(QBĐT) - Hiện nay, công nghệ thông tin được áp dụng phổ biến trong việc bảo vệ và phát triển rừng. Một trong những ứng dụng đang được quan tâm nhất là phần mềm FRMS Mobile tích hợp máy tính bảng.

Ông Phạm Hồng Thái, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết, tiếp nối những thành công của giai đoạn 1, Dự án “Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam” tiếp tục triển khai giai đoạn 2 tại khu vực Bắc Trung bộ, gồm các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên-Huế. Nhà tài trợ của dự án là Quỹ đối tác các-bon trong lâm nghiệp, ủy thác qua Ngân hàng Thế giới. Cơ quan thực hiện dự án là Ban quản lý các dự án lâm nghiệp.

Mục tiêu của dự án là hỗ trợ nâng cao năng lực tổ chức, kỹ thuật cho các cơ quan có liên quan ở Trung ương và 6 tỉnh thuộc chương trình "Giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ" nhằm chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam, qua đó, rút ra các bài học kinh nghiệm, góp phần xây dựng cơ chế chính sách, hệ thống tổ chức và năng lực kỹ thuật, bảo đảm việc quản lý điều phối và vận hành hiệu quả các chương trình, dự án về REDD+.

Thiết lập hệ thống theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp là một trong bốn nội dung quan trọng trong thực hiện REDD+ bên cạnh chiến lược quốc gia, hệ thống thông tin bảo đảm an toàn và đường phát thải cơ sở. Hệ thống theo dõi diễn biến rừng chính là hệ thống đo đếm các-bon, theo dõi các biện pháp can thiệp, báo cáo và kiểm chứng phát thải và hấp thụ, làm căn cứ tính toán tín chỉ các-bon sau này.

Do đó, việc hoàn thiện và ứng dụng công nghệ thông tin hệ thống theo dõi diễn biến rừng sẽ giúp các cơ quan chức năng bám sát được tiến trình thực hiện REDD+ trên toàn quốc, điều chỉnh chính sách và can thiệp thích hợp trong từng thời kỳ. Các thông tin được cập nhật liên tục sẽ góp phần nâng cao hiệu suất trong các hoạt động quản lý rừng bền vững, phù hợp với xu thế phát triển của ngành lâm nghiệp trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Cán bộ kiểm lâm địa bàn thực hành sử dụng máy tính bảng trong theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp.

Dự án “Hỗ trợ chuẩn bị sẵn sàng thực hiện REDD+ ở Việt Nam" giai đoạn 2 đã hỗ trợ  tỉnh Quảng Bình 70 máy tính bảng để phục vụ cho công tác theo dõi diễn biến rừng của tỉnh. Theo đó, dự án đã tổ chức một khóa tập huấn cho các tiểu giáo viên là cán bộ kiểm lâm và cán bộ kỹ thuật của các Ban quản lý rừng phòng hộ, công ty lâm nghiệp và 3 lớp tập huấn máy tính bảng  mở rộng cho cán bộ kiểm lâm địa bàn tất cả các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Quảng Bình về cách thức sử dụng phần mềm FRMS mobile tích hợp máy tính bảng.

Sau khi thực hành một thời gian, dự án tiếp tục tổ chức 3 lớp tập huấn nhắc lại để các cán bộ kiểm lâm có thể sử dụng một cách thành thạo nhất trên hiện trường.

Phần mềm tích hợp trên máy tính bảng FRMS mobile cho phép người dùng điều tra, thu thập thông tin hiện trường cung cấp dữ liệu đầu vào cho hệ thống theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp trên cơ sở dữ liệu nền kiểm kê rừng của tỉnh. Phần mềm này được ban hành sử dụng theo Quyết định số 4539/QĐ-BNN-TCLN ngày 6-11-2017 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Mặt khác, Điều 3 Thông tư 26/2017/BNNPTNT yêu cầu khi theo dõi diễn biến rừng và đất quy hoạch phát triển rừng cần sử dụng các thiết bị, dụng cụ đo vẽ, cập nhật cần thiết gồm: máy vi tính cá nhân, máy định vị vệ tinh, máy tính bảng để khoanh vẽ các lô rừng, đất phát triển rừng có biến động.

Thông qua các thiết bị hỗ trợ, gồm: máy tính bảng, hệ thống máy chủ..., khi có bất kỳ tác động nào vào rừng (phá rừng, cháy rừng, xâm lấn đất lâm nghiệp...) thì chủ rừng và kiểm lâm địa bàn không phải sử dụng phương pháp đo thủ công như trước mà dùng máy tính bảng để xác minh trên hiện trường và đồng bộ dữ liệu vào máy chủ để báo cáo các cơ quan chức năng.

Sử dụng ứng dụng thu thập dữ liệu thực địa trên máy tính bảng có thể thay thế được các thiết bị và công cụ sau: GPS cầm tay, máy chụp ảnh kỹ thuật số có tích hợp GPS, la bàn; bản đồ giấy, phiếu khảo sát thực địa dạng giấy.

Theo ông Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh, so với phương pháp theo dõi và báo cáo diễn biến tài nguyên rừng truyền thống sử dụng các biểu mẫu trên giấy in, phương pháp theo dõi sử dụng máy tính bảng và ứng dụng trên hệ điều hành Android là một phương pháp cải tiến, hiện đại, hiệu quả về chi phí, tiết kiệm thời gian và dễ sử dụng, giúp nâng cấp hệ thống theo dõi diễn biến tài nguyên rừng hiện tại của lực lượng kiểm lâm, giúp công tác thu thập và báo cáo số liệu dễ dàng hơn.

Đây là phần mềm hỗ trợ toàn bộ chu trình điều tra, kiểm kê rừng từ đánh giá, thiết kế, thu thập dữ liệu thực địa đến phân tích và lập báo cáo nhằm cải thiện cách thức theo dõi hiện trạng rừng hiện tại, tiến tới khắc phục nạn phá rừng và giảm thiểu biến đổi khí hậu.

Sau khi nhận máy tính bảng và tham gia tập huấn từ lý thuyết đến thực hành trên hiện trường, hầu hết các học viên đều đánh giá cao hệ thống phần mềm FRMS và cho rằng, hệ thống này có khả năng ứng dụng tốt cho công tác điều tra, khoanh lô, đánh dấu trạng thái rừng thay đổi và lấy mẫu khóa ảnh phục vụ giải đoán ảnh vệ tinh.

Hiện nay, phương pháp sử dụng máy tính bảng tích hợp phần mềm FRMS mobile đang được triển khai thực hiện tại tất cả 8 huyện, thành phố, thị xã trên toàn tỉnh Quảng Bình để kiểm tra, xác minh các biến động từ ảnh vệ tinh. Kết quả, Kiểm lâm địa bàn đã kiểm tra, xác minh trên thực địa và đồng bộ báo cáo về cán bộ kỹ thuật các Hạt Kiểm lâm khoảng 500/1.500 điểm biến động được phát hiện.

“Phương pháp sử dụng máy tính bảng tích hợp phần mềm FRMS mobile đã và đang giúp lực lượng Kiểm lâm tỉnh Quảng Bình nói riêng và cả nước nói chung từng bước nâng cấp được hệ thống theo dõi diễn biến tài nguyên rừng hiện tại và tiến tới hoàn thiện hệ thống trong tương lai.

Đây là một trong những nội dung quan trọng giúp Quảng Bình thực hiện tốt hoạt động REDD+, hoàn thành mục tiêu trong Kế hoạch hành động REDD+ cấp tỉnh và Chương trình giảm phát thải vùng Bắc Trung bộ”- ông Phạm Hồng Thái cho biết thêm.

Hương Trà-Khánh Hòa