựng đô thị Đồng Hới phải chú ý bảo vệ môi sinh, môi trường, cảnh quan, trong quy hoạch phải tính được những bước đi lâu dài. Đồng Hới cần chăm lo phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ.

Thật cảm động trong lần về thăm Đồng Hới, tháng 8 năm 1999, đúng dịp sinh nhật Đại tướng. Theo lịch trình có nhiều đoàn đại biểu đến chúc mừng Đại tướng, nhưng được tin Trường THPT Đào Duy Từ kỷ niệm 40 năm thành lập, Đại tướng đã dành gần trọn buổi sáng 25 tháng 8 để thăm trường. Biết Trường THPT Đào Duy Từ có em Trần Đức Long vừa đạt giải 3 Ôlim-pích quốc tế môn sinh vật, Đại tướng đã cho gọi em Long lên lễ đài chụp ảnh lưu niệm và tặng hoa. Đại tướng mong muốn tương lai Đồng Hới sẽ có nhiều em học sinh giỏi như Trần Đức Long.

Trong lời phát biểu chúc mừng tại Trường THPT Đào Duy Từ, Đại tướng đã biểu dương những cố gắng của đội ngũ giáo viên học sinh Trường Đào Duy Từ nói riêng, Đồng Hới nói chung đẩy mạnh thi đua dạy tốt, học tốt. Đại tướng đã ôn tồn khuyên đội ngũ các giáo viên Đồng Hới: “Bên cạnh việc dạy các kiến thức trong sách giáo khoa, các thầy cô nên dạy cho học sinh của mình về địa lý, lịch sử địa phương để con em biết và yêu quê hương mình”!.

Cũng trong chuyến thăm Đồng Hới dịp đó, Đại tướng rất quan tâm đến vấn đề cảnh quan, môi sinh, môi trường Đồng Hới. Chiến lược để xây dựng Đồng Hới trở thành đô thị xanh- sạch- đẹp luôn được Đại tướng nhắc nhở. Đại tướng mong muốn Đồng Hới đi đầu cả tỉnh trong việc trồng cây xanh chắn cát. Đại tướng đã dành khá nhiều thời gian để thăm mẹ Phạm Thị Nghèng ở Quang Phú, Đồng Hới đã có thành tích trồng rừng chắn cát.

Khi trò chuyện với mẹ Nghèng, Đại tướng hỏi mẹ về cách thức trồng rừng chắn cát. Đại tướng đã có lời khuyên: “Bác Hồ dạy rằng: vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người, nên chúng ta phải trồng thật nhiều rừng, phải trồng cây gây rừng phủ xanh đồi cát. Trồng rừng cho con cháu chúng ta sau này hưởng lợi, hiệu quả của rừng phi lao chắn cát không phải ngày một ngày hai mà mãi mãi...”

Tôi nhớ mãi giây phút hạnh phúc khi bấm những thước phim quý. Theo đề nghị của anh em phóng viên, Đại tướng đã dành thời gian để cho phóng viên chụp ảnh Đại tướng với các cháu thiếu nhi và mẹ Nghèng tại rừng cây. Đại tướng dừng rất lâu để chúng tôi được tác nghiệp thoải mái. Mái tóc trắng, đôi mắt hiền từ nhân hậu của Đại tướng khi chụp ảnh lưu niệm chung với các cháu học sinh giỏi Đồng Hới khiến chúng tôi liên tưởng tới cảnh ông cháu trong một gia đình hạnh phúc.

Có thể khẳng định rằng Đồng Hới luôn ở trong trái tim của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, từ thuở thiếu thời đến những năm tháng đang công tác hay khi đã nghỉ hưu Đại tướng luôn quan tâm dõi theo và mong muốn Đồng Hới ngày càng văn minh giàu đẹp. Tri ân Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đảng bộ và nhân dân thành phố Đồng Hới đang nỗ lực quyết tâm xây dựng Đồng Hới ngày càng văn minh, hiện đại, xứng đáng với vị trí trung tâm tỉnh lỵ Quảng Bình. Người dân Đồng Hới cũng mong muốn, trong quá trình xây dựng thành phố “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”, các nhà quản lý đô thị cần quan tâm dành nơi trang trọng để xây dựng quảng trường, tượng đài Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Phan Hòa