(QBĐT) - Nhà thơ Văn Lợi, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa và Thông tin đã có những kỷ niệm không bao giờ quên về Bác Hồ. Đó là lần được đón Bác Hồ trong dịp Bác vào thăm Quảng Bình- Vĩnh Linh năm 1957.

Dẫu thời gian trôi qua đã 60 năm, nhưng trong dòng ký ức nhà thơ tuổi ngoài “thấp thập cổ lai hy” vẫn sống mãi hình ảnh vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc. Nhà thơ Văn Lợi đã kể lại kỷ niệm đó cho chúng tôi nghe.

“Cách đây sáu mươi năm, lúc ấy tôi (nhà thơ Văn Lợi) mới ở tuổi 13 đang là học sinh Trường tiểu học Đồng Hải. Tôi cùng các bạn thiếu niên và hàng nghìn bà con nhân dân Quảng Bình - Vĩnh Linh được đón Bác Hồ tại sân vận động Đồng Hới. Hôm đó là một ngày mùa hè đẹp trời. Học sinh ai cũng mặc bộ trang phục đẹp nhất  trên vai tươi màu khăn quàng  đỏ, tay cầm cờ đỏ sao vàng hồ hởi vui tươi, lòng rạo rực. Được gặp Bác Hồ là niềm mơ ước của tất cả mọi người, trong đó có thiếu nhi.

Khi Bác Hồ xuất hiện trên khán đài, ai cũng muốn nhích gần Bác hơn để được ngắm Bác cho rõ. Bác như một ông tiên trong truyện cổ tích mà tôi thường đọc, với vầng trán cao, đôi mắt sáng, chòm râu bạc phơ thật gần gũi. Bác đã đưa tay vẫy đồng bào và bắt nhịp bài hát kết đoàn. Không khí của quảng trường đón Bác hôm đó sôi động lên hẳn”.

Nhà thơ Văn Lợi và tuyển tập thơ văn cho thiếu nhi 1945-1960.

Sau lần được gặp Bác Hồ năm 1957, trong tâm hồn của Văn Lợi luôn sống mãi hình bóng Bác Hồ. Để rồi khi bước sang tuổi 16, Văn Lợi đã sáng tác bài thơ “Tự giác” với nguồn cảm hứng về đề tài Bác Hồ. 

Toàn bộ nội dung bài thơ như sau: “Suy nghĩ mãi thế là em quyết định - Dù thế nào em cũng quyết làm thinh- Nếu nói ra thì các bạn phê bình - Thư dâng Bác cũng khó lòng mà nói - Lần thứ hai tiếng của thấy giáo hỏi - Em nào làm vỡ kính của nhà trường ? - Nhưng học sinh vẫn lặng cúi như thường - Chỉ có tiếng của bức tường vọng lại - Em nhìn lên bốn bức tường rộng rãi - Ảnh Bác Hồ hiền hậu ngắm nhìn em- Bác vui tươi môi nở nụ cười hiền - Mắt trong sáng ngắm nhìn người cháu lỗi - Suy nghĩ lại thế là em tự hối - Người học sinh sao lại dối với thầy? - Nhìn Bác Hồ em biết nói sao đây - Rồi hồi hộp đứng lên tự thú - Thầy ngạc nhiên nhìn em chăm chú - Người học sinh nghịch ngợm nhất nhà trường - Mặt lúc nào cũng có vẽ ương ương - Nay tự giác là đã làm vỡ kính - Rồi buổi ấy em biên thư dâng Bác - Không quên điều tự giác buổi hôm nao - Và hôm nay vui sướng làm sao - Mừng sinh nhật của Bác Hồ vĩ đại - Câu chuyện ấy em vẫn còn nhớ mãi”.

Bài thơ đã được giải nhất cuộc thi: “Thiếu nhi với Bác Hồ” do Báo Thiếu niên Tiền phong phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam và Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức năm 1960. Bài thơ đã được đăng trong Tuyển tập thơ văn cho thiếu nhi 1945 - 1960, Nhà xuất bản Văn học, in 4.100 cuốn, sách dày 382 trang, khổ 16,5 x 24. Mở đầu tuyển tập là một bức thư của Bác Hồ gửi cho thiếu nhi Việt Nam.

Chúng tôi tò mò muốn được xem lại bài thơ “Tự giác” mà nhà thơ Văn Lợi sáng tác về đề tài Bác Hồ. Nhà thơ trân trọng lưu giữ bài thơ trong tủ sách quý của gia đình. Màu thời gian vẫn không phai từng dòng thơ. Nhà thơ cho biết: “Bài thơ “Tự giác”, được lấy cảm hứng từ niềm yêu kính Bác Hồ”.

Đến nay, đã 57 năm trôi qua mà giá trị bài thơ vẫn còn như mới, thể hiện niềm yêu quý của thiếu nhi Việt Nam đối với Bác Hồ kính yêu. Sự cảm hóa của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với các cháu thiếu niên nhi đồng thật lớn, để các em tự giác nhận lỗi, dù đó là lỗi vô tình. Bài thơ không mất đi giá trị và tính thời sự và sẽ còn sống mãi với thời gian. 

Thời khắc lần đầu tiên, nhà thơ Văn Lợi được nghe nhà thơ Xuân Diệu bình bài thơ “Tự giác”, nghệ sĩ Trần Thị Tuyết ngâm bài thơ “Tự giác”  trong hoàn cảnh cũng khá đặc biệt. Đó là năm 1960, khi đang vui chơi cùng các bạn tại vườn hoa cạnh Quảng Bình Quan, Văn Lợi đã nghe qua hệ thống loa của đài truyền thanh thị xã. Niềm vui như vỡ òa trong trái tim nhà thơ thiếu nhi Văn Lợi. Lúc đó “tác giả nhí” Văn Lợi chỉ biết khoe với bạn bè: “Bài thơ về đề tài Bác Hồ của mình đã được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam”.

Trong dịp chào mừng kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ về thăm Quảng Bình - Vĩnh Linh, những hồi ức về Bác Hồ càng làm cho cảm xúc thơ và tình cảm yêu kính Bác Hồ càng sống mãi trong trái tim nhà thơ Văn Lợi.

Phan Hòa