(QBĐT) - Đúng 7 giờ ngày 1-5-1971, Xí nghiệp gạch ngói 1-5 Quảng Bình (tiền thân của Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình ngày nay) đã được cắt băng khánh thành và chính thức đi vào hoạt động. Dẫu phải trải qua nhiều biến cố do ảnh hưởng của các giai đoạn lịch sử và tác động của suy thoái kinh tế, cơ chế thị thị trường, nhưng doanh nghiệp được khoác trên mình tên gọi "1-5", biểu tượng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động này đã luôn phát huy truyền thống thi đua lao động sản xuất, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ kinh doanh và tự tin trên con đường đổi mới. 

Tìm về ký ức của doanh nghiệp có tên gọi "1-5", chúng tôi đã có buổi gặp gỡ, trò chuyện với một số cán bộ, công nhân lao động thuộc thế hệ đi trước của Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình và được biết: tiền thân của Xí nghiệp gạch ngói 1-5 Quảng Bình là Xí nghiệp gạch ngói Thuận Lý.

Năm 1969, Ty kiến trúc cho chuyển Xí nghiệp gạch ngói Thuận Lý về Lộc Ninh, lấy cơ sở cũ của 1 gia đình để sản xuất gạch ngói phục vụ công tác xây dựng cơ sở hạ tầng mới. Lúc này, vừa triển khai xây dựng cơ sơ hạ tầng, Xí nghiệp đã tuyển dụng thêm cán bộ và công nhân mới. Từ bộ đội chuyển ngành, lực lượng thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến, học sinh sư phạm từ Cao Mại giải thể... đều được tiếp nhận để bắt tay vào xây dựng nhà máy.

Sau gần 2 năm, toàn bộ cơ sở hạ tầng mới của nhà máy đã được xây dựng hoàn chỉnh, các thiết bị sản xuất được lắp đặt và nghiệm thu chạy thử. Đúng 7 giờ ngày 1-5-1971, nhà máy gạch ngói công suất 3,5 triệu viên/năm đã được cắt băng khánh thành và chính thức đi vào hoạt động với tên gọi mới là Xí nghiệp gạch ngói 1-5 Quảng Bình.

Với khí thế thi đua lao động sản xuất và phong trào "Vì miền Nam thân yêu", Xí nghiệp đã phát động công nhân, lao động tăng giờ công, ngày công nên đã nâng sản lượng lên gấp 2 lần so với công suất thiết kế, chất lượng sản phẩm đạt từ 90 đến 95%.

Tháng 12-1971, giữa lúc công nhân của Xí nghiệp gạch ngói 1-5 Quảng Bình đang sản xuất thì máy bay Mỹ đến ném bom và bắn phá vào nhà máy. Đến đầu năm 1972, máy bay Mỹ ráo riết oanh tạc ngày đêm, chúng đánh phá ác liệt nên chỉ trong một thời gian ngắn Xí nghiệp đã bị dội trên 65 đợt bom lớn nhỏ, bình quân 1m2 đất phải gánh chịu 6 quả bom đạn các loại. Tháng 6-1972, nhà máy bị tàn phá nạng nề không thể tiếp tục sản xuất.

Nhận lệnh của lãnh đạo cấp trên, Xí nghiệp cho sơ tán, lực lượng sản xuất chính được điều tăng cường cho Xí nghiệp đá Bến Tiêm, một bộ phận khác được điều sang kéo đường dây cho bưu điện và các công trình xây dựng giao thông, thuỷ lợi, một số thanh niên lên đường nhập ngũ chi viện cho tiền tuyến...

Trong chiến tranh ác liệt, có 7 đồng chí là cán bộ, công nhân, lao động của Xí nghiệp đã anh dũng hy sinh; trong đó có những thanh niên còn rất trẻ, là lực lượng dân quân tự vệ nòng cốt của đơn vị. Đầu năm 1973, cán bộ, công nhân của đơn vị từ các nơi được gọi về để phục hồi Xí nghiệp.

Công nhân, lao động Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình thi đua sản xuất chào mừng kỷ niệm ngày 30-4 và 1-5

Nhờ nỗ lực ngày đêm đẩy nhanh tiến độ thi công, vừa sản xuất, vừa xây dựng, nên trong thời gian chưa đầy 2 năm, Xí nghiệp lại được phục hồi như những ngày đầu chưa bị chiến tranh tàn phá. Sản phẩm gạch ngói của Xí nghiệp đã phục vụ nhu cầu xây dựng các công trình trọng điểm của tỉnh, như: Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới, các trụ sở cơ quan hành chính, trường học... và đáp ứng một phần nhu cầu xây dựng cho nhân dân.

Vài năm sau, thực hiện Nghị quyết của Tỉnh uỷ về chủ trương "Ngói hoá", Xí nghiệp được đầu tư mở rộng tại Cầu Bốn (xã Thuận Đức, TP. Đồng Hới hiện nay) với 4 lò nung gạch theo kiểu mới có công suất 3,5 triệu viên/năm, hàng trăm m2 sân cáng có mái che, xây dựng hàng rào, sân phơi, nâng tổng công suất lên 7 triệu viên/năm.

Với hệ thống dây chuyền, thiết bị được cải tiến kỹ thuật nên các công đoạn sản xuất đều được cơ giới hoá một phần. Năm 1986, với phương châm phát triển sản xuất hàng hoá trên cơ sở kế thừa có chọn lọc hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ hiện có của đơn vị, tranh thủ các nguồn lực, áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất vật liệu nung, Xí nghiệp đã nâng sản lượng các lò nung lên 15 đến 20 triệu viên/năm nhằm phục vụ nhu cầu xây dựng tái kiến thiết tỉnh nhà.

Nắm bắt được thời cơ khi môi trường đầu tư kinh doanh của tỉnh được đổi mới và thông thoáng hơn, đơn vị đã mạnh dạn vay vốn đầu tư 2 dây chuyền sản xuất gạch tuynel với tổng công suất 30 triệu viên/năm nhằm tăng năng lực sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm gạch nung của đơn vị.

Công ty đã đầu tư khai thác nguyên liệu đất sét tại mỏ sét Cầu Bốn (mỏ có chất lượng tốt nhất) và sản xuất nên thương hiệu gạch tuynel 1-5 của Công ty.

Trong quá trình xây dựng và phát triển thời gian qua, do tác động của suy thoái kinh tế và cơ chế thị trường, Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình có những thời điểm phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống của cán bộ công nhân doanh nghiệp.

Đặc biệt là giai đoạn chuyển đổi từ doanh nghiệp Nhà nước sang công ty cổ phần theo hình thức 100% vốn tài sản do cán bộ công ty đóng góp. Tuy nhiên, nhờ sự đoàn kết, gắn bó và nhất trí cao của tập thể cán bộ công nhân trong đơn vị, Công ty đã thực hiện cổ phần hoá sớm nhất trong ngành xây dựng vào tháng 5-2001, đúng vào ngày khai sinh của doanh nghiệp 30 năm trước.

Lúc này, bộ máy của Công ty được sắp xếp gọn nhẹ và phù hợp với tình hình sản xuất gồm: 1 Chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc, 1 Phó Chủ tịch HĐQT kiêm phó giám đốc; 5 phòng, ban nghiệp vụ; 7 tổ sản xuất và 1 tổ bảo vệ.

Từ sau Đại hội cổ đông lần thứ nhất đến nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng uỷ, Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc và sự nỗ lực, phấn đấu của toàn thể cán bộ nhân viên, người lao động, công ty đã không ngừng phát triển sản xuất, mở rộng ngành nghề theo hướng kinh doanh tổng hợp, nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh trên thị trường. Sản phẩm gạch tuynel chất lượng cao của Công ty không những tạo được uy tín và chỗ đứng vững chắc trên địa bàn tỉnh mà còn lan ra các tỉnh lân cận và đến được đất nước bạn Lào.

Đến nay, Công ty đạt sản lượng trên 50 triệu sản phẩm/năm, lợi nhuận tăng từ 15 đến 20%/năm. Công ty luôn hoàn thành vượt mức nghĩa vụ nộp ngân sách cho Nhà nước, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu bình quân đạt 37%, lợi tức cổ phần cho các cổ đông đạt bình quân 36%/năm và bảo đảm thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách đối với người lao động. Đến nay, mức thu nhập bình quân của người lao động trong Công ty đạt từ 4.800.000 đến 5.500.000 đồng/người/tháng.

Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Bích Dung, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình cho biết, để thực hiện thành công các chiến lược phát triển sản xuất kinh doanh trong thời gian tới, tập thể cán bộ, công nhân, lao động doanh nghiệp luôn xác định phải tiếp tục đối mặt với những khó khăn, thử thách phía trước do tác động của những yếu tố khách quan và chủ quan.

Với nền tảng vững chắc là những thành quả đạt được sau hơn 25 năm đổi mới, tập thể cán bộ, công nhân, lao động Công ty CP Vật liệu xây dựng 1-5 Quảng Bình sẽ luôn phát huy truyền thống của các thế hệ giai cấp công nhân đi trước để tiếp tục đoàn kết, gắn bó một lòng thực hiện tốt các phong trào thi đua lao động sản xuất, xây dựng doanh nghiệp ngày càng vững mạnh, đi lên trên con đường phát triển.

Hiền Chi