(QBĐT) - "Thanh niên là lực lượng xung kích của xã hội, của đất nước. Tương lai của đất nước đặt lên vai lực lượng thanh niên. Chính vì vậy, lý tưởng sống của thanh niên sẽ quyết định tương lai của đất nước".

Nhân kỷ niệm 84 năm Ngày thành lập Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26-3-1931 - 26-3-2015), chúng tôi đã có cuộc trao đổi với anh Trần Quốc Tuấn, Bí thư Tỉnh đoàn Quảng Bình xung quanh vấn đề này.

Bí thư Tỉnh đoàn Trần Quốc Tuấn (đứng giữa hàng đầu) tặng quà cho các cơ sở Đoàn khó khăn nhân dịp Tháng Thanh niên 2014.

- Tuổi trẻ bao giờ cũng tràn đầy năng lượng, nhiệt huyết, nhưng họ cần một "kim chỉ nam" để soi sáng cho những hành động và ước vọng vươn tới của họ, đó là lý tưởng sống. Vai trò của tổ chức Đoàn đối với việc này trong thời gian qua?

- Khi còn là học sinh, tôi rất thích câu nói nổi tiếng của nhà văn Pháp Đi-dơ-rô: “Nếu không có mục đích, anh không làm được gì cả. Anh cũng không làm được gì vĩ đại nếu mục đích tầm thường”. Câu nói đó khuyên chúng ta sống phải có mục đích, lý tưởng và mục đích, lý tưởng phải cao đẹp thì sống mới có ý nghĩa.

Thanh niên là lực lượng xung kích của xã hội, của đất nước. Tương lai của đất nước đặt lên vai lực lượng thanh niên. Chính vì vậy, lý tưởng sống của thanh niên sẽ quyết định tương lai của đất nước. Để giúp thanh niên có niềm tin vững chắc và lý tưởng cao đẹp, tổ chức Đoàn cần thể hiện được vai trò của mình, đó là:

Làm tốt và có hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước  đến với thanh niên. Luôn hướng thanh niên tới những phẩm chất của người lao động mới, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế; chủ động, tự giác, khiêm tốn, có bản lĩnh, giỏi chuyên môn, sáng tạo, tiếp cận KHCN mới, có kỹ năng giao tiếp xã hội, thích ứng nhanh với môi trường mới...

Để có niềm tin và lý tưởng đẹp, trước hết thanh niên phải là những người có sức khỏe, thể chất tốt, tinh thần lành mạnh. Vì vậy, tổ chức Đoàn cũng luôn quan tâm đồng hành với thanh niên về sức khỏe, thể chất, tinh thần.

Tổ chức Đoàn là trung tâm trong việc xây dựng mối quan hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội để hỗ trợ thanh niên trong việc xây đắp niềm tin và hoài bão...

- Có người nói, thanh niên bây giờ bàng quan với thế sự, họ chỉ quan tâm đến việc làm kinh tế, với tư cách là thủ lĩnh của đoàn viên - thanh niên, theo anh điều này có đúng?

- Nhiều người vẫn nói rằng, người trẻ bây giờ thờ ơ với chính trị, bàng quan với thế sự, với những vấn đề của đất nước... Nhưng tôi nghĩ rằng, đây là hiện tượng “con sâu làm rầu nồi canh” và tin tưởng rằng, sau những gì thanh niên đã làm, thanh niên hành động, sẽ có những nhìn nhận khác về họ.

Các tình nguyện viên giúp những người lớn tuổi đến dâng hương tại Khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Hiện tượng nêu trên là có nhưng không phải đa số. Hãy nhìn những gì người trẻ đang làm, để thấy những giá trị tích cực hơn. Các phong trào tình nguyện của Đoàn đã và đang thực hiện thu hút rất nhiều bạn trẻ tham gia, dù rằng khi làm tình nguyện, phải bỏ qua những ngày hè vui về quê với bố mẹ, bỏ việc làm kiếm thêm thu nhập, thậm chí phải đóng góp kinh phí, vật chất để giúp đỡ bà con vùng sâu vùng xa...

Ở thời kỳ nào, tuổi trẻ Việt Nam cũng tràn đầy nhiệt huyết, lý tưởng cách mạng, truyền thống của dân tộc, ý thức được trách nhiệm của mình đối với đất nước, với nhân dân. Vấn đề là chúng ta khơi dậy những giá trị đó và phát huy như thế nào vai trò của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày nay.

- L.PASTEUR có câu "Học vấn không có quê hương, nhưng người có học phải có Tổ quốc". Anh nghĩ sao?

- Học vấn là kiến thức tích luỹ được. Kiến thức thì rộng lớn không biên giới và đòi hỏi người muốn có kiến thức phải học suốt đời. Kiến thức là cuốn vở không có trang cuối và việc học không giới hạn trong một môi trường, một ranh giới nào đó. Bởi lẽ, tất cả những tri thức, chân lí, đạo nghĩa trên cuộc đời này không thuộc phạm vi sở hữu của bất cứ cá nhân nào, những điều ấy là của toàn nhân loại, nhưng nó sẽ trở thành hữu ích khi mỗi cá nhân biết tiếp thu và chọn lọc đúng cách.

Mỗi người ai cũng đều có Tổ quốc, hãy sống vì Tổ quốc mình, dân tộc mình. Chính vì vậy, người sở hữu vốn tri thức nhân loại - thứ không có nguồn cội - phải biết mang vốn kiến thức mình có được để phục vụ quê hương, phụng sự Tổ quốc. Theo quy luật của cuộc sống, cây có cội, suối có nguồn, con người cũng không nằm ngoài vòng tạo hóa ấy.

Ngày nay, có biết bao thanh niên du học lĩnh hội nhiều kiến thức, kỹ năng, trình độ tiên tiến của nhân loại và trở về phục vụ cho công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Và không ai có thể phủ nhận “Trong anh và em hôm nay; Đều có một phần Đất Nước” như cách nói của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm.

- Để giữ vai trò một thủ lĩnh Đoàn, cần có những tố chất gì?

- Sinh thời, Bác Hồ đã dạy: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, vì vậy, công tác cán bộ nói chung, công tác Đoàn và phong trào TTN hiện nay rất cần đội ngũ cán bộ xứng tầm. Đoàn phải chọn cho mình đội ngũ cán bộ có đức, có tài, luôn nêu gương trước thanh niên.

Vì vậy, tôi nghĩ một thủ lĩnh thanh niên phải là người có bản lĩnh, có một cái đầu sáng, một trái tim hồng và một tấm lòng son. Cái đầu sáng chính là tri thức, trí tuệ, sự tỉnh táo và biết lắng nghe; trái tim hồng chính là lòng nhiệt huyết và tình yêu thương; tấm lòng son chính là sự trung thành, thủy chung. Hội tụ đủ các yếu tố ấy sẽ tạo được sự tin cậy, sẽ có khả năng và nghệ thuật tập hợp, đoàn kết thanh niên.

- Không ít người nói rằng, để qui tụ thanh niên, người cán bộ Đoàn phải là người "hoạt khẩu", có năng khiếu múa hát, sôi động, lắm "chiêu trò"... Cá nhân tôi lại thấy anh thuộc tuýp người điềm tĩnh?

- Mỗi cán bộ Đoàn có một phong cách riêng. Xuất phát từ nghề sư phạm nên tính cách, phong thái của tôi ít nhiều được ảnh hưởng tố chất của người giáo viên. Có thể khi mới tiếp xúc sẽ thấy tôi “điềm tĩnh” (cười). Khi bắt đầu bén duyên với công tác Đoàn, bản thân tôi luôn xác định rằng: Thái độ và tác phong của người cán bộ Đoàn là hình ảnh của tổ chức.

Thanh niên tình nguyện giúp dân khắc phục hậu quả bão lụt năm 2013.

Do đó, người cán bộ Đoàn phải biết tự hoàn thiện tác phong và thái độ của mình trên tất cả các mặt, kể cả rèn luyện về khả năng nói, thuyết trình và những năng khiếu khác khi tham gia các hoạt động tập thể. Điều này ngoài bẩm sinh có được thì việc rèn luyện cũng giúp chúng ta trưởng thành lên rất nhiều. Và tôi nghĩ, tùy từng thời điểm hay công việc, hoạt động cụ thể mà người cán bộ Đoàn xác định rõ nhiệm vụ của mình, từ đó cần có sự “thích ứng” lúc nào cần “hoạt khẩu”, lúc nào cần “chiêu trò”, lúc nào cần “điềm tĩnh”.

Nhưng dù hoàn cảnh nào thì người cán bộ Đoàn cũng đóng vai trò làm công tác “thanh vận”. Vì vậy, phải biết dùng khả năng của mình để vận động, thuyết phục thanh niên, gần gũi với thanh niên, nêu gương trước tập thể và bảo vệ lợi ích chính đáng của tập thể, đoàn viên, thanh niên.

- Vấn đề cần quan tâm số một đối với công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở tỉnh ta theo anh là gì?

- Điều mà tôi luôn băn khoăn, trăn trở, đó chính là làm thế nào để tạo được việc làm cho thanh niên trong toàn tỉnh để họ có thu nhập cho bản thân, giúp đỡ gia đình và cống hiến cho xã hội. Về phía Đoàn thanh niên, chúng tôi xác định để làm được điều này, cần phải xây dựng lớp thanh niên có “Dưỡng tâm trong, rèn trí sáng và xây hoài bão lớn”, chú trọng nâng cao và làm tốt công tác giáo dục ĐVTN trên cả 3 mặt. Nó như là cái kiềng 3 chân để mỗi một bạn trẻ hoàn thiện chính bản thân mình, thiếu đi một chân thì không thể đứng vững, khó có thể lập nghiệp.

Sinh thời, Bác Hồ đã từng dạy “Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Vì vậy, công tác giáo dục cho ĐVTN luôn là nhiệm vụ hàng đầu trong công tác Đoàn. Và song song với công tác này, Đoàn phải tạo được môi trường để ĐVTN thể hiện, cống hiến, rèn luyện và trưởng thành. Để làm tốt được vấn đề này không phải một sớm một chiều mà cần có thời gian, rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội.

- Xin cảm ơn anh đã dành thời gian cho chuyên mục cuộc trao đổi này. Chúc anh và thế hệ trẻ tỉnh nhà luôn sống có hoài bão đẹp, cống hiến thật nhiều cho quê hương, đất nước.

Hữu Thái (thực hiện)