(QBĐT) - Với nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất và cung ứng con giống thủy sản ra thị trường cho các hộ nuôi trong tỉnh, trong những năm qua, Trung tâm Giống thủy sản Quảng Bình đã không ngừng nâng cao chất lượng con giống thủy sản cả về số lượng và chất lượng, góp phần tích cực cho nghề nuôi thủy sản phát triển và trở thành bạn đồng hành tin cậy của bà con nông dân...
Theo lịch thời vụ thả tôm, vào đầu và trung tuần tháng tư dương lịch, các đơn vị, hộ nuôi tôm sẽ bước vào nuôi chính trong năm 2013, vì vậy, xác định được nhiệm vụ, ngay từ những tháng đầu năm, Trại giống thủy sản mặn lợ Quang Phú (thuộc Trung tâm Giống thủy sản Quảng Bình) đã bắt tay vào công việc sản xuất nhằm bảo đảm cung ứng con giống kịp thời cho bà con nông dân.
Theo ông Bùi Xuân Ngọc, Phó Giám đốc Trung tâm Giống thủy sản, Trưởng trại giống thủy sản mặn lợ Quang Phú cho biết, ngoài các doanh nghiệp, hộ nuôi mua được tôm giống chất lượng cao, thì nhiều hộ nuôi tôm trong tỉnh vẫn mua phải tôm giống trôi nổi, chưa qua kiểm dịch, tỷ lệ sống thấp. Trong khi đó, đối với nghề nuôi trồng thủy sản, chất lượng con giống quyết định trên 30% hiệu quả sản xuất, bởi các lô giống được kiểm dịch, kiểm nghiệm thường có chất lượng con giống tốt, và sẽ cho hiệu quả kinh tế cao.
Tuy nhiên, một thực tế đang diễn ra là cứ vào vụ nuôi, lượng tôm giống thả nuôi với số lượng lớn, lại tập trung trong thời gian ngắn nên việc lựa chọn con giống tại các cơ sở sản xuất và dịch vụ là một khó khăn đối với các hộ nuôi. Bên cạnh đó, theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và PTNT, dự kiến năm 2013, diện tích nuôi tôm toàn tỉnh là 1.200 ha, tăng 18 ha so với năm 2012 và nhu cầu tôm giống thả nuôi trong 2 vụ khoảng 793 triệu con, tăng 90 triệu con so với năm ngoái.
Hiện tại, toàn tỉnh có 6 trại sản xuất và dịch vụ tôm giống (cả tôm sú và chân trắng), tổng lượng giống sản xuất và dịch vụ đạt trên 250 triệu con, chiếm khoảng 35% thị phần giống tôm thả nuôi, trong đó sản xuất tại tỉnh là 14,5 triệu PL15 tôm sú, còn lại là liên doanh sản xuất và dịch vụ từ các tỉnh phía Nam Trung bộ, chủ yếu từ các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận.
 |
| Quy trình nuôi vỗ tôm bố mẹ cho đẻ và ương ấu trùng tôm để phục vụ thị trường trong tỉnh tại Trại giống thuỷ sản mặn lợ Quang Phú. |
Chính vì vậy, việc nâng cao chất lượng và tăng số lượng con tôm giống để đáp ứng nhu cầu thị trường trong tỉnh là mục tiêu mà Trung tâm Giống thủy sản luôn hướng tới. Mỗi năm, Trại giống thủy sản mặn lợ Quang Phú cung ứng cho người nuôi trong tỉnh gần 20 triệu con giống tôm thẻ, 25 triệu con giống tôm sú. Ngoài ra, trại còn nhập khoảng 40 triệu con tôm giống từ các cơ sở sản xuất giống có uy tín trong toàn quốc để cung ứng cho người nuôi sau khi đã kiểm nghiệm dịch bệnh. Riêng năm 2012, Trại giống thuỷ sản mặn lợ Quang Phú đã sản xuất và dịch vụ tại chỗ trên 30 triệu con tôm sú PL15 và khoảng 60 triệu con PL12 con tôm thẻ chân trắng. Đặc biệt, từ năm 2010 để tạo được nguồn tôm giống có chất lượng, Trung tâm đã nhập khẩu tôm sú bố mẹ từ Singapore và cho đẻ thành công theo quy trình công nghệ sinh học với chất lượng tôm giống cải thiện đáng kể.
Năm nay, điểm mới của Trại giống thủy sản mặn lợ Quang Phú trong sản xuất và dịch vụ con giống chính là đơn vị đã liên kết với Công ty TNHH Tôm trắng Haiwaii Việt trong việc gièo giống tôm thẻ chân trắng từ PL2-3 đến PL10-12 tại cơ sở trại. Đây là giống tôm cấp một được lấy từ Hawaii, có chất lượng tốt và điều kiện sinh trưởng phù hợp với khí hậu Quảng Bình. Quy trình hiện nay của đơn vị là vỗ tôm bố mẹ cho đẻ và ương ấu trùng tôm để phục vụ xuất ra thị trường, đáp ứng nhu cầu về con giống cho các cơ sở nuôi. Nét mới này đã tạo thêm địa chỉ cung cấp nguồn con giống tin cậy cho bà con nông dân, góp phần hạn chế phát sinh dịch bệnh trong quá trình nuôi do nguồn giống không bảo đảm chất lượng.
Chất lượng giống thủy sản đang có hiện tượng giảm sút nghiêm trọng do hậu quả của chạy đua lợi nhuận trong sản xuất giống, các chủ cơ sở giống ít quan tâm đến vấn đề tuyển chọn bố mẹ. Cá bố mẹ được sử dụng cho lai qua nhiều thế hệ, với tần suất sinh sản nhiều lần trong năm, chế độ nuôi vỗ không đúng theo quy trình kỹ thuật, trọng lượng không đạt kích cỡ theo quy định của tiêu chuẩn ngành...
Vì vậy, chất lượng cá bố mẹ đang có biểu hiện của sự suy thoái, dẫn đến chất lượng con giống ngày càng giảm, sức sống kém, tỷ lệ dị hình, bệnh tật cao và một số trường hợp có biểu hiện cận huyết. Là một đơn vị thuộc Trung tâm Giống thủy sản Quảng Bình, Trại cá giống nước ngọt Đại Phương, đóng trên địa bàn xã Đại Trạch (Bố Trạch) đã làm được điều khác biệt bởi luôn chú trọng nâng cao chất lượng con giống thông qua hoạt động ương nuôi, sản xuất cá bột các loại và cá giống nước ngọt để cung cấp cho người nuôi trong tỉnh. Hàng năm, trại cung cấp cho thị trường trên 40 triệu con cá bột, 4,5 triệu cá giống nước ngọt và trên 4 tấn cá thịt thương phẩm các loại như: trắm, mè, chép, rô phi đơn tính...
Xác định mặc dù con giống chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong khâu sản xuất nhưng lại ảnh hưởng rất lớn đến quá trình và năng suất nuôi nên nhiều năm qua, ngoài việc duy trì sản xuất các loại cá giống truyền thống, Trại cá giống nước ngọt Đại phương còn chủ động đưa các giống mới, giống chất lượng cao được tuyển chọn từ các cơ sở có uy tín như Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I, Trung tâm giống thủy sản quốc gia...vào sinh sản thử nghiệm và được người nuôi trong tỉnh công nhận và tín nhiệm. Đáng kể các đối tượng nuôi mới đem lại hiệu quả kinh tế cao như: cá rô đầu vuông, cá bống bớp, rô phi Novif, cá chẻm, cá hồng mỹ...Chị Dương Thị Kíu, ở thôn Cà, xã Hòa Trạch (Bố Trạch) có ao nuôi cá với diện tích gần 1.000m2 chia sẻ, vào vụ thả nuôi chị thường chọn cá giống do Trại giống Đại phương cung cấp với lý do là cá giống ở đây khi đem thả sinh trưởng rất nhanh, khả năng chống chịu tốt và tỷ lệ sống cao nên cho hiệu quả kinh tế và người nuôi an tâm trong sản xuất.
Thời điểm này, Trại cá giống nước ngọt Đại Phương đang chuẩn bị thực hiện tiếp nhận và nghiên cứu, từng bước hoàn thiện công nghệ sinh sản nhân tạo cá lăng chấm, là loại cá có giá trị cao, được coi là loại cá đặc sản nước ngọt hàng đầu miền Bắc và cá bỗng có chất lượng thịt thơm ngon, giàu chất dinh dưỡng để nhân giống cung ứng cho bà con nông dân.
N. L