(QBĐT) - Thực hiện Chương trình quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá, đặc biệt là từ khi triển khai thi hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) đã tạo được những bước chuyển đáng mừng trong việc nâng cao nhận thức cho người dân về tác hại của khói thuốc lá đối với sức khỏe. Tuy nhiên, việc thực thi các nội dung của luật hiện vẫn còn nhiều bất cập, công tác PCTHCTL vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn.

Những cách làm hay

Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến các nội dung của Luật PCTHCTL có vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cho người dân về những tác hại của khói thuốc lá, thời gian qua, tỉnh ta đã tập trung nhiều hoạt động cho công tác này. Hiện nay, hầu hết các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã treo lắp các biển cấm hút thuốc, 100% bệnh viện cam kết xây dựng môi trường không khói thuốc lá, trong đó có nhiều đơn vị thực thi nghiêm túc quy định này.

Tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam - Cu Ba Đồng Hới, nơi tập trung đông nhất số người đến khám, điều trị và cũng có không ít người nhà bệnh nhân, thậm chí cả bệnh nhân hút thuốc lá. Hành động này đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sinh hoạt chung, tác động tiêu cực đến việc khám, chữa bệnh của đơn vị. Để hướng tới xây dựng một bệnh viện không khói thuốc lá, bệnh viện đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai thực hiện Luật PCTHCTL.

Thông qua các hình thức như: tuyên truyền, cung cấp thông tin về tác hại của việc hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động; tổ chức vận động, phát động tới từng khoa, phòng, các tổ chức quần chúng tham gia đăng ký không hút thuốc lá, gắn biển báo “cấm hút thuốc lá” ở tất cả những điểm công cộng trong bệnh viện, bước đầu công tác PCTHCTL ở đây đã mang lại những kết quả khả quan. Ngoài ra, cán bộ y tế của bệnh viện còn thường xuyên phổ biến cho người dân về các quy định của bệnh viện, trong đó có nội dung "cấm hút thuốc lá".

Nhờ những nỗ lực đó đã tạo nên những thay đổi trong nhận thức và hành động của nhiều người. Nếu như trước đây, người dân vô tư hút thuốc ở mọi lúc, mọi nơi thì nay nếu có nhu cầu đa số họ đi ra ngoài và khi phát hiện trường hợp nào hút thuốc trong khu vực làm việc của bệnh viện, mỗi cán bộ y tế đều có trách nhiệm nhắc nhở. Nỗ lực đó đã góp phần quan trọng trong việc xây dựng môi trường bệnh viện xanh, sạch, đẹp để phục vụ nhu cầu chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Đi đầu trong triển khai thực hiện các nội dung của Luật PCTHCTL là các lực lượng vũ trang trong tỉnh. Đến Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh và các đơn vị trực thuộc, điều dễ thấy là phòng làm việc của cán bộ, chiến sỹ luôn được sắp xếp ngăn nắp, sạch sẽ, khuôn viên thoáng đãng. Xây dựng môi trường không khói thuốc là nội dung được các đơn vị hết sức chú trọng nhất là công tác tuyên truyền, động viên để nêu cao tính tự giác thực hiện ở mỗi người, tạo thành truyền thống, nét đẹp của đơn vị.

Thực hiện Luật PCTHCTL ở Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh có nhiều thuận lợi, bởi cán bộ, chiến sỹ trong đơn vị luôn xây dựng được tác phong làm việc nền nếp, chính quy, ý thức chấp hành kỷ luật cao và quen với môi trường rèn luyện.

Hơn nữa, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh còn phát huy tốt vai trò của các tổ chức đoàn thể trong công tác tuyên truyền "Nói không với thuốc lá", nhất là tổ chức Đoàn Thanh niên. Nội dung tuyên truyền về không hút thuốc lá được nêu thường xuyên nên việc thực hiện không hút thuốc lá tại Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã trở thành nét đẹp văn hóa trong môi trường quân ngũ, sự tự giác thực hiện của mỗi cán bộ, chiến sỹ.

Với mô hình “Chi đoàn không có cán bộ, ĐVTN hút thuốc lá”, Đoàn Thanh niên Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh được biết đến là điểm sáng trong việc xây dựng môi trường đơn vị không có khói thuốc lá. Để làm được điều này, Đoàn Thanh niên BĐBP đã có nhiều sáng tạo trong công tác tuyên truyền vận động, tập trung phổ biến cho cán bộ, ĐVTN về tác hại của việc hút thuốc lá, nhất là trong các buổi sinh hoạt định kỳ. Nhờ đó, đã nâng cao ý thức cho ĐVTN nên ngày càng có nhiều người bỏ được thói quen hút thuốc lá.

Ngoài ra, Đoàn Thanh niên Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh còn lấy việc thực hiện không hút thuốc lá là một trong những tiêu chí để xem xét bình bầu khen thưởng hàng năm đối với tập thể chi đoàn, Đoàn cơ sở và cán bộ, ĐVTN trong phong trào thi đua quyết thắng của đơn vị.

Còn nhiều bất cập, hạn chế

Bên cạnh những điển hình thực hiện tốt kể trên thì việc triển khai các nội dung của Luật PCTHCTL hiện nay ở tỉnh ta vẫn còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế. Thực tế cho thấy, tỷ lệ người hút thuốc lá, nhất là nam giới trưởng thành ở nước ta nói chung và tỉnh ta nói riêng vẫn khá cao trong khi việc xử phạt hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng còn chưa được triển khai đồng bộ... Một bộ phận người dân chưa nắm vững các quy định của Luật PCTHCTL.

Luật PCTHCTL hiện hành đã quy định những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, nhưng nhiều nơi công cộng, công sở, vấn nạn này vẫn diễn ra. Ngay tại một số bệnh viện, vẫn còn tình trạng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân ngang nhiên hút thuốc lá. Các cơ sở giáo dục, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em; cơ sở có nguy cơ cháy, nổ cao, nơi làm việc, các phương tiện giao thông công cộng được quy định cấm hút thuốc nhưng hiện tượng hút thuốc lá vẫn diễn ra.

Từ thực trạng trên, để Luật PCTHCTL thực sự đi vào thực tiễn cần hơn nữa sự vào cuộc đồng bộ của các cấp chính quyền và sự tự giác tham gia của mỗi người dân đối với việc xây dựng môi trường không khói thuốc.

Nh.V