(QBĐT) - Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới thì tiêu chí về y tế (tiêu chí 15) giữ vai trò hết sức quan trọng, không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống người dân mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, hiện nay việc triển khai thực hiện tiêu chí này ở các địa phương đang gặp không ít khó khăn.

Y tế cơ sở là tuyến y tế trực tiếp gần dân nhất, bảo đảm cho mọi người dân được chăm sóc sức khoẻ cơ bản với chi phí thấp, góp phần thực hiện công bằng xã hội. Chính vì thế trong chiến lược phát triển sự nghiệp y tế một cách toàn diện, tỉnh ta luôn coi việc củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở là nhiệm vụ trọng tâm.

Trong những năm qua, mạng lưới y tế cơ sở từng bước được củng cố về cơ sở vật chất và nhân lực. Đến nay, toàn tỉnh có 159/159 trạm y tế xã, phường, thị trấn có bác sĩ (145 bác sĩ thuộc biên chế của các trạm, số còn lại là bác sĩ tăng cường theo đề án 1816) và 1.252 nhân viên y tế thôn bản. Cơ sở vật chất, trang thiết bị của các trạm y tế từng bước được đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị triển khai tốt các hoạt động chuyên môn. Công tác phát triển nguồn nhân lực cho tuyến y tế cơ sở cũng được tỉnh và các địa phương quan tâm.

Với việc đa dạng hoá các loại hình đào tạo nhân lực cho ngành Y tế như phối hợp với các trường đại học, khuyến khích các đơn vị chủ động nâng cao năng lực cho đội ngũ... đến nay, tuyến y tế xã, phường, thị trấn đã có 868 cán bộ y tế, trong đó có 145 bác sĩ, 211 y sĩ đa khoa và sản nhi, 207 nữ hộ sinh trung học, 122 dược sĩ trung học và kỹ thuật viên.

Cơ sở vật chất của các trạm y tế từng bước được nâng cấp, 100% các trạm y tế có điện thoại, máy vi tính và các trang thiết bị cơ bản như giường bệnh, tủ thuốc, dụng cụ y tế cơ bản, dụng cụ chăm sóc sức khỏe sinh sản... Nhiều trạm y tế có đầy đủ các phòng chức năng như phòng khám bệnh, kho dược, phòng sơ cứu, cấp cứu, phòng lưu bệnh nhân, phòng khám phụ khoa, phòng đẻ, phòng tiêm, phòng trực. Đến cuối năm 2013, toàn tỉnh đã có 124/159 trạm y tế được xây dựng kiên cố với quy mô 2 tầng và một số trạm đang trong quá trình xây dựng mới, 26 trạm được nâng cấp sửa chữa.

Đi đôi với xây dựng kết cấu hạ tầng, các trạm y tế xã còn được trang bị  một số thiết bị hiện đại như máy siêu âm, máy  đo đường huyết và một số thiết bị cận lâm sàng khác. Nhiều địa phương đã tranh thủ được từ những nguồn lực khác nhau để đầu tư cho lĩnh vực y tế như xã Nhân Trạch, thị trấn Nông trường Việt Trung, Sơn Trạch (Bố Trạch), Mai Hóa, Văn Hóa (Tuyên Hóa), Quảng Thuận, Quảng Phương (Quảng Trạch)...

Thực hiện khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế cho người dân là một trong những hoạt động chủ đạo của tuyến y tế xã.

Tại các xã vùng biên giới, đã có sự phối hợp quân dân y trong các hoạt động. Hàng năm,  ngành Y tế phối hợp với quân y Bộ đội Biên phòng tỉnh triển khai thực hiện các nội dung chăm sóc sức khỏe cho nhân dân tại các xã vùng cao, biên giới. Đồng thời, phối hợp với y tế địa phương tổ chức hàng ngàn lượt khám bệnh và cấp thuốc cho nhân dân, giúp các địa phương xây dựng nhiều hoạt động phòng chống và khắc phục hậu quả bão lụt. Các đơn vị còn chú trọng đến việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh và tham gia thực hiện các chương trình y tế tại cộng đồng, góp phần chăm sóc sức khỏe nhân dân trên địa bàn,  bảo đảm an ninh biên giới.

Nhờ chăm lo củng cố, phát triển mạng lưới y tế, đào tạo cán bộ y tế cơ sở nên những năm qua công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đã được đưa về gần dân hơn, người dân được khám, chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế tại các trạm y tế xã.

Tỉnh ta đã xây dựng nhiều chương trình hoạt động nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ về xây dựng mạng lưới y tế cơ sở và công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Các trạm y tế đã tổ chức tốt nhiều hoạt động, đặc biệt là việc quản lý theo dõi sức khỏe cho các đối tượng chính sách, người tàn tật, neo đơn, trẻ em dưới 6 tuổi, các đối tượng tham gia bảo hiểm y tế. Một số bệnh xã hội như phong, lao, tâm thần, bướu cổ được quản lý, theo dõi và phối hợp điều trị khá hiệu quả. Đại đa số người dân, đặc biệt người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới đã được tiếp cận với các dịch vụ y tế có chất lượng.

Thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, công tác củng cố và hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở ở tỉnh ta đã đạt được những kết quả quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn cũng còn bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế và đang đứng trước những khó khăn thách thức. Chất lượng dịch vụ y tế mặc dù đã có sự cải thiện rõ rệt nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân, đặc biệt là người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa. Đội ngũ cán bộ y tế tuy được tăng cường về số lượng nhưng chưa bảo đảm về cơ cấu, trình độ chuyên môn và năng lực quản lý của cán bộ y tế cơ sở nhìn chung chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong thời kỳ mới.

Hoạt động xã hội hóa về y tế cơ sở chưa đồng đều ở các vùng, miền, chưa có các giải pháp hữu hiệu để phát triển mạng lưới y tế cơ sở một cách toàn diện. Bên cạnh đó, y tế cơ sở hiện đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức mới như mô hình bệnh tật thay đổi, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng cao, các bệnh không nhiễm trùng (tiểu đường, tim mạch, ung thư...), hay tai nạn, chấn thương ngày càng gia tăng, số lượng và chất lượng dịch vụ y tế tuyến cơ sở còn hạn chế...

Nhằm tạo bước chuyển biến đột phá và toàn diện về tổ chức, cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ cán bộ, góp phần tạo niềm tin của nhân dân đối với tuyến y tế cơ sở, thời gian tới, ngành Y tế tiếp tục tăng cường công tác truyền thông để nhân dân hiểu và tin tưởng vào chất lượng y tế cơ sở. Cùng với đó, tăng cường nhận thức, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền đối với y tế cơ sở; đẩy mạnh đào tạo cán bộ và có sự đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất cho y tế cơ sở để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Y tế cơ sở không chỉ đóng vai trò quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân mà còn thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế và phòng chống dịch bệnh. Chính vì vậy, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở đạt chuẩn quốc quốc gia với việc đầu tư đồng bộ cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn nhân lực được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Y tế và các địa phương trong thời gian tới. Và việc nâng cao năng lực hoạt động cho hệ thống y tế cơ sở không chỉ tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế có chất lượng mà còn tạo tiền đề cho các địa phương thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

                                                                                                                                                  Nhật Văn

Bài 2: “Chuẩn quốc gia về y tế”, bài toán nan giải