(QBĐT) - Quảng Bình hiện nay được mệnh danh là "vương quốc hang động". Từ thế mạnh này, tỉnh đang đầu tư và kêu gọi đầu tư khai thác du lịch vùng di sản Phong Nha-Kẻ Bàng theo hướng vừa bảo tồn, phát triển di sản vừa khai thác phục vụ nhu cầu tham quan của du khách và góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Có thế mạnh thiên tạo nhưng phải biết cách làm hợp lý, sáng tạo mới mong níu chân du khách... Chúng tôi đã có cuộc gặp gỡ, trò chuyện với anh Lê Thanh Lợi, Giám đốc Trung tâm Du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng.

Điểm du lịch hang Tối. Ảnh: P.V

- Một số người cho rằng, nói đến du lịch Quảng Bình là nói đến du lịch hang động, theo anh, phát biểu như vậy có đúng?

- Đúng mà thiếu, vì Quảng Bình còn nhiều tiềm năng du lịch khác.

- Trong hoạt động du lịch, điểm, tuyến du lịch phải luôn có sự đổi mới để tránh sự nhàm chán trong mắt du khách. Trung tâm du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng đã quan tâm tới vấn đề này như thế nào?

- Nếu không đổi mới thì không chỉ nhàm chán "trong mắt", mà còn "chán toàn thân" (Cười). Chúng tôi đang quản lý 4 tuyến, điểm du lịch đó là Phong Nha, Tiên Sơn, suối nước Moọc, sông Chày-hang Tối. Đối với từng điểm một, chúng tôi chủ trương thường xuyên "làm mới". Ví dụ, dịp lễ 30-4 vừa qua chúng tôi đã tái hiện "huyền thoại Phong Nha" suốt 5 ngày lễ và nhiều khách du lịch đã ngỡ ngàng tưởng lạc vào chốn huyền thoại.

Đối với các điểm du lịch khác nhau, chúng tôi chủ trương không dẫm chân nhau. Ví dụ, chúng tôi đầu tư zipline (đu dây mạo hiểm) và các trò chơi cảm giác mạnh như cầu mạo hiểm tại sông Chày-hang Tối thì tại suối nước Moọc chúng tôi đầu tư cầu đi bộ trên không (skywalk) dự kiến dài nhất châu Á (khởi công đầu năm 2015). Ngay những việc nhỏ như thực đơn của các nhà hàng chúng tôi cũng tính toán kỹ để tránh nhàm chán.

Hiện nay chúng tôi có 2 nhà hàng thì 1 chúng tôi kinh doanh cơm đoàn, 1 chúng tôi kinh doanh đặc sản dân dã theo hình thức hoàn toàn khác, điều đó thể hiện qua slogan "món ăn lạ thưởng thức theo cách chưa từng quen"...

- Động vẫn là động, suối-sông vẫn là suối-sông, rừng vẫn thế (thiên tạo) không thay đổi, vậy làm sao để du khách đã từng đến đây muốn quay trở lại? Ví dụ, động Phong Nha (động nước), được đưa vào khai thác du lịch sớm nhất, bây giờ khác gì trước đây?

- Phải nói thật là ít ai đi tham quan hang động trên 2 lần nếu không vì nhiệm vụ hay một sự bắt buộc nào đó. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng tôi "bó tay". Tháng 10 năm 2013, sau gần 20 năm khai thác du lịch động Phong Nha, chúng tôi đã mở rộng phạm vi tham quan của động thêm 300 mét dọc theo sông ngầm.

Trước đây, khách du lịch thường gặp vấn nạn ùn tắc trong động Phong Nha vào những ngày lễ nhưng từ tháng 8 năm 2013 với việc thay đổi lộ trình tham quan đã vừa tạo nét mới vừa chấm dứt tình trạng ùn tắc kéo dài lâu nay. Đặc biệt, chúng tôi thuê chuyên gia ánh sáng hàng đầu của Mỹ thiết kế, lắp đặt hệ thống đèn Led trang trí sông ngầm trở thành "thủy cung chốn trần gian". Kết quả, mặc dù có sự cạnh tranh quyết liệt của các hang động khác nhưng sau khi thực hiện một loạt đổi mới, đến nay là tháng thứ 15 liên tiếp lượng khách tăng từ 35-65%.

Mặt khác, ngoài tour tham quan Phong Nha bình thường, chúng tôi mở thêm tour khám phá 2.500m sông ngầm. Với đèn pin đội đầu, các thiết bị chuyên dụng, thuyền kayk... khách du lịch sẽ khám phá dòng sông ngầm huyền bí nhất Việt Nam, chinh phục “xuyên sơn hồ” “không đáy”. Từ khi khai trương đến nay, bình quân mỗi tháng chúng tôi tổ chức cho hơn 1.000 lượt khách quốc tế khám phá 2.500m sông ngầm Phong Nha.

Điểm du lịch sinh thái suối Nước Moọc. Ảnh: P.V

- Trong các tuyến du lịch mà Trung tâm quản lý có du lịch hang động, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa-tâm linh, loại hình nào được du khách ưa chuộng nhiều hơn?

- Nó tùy vào sở thích từng người, từng nhóm đối tượng. Ví như có anh thích cô nhí nhảnh, anh lại thích cô tháng 5 một tiếng tháng 10 một tiếng. Tất nhiên du lịch phổ thông đại trà có nhiều người quan tâm hơn bởi rẻ và du lịch khám phá có tính chất lựa chọn khách.

Điều này cần nói thêm: Xác định thị hiếu của khách để xây dựng chiến lược phát triển rất quan trọng. Nếu chúng ta mở thêm một hang động kiểu như Phong Nha, Thiên Đường, Tiên Sơn (đại trà, có đèn chiếu sáng) thì e...chán. Tôi nghĩ ba cái cùng loại là quá đủ. Cần tập trung khai thác hang động kiểu lạ ví như "tắm bùn trong hang động" trong hang Tối như chúng tôi đang làm. Bởi đơn giản du lịch cứ lạ là... "ăn".

- Có người nói rằng, ngoài vẻ kiệt tác thiên nhiên trời ban (thiên tạo), cần có bàn tay tô vẽ của con người (nhân tạo) để giá trị của điểm du lịch từ 1 thì thành 2, 2 thành 4...Quan điểm của anh về việc "tô vẽ" này như thế nào, đặc biệt là đối với hang động, rừng nguyên sinh thuộc Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha-Kẻ Bàng?

- Chúng ta cứ tưởng tượng hang động như những cô gái đẹp chưa trang điểm. Phớt tí phấn hồng tất nhiên là hay hơn trát một mớ son.

- Du lịch là ngành "công nghiệp không khói", kinh doanh du lịch đương nhiên là phải hạch toán lỗ, lãi. Với Trung tâm du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng, hiệu quả những năm vừa qua thế nào và đóng góp của Trung tâm vào nguồn thu của tỉnh?

- Sau một thời gian hà hơi vực dậy, năm 2014 chúng tôi dự kiến thu gần 40 tỷ đồng (năm 2011 chỉ thu 14,5 tỷ đồng) nộp ngân sách gần 20 tỷ đồng, tạo việc làm cho 150 lao động trong đơn vị và hơn 1.200 lao động địa phương. Dự kiến năm 2015 chúng tôi thu khoảng 60 tỷ đồng, nộp ngân sách 30 tỷ đồng. Điều quan trọng là góp phần làm bà con vùng di sản vui. Bà con vui, "ấm" là di sản ổn.

- Ngày 9-9-2014 Trung tâm Du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng đã khai trương sản phẩm du lịch zipline (đu dây trên không) khám phá hang Tối và zipline tắm sông. Từ đâu Trung tâm có ý tưởng này và qua gần hai tháng khai trương hiệu quả mang lại thế nào?

- Đó là từ "sự nhàm chán" mà chúng ta đã đề cập từ đầu. Hang động có đẹp đến đâu đi nữa thì người ta cũng sẽ chán ngắt nếu chà đi chà lại điệp khúc "thạch nhũ chiếu đèn".

Điểm du lịch zipline (đu dây trên không). Ảnh: Trung tâm du lịch PN-KB cung cấp.

Đầu năm 2015 chúng tôi sẽ khai trương cầu mạo hiểm cao nhất Đông Nam Á, trong năm sẽ là cầu đi bộ trên không...Tóm lại, phải thường xuyên đổi mới nếu không muốn "ngửi khói". Qua 2 tháng khai trương, du lịch zipline đã đón hơn 4.000 lượt khách, 98% là khách quốc tế.

Cần nói thêm một trong những mục đích làm các dịch vụ dành cho khách nước ngoài là chiến lược phá vỡ tính mùa vụ của du lịch Quảng Bình mà chúng tôi trăn trở từ lâu. Làm một mùa, một mùa ăn thì lấy gì mà tích lũy cho phát triển. Phải làm quanh năm, hết ta (mùa hè) đón "tây" - khách nước ngoài (mùa đông) mới hi vọng "có ăn".

- Hoạt động du lịch ngày nay muốn phát triển rõ ràng không thể không có sự liên kết, Trung tâm có chú trọng vấn đề này và nếu có thì đã thực hiện như thế nào?

- 5 đợt Famtrip (du lịch khảo sát dành cho các công ty lữ hành) với 583 công ty lữ hành trong và ngoài nước được chúng tôi thực hiện trong hai năm 2012, 2013. Một loại chính sách chiết khấu được ban hành...

- Là một người làm du lịch, anh còn tham gia viết báo (là một cộng tác viên của Báo Quảng Bình). Đây cũng là một niềm đam mê?

- Người làm du lịch có chút chút thơ, chút chút văn, chút nhạc, tí toán, tí sử, tí ngoại ngữ...thì hay. (Cười).

- Anh thường viết tạp bút, truyện ngắn, giới thiệu ẩm thực... Trong những bài viết tạp bút, truyện ngắn của anh thường đậm chất hoài niệm, đó là ký ức của anh hay kết quả của "ống kính" thu nạp từ cuộc sống nói chung?

- Xin phép chỉ nói chuyện liên quan đến du lịch nhé. (Cười).

- Còn những bài viết giới thiệu ẩm thực, có phải từ cái nghiệp làm du lịch thôi thúc, hay từ cái "chất" này mà anh chọn nghề làm du lịch?

- Hình như 99% khách du lịch có bàn về chuyện ăn. Quê ta nhiều đặc sản nhưng quảng bá chưa tốt. Ví như ruốc Bảo Ninh "ngậm mà nghe" nhưng sao ruốc Huế cứ lơn tơn khắp hang cùng ngõ hẻm. Đầu năm tới chúng tôi sẽ khai trương gian hàng đặc sản Quảng Bình tại Phong Nha, nơi hội tụ của đặc sản xứ Mạ.

- Albert Einstein có câu "Logic sẽ đưa anh từ điểm A tới điểm B. Trí tưởng tượng sẽ đưa anh tới mọi nơi". Tôi nghĩ, có lẽ tưởng tượng là khởi đầu của sự sáng tạo, chúc Trung tâm có những thành công mới trong hoạt động du lịch.

Hữu Thái (thực hiện)