(QBĐT) - Sản xuất lúa giống tại chỗ là một chủ trương lớn của thị xã Ba Đồn, qua nhiều năm triển khai thực hiện cho thấy phù hợp với nhu cầu thực tế của bà con nông dân. Không chỉ cho năng suất và sản lượng đạt kế hoạch đề ra, mô hình đã tạo sự đột phá trong việc áp dụng bộ giống mới vào sản xuất, phủ kín diện tích để thay thế dần các loại giống lúa bị thoái hóa và kém chất lượng, từng bước xã hội hóa công tác giống trên địa bàn.

Trên cơ sở thành công từ những vụ mùa trước, vụ hè-thu năm 2016, bà con nông dân thị xã Ba Đồn đã có thêm động lực để sản xuất lúa giống tại chỗ. Toàn thị xã có 6 điểm sản xuất lúa giống tại chỗ với tổng diện tích 60ha (tăng 10 ha so với vụ đông-xuân 2015-2016), thu hút trên 500 hộ nông dân tham gia tại địa bàn phường Quảng Long (5ha) và 6 xã: Quảng Văn (7ha), Quảng Minh (10ha), Quảng Sơn (10ha), Quảng Tiên (10ha), Quảng Tân (7ha) và Quảng Hoà (11ha).

Theo ông Nguyễn Văn Khánh, Trưởng Phòng Kinh tế, UBND thị xã Ba Đồn: Triển khai sản xuất mô hình lúa giống tại chỗ vụ hè-thu năm nay, bà con nông dân gặp một số khó khăn do ảnh hưởng từ những diễn biến phức tạp của thời tiết, tình hình nắng nóng kéo dài đã tác động đến việc cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất tại các địa phương, đặc biệt là ở 2 xã Quảng Tiên và Quảng Văn.

Do ảnh hưởng của những đợt rét đậm đầu năm làm chậm tiến độ thu hoạch lúa đông-xuân nên công tác xuống giống ở một số địa phương chậm hơn so với khung lịch thời vụ. Tuy nhiên, nhờ tăng cường các dịch vụ về giống, phân bón, tưới tiêu và thuốc bảo vệ thực vật, một số địa phương chủ động đưa ra chính sách hỗ trợ tại các điểm sản xuất giống tại chỗ nên dự ước năng suất bình quân đạt 54,9 tạ/ha, tổng sản lượng lúa đạt trên 329 tấn.

Mô hình thâm canh lúa cải tiến SRI tại xã Quảng Lộc, thị xã Ba Đồn.

Các giống lúa được bà con đưa vào sản xuất lúa giống tại chỗ vụ hè-thu năm 2016 gồm: HT1, PC6, OM4900, KD18 và DV108; trong đó giống lúa OM4900 được gieo cấy tại xã Quảng Sơn dự kiến đạt năng suất bình quân cao nhất với 58 tạ/ha. Tiếp đó là giống PC6 và KD18 gieo cấy tại các xã: Quảng Minh, Quảng Tân và Quảng Hoà đạt 55 tạ/ha, giống DV108 và HT1 gieo cấy tại xã Quảng Văn và Quảng Tiên đạt 53 đến 54 tạ/ha...

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, có được kết quả này là nhờ công tác quy hoạch sản xuất giống tại chỗ của các xã mang tính tập trung nên thuận lợi trong việc quản lý, chỉ đạo và chăm sóc của chính quyền địa phương cũng như bà con nông dân. Công tác phối hợp chỉ đạo sản xuất của cấp địa phương với các đơn vị ngành nông nghiệp được tăng cường, các dịch vụ về giống, tưới tiêu, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật luôn được bảo đảm và đáp ứng kịp thời.

Đặc biệt, với trách nhiệm tham mưu cho UBND thị xã, phòng Kinh tế kịp thời xây dựng kế hoạch, phương án và thực hiện các chính sách hỗ trợ hợp lý cho các địa phương làm mô hình sản xuất giống tại chỗ như: trợ giá các giống lúa nguyên chủng, thuốc bảo vệ thực vật và công chỉ đạo kỹ thuật trong cả mùa vụ.

Có thể khẳng định rằng, mô hình sản xuất lúa giống tại chỗ của thị xã Ba Đồn đã tạo sự đột phá trong việc thực hiện áp dụng bộ giống mới đưa vào sản xuất, phủ kín diện tích để thay thế dần các loại giống lúa bị thoái hóa, kém chất lượng, có khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện khắc nghiệt của môi trường, đồng thời giúp bà con nông dân chủ động một phần lượng giống có chất lượng để sản xuất hàng năm, góp phần giảm kinh phí đầu tư và tăng hiệu quả kinh tế cho sản xuất.

Sau thu hoạch, bà con nông dân đã trao đổi với nhau để nhân rộng giống trên địa bàn xã và đưa vào sản xuất ở vụ tiếp theo. Dự kiến số lượng giống trao đổi của các hộ đạt trên 50% tổng sản lượng thu hoạch của các điểm làm giống tại chỗ trên địa bàn mỗi xã.

Chính vì vậy, lượng giống bà con đăng ký mua ở Trạm giống cây trồng ngày càng giảm hẳn sau các vụ mùa. Qua trò chuyện với một số bà con nông dân tham gia sản xuất lúa giống tại chỗ, chúng tôi được biết thêm: Với các chính sách hỗ trợ giống sản xuất tại chỗ cho bà con nông dân như trợ giá các loại giống lúa nguyên chủng 11.000 đồng/kg, hỗ trợ thuốc bảo vệ thực vật phòng trừ sâu bệnh 15.000 đồng/sào.. đã góp phần giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích và bước đầu giúp các hộ dân tiếp cận với việc thực hiện mô hình cánh đồng lớn.

Không những góp phần từng bước xã hội hóa công tác làm giống trên địa bàn, mô hình sản xuất lúa giống tại chỗ đã thúc đẩy sản xuất nông nghiệp Ba Đồn tiếp tục chuyển dịch theo hướng nông nghiệp giá trị với diện tích sử dụng giống chất lượng cao ngày càng được mở rộng.

Theo kế hoạch, vụ đông-xuân 2016-2017, thị xã Ba Đồn sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình sản xuất lúa giống tại chỗ với diện tích ổn định 60ha. Cụ thể, đối với những địa phương có khả năng chủ động được nguồn nước tưới có diện tích đất trồng lúa tập trung trên 10ha, những địa phương có địa hình bằng phẳng và có độ đồng đều cao sẽ hỗ trợ để sản xuất giống trên quy mô lớn, tạo tiền đề cho việc xây dựng cánh đồng lớn theo quy trình thâm canh lúa cải tiến SRI.

Nhằm giúp bà con nông dân tiếp tục gặt hái thành công từ mô hình sản xuất lúa giống tại chỗ, UBND thị xã cần xem xét tăng thêm kinh phí hỗ trợ mua giống và thuốc bảo vệ thực vật cho các hộ dân, đồng thời tổ chức các lớp tập huấn nâng cao kỹ thuật cho cán bộ chỉ đạo mô hình và các hộ nông dân sản xuất lúa giống ở các địa phương chưa được làm giống tại chỗ để làm cơ sở, nền tảng nhân rộng mô hình trên địa bàn thị xã.

Hiền Chi