(QBĐT) - Quảng Bình sở hữu hàng trăm hang động giữa vùng núi đá vôi khổng lồ Phong Nha-Kẻ Bàng. Sự hùng vĩ của di sản này đang ngày càng lan tỏa không chỉ trên mặt báo mà trên các trang mạng xã hội, thu hút các chuyên gia hàng đầu về địa mạo địa chất. Đó là chất xúc tác để phát triển thành mũi nhọn đột phá với du lịch địa phương mang tầm quốc tế.
 |
| Lộng lẫy đến mê hoặc hang động Sơn Đòong. Bức ảnh tuyệt đẹp của tạp chí lừng danh National geographic. |
Một cuộc chuyện trò
Tôi đã được gặp đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Hoài nhiều lần để nói về các cảm hứng với tư cách là con em của quê hương sông núi ngoạn mục. Tấm lòng ăm ắp dự định, xóa bỏ những ngăn cách chức tước, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Hoài nói với tôi về di sản này với các kiến thức am hiểu thực thụ và truyền đạt sự hấp dẫn đó bằng những nhấn nhá rằng: “Phong Nha-Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào năm 2003 theo tiêu chí địa chất địa mạo. Độ tuổi của nó bắt đầu từ thời Đại Cổ Sinh, tức hơn 400 triệu năm trước”.
Những hỏi đáp đơn giản nhưng rõ ràng và rất trọng tâm. Cổ như thế, hiếm như thế, địa phương làm gì để nổi bật hơn? Câu trả lời rằng: “Quảng Bình luôn ý thức rõ tài sản này rất có giá trị không chỉ với địa phương mà còn là của cả nước và thế giới, đây là kho báu để các nhà khoa học khám phá. Chính vì vậy tỉnh luôn hợp tác tốt với các tổ chức nghiên cứu khoa học, các chuyên gia về hang động, về thực vật học, về động vật, về ngư loại học... kết quả, đã phát hiện hàng trăm hang động, có hàng chục loài động vật mới cho khoa học. Đặc biệt hơn, tìm được hang động lớn nhất thế giới, Sơn Đoòng”.
Cuộc trò chuyện cũng tỏ tường, ông nắm rất chắc rằng: “Tài liệu của các chuyên gia hang động cho thấy đến nay ở đây có 3 hệ thống hang gồm hệ thống hang Phong Nha, hệ thống hang Vòm và hệ thống hang Chày. Trong đó hệ thống hang Phong Nha dài nhất với hơn 79km, trong khi đó hệ thống hang Vòm hiện đã lên đến 60km, còn lại hệ thống hang Chày mới khám phá chừng gần 20 cây số.
Ông Howard Limbert là một trong những chuyên gia hang động hàng đầu thế giới từng đánh giá, cái gốc nổi bật của các hang động ở đây là những hang động dài không thể đi hết trong một vài ngày mà phải nhiều ngày, như hang Thiên Đường dài đến 31,4km, được gọi là hang khô dài nhất Châu Á, trong khi đó hang Khe Ry dài gần 19km, cực kỳ đặc sắc với các buồng thạch nhũ bạc, trắng ngà, và vàng óng, lại có dòng sông với nhiều thác nước trong đó mà rất khó tìm ra một nơi nào khác. Trong khi đó nổi bật nhất là hang Sơn Đoòng lại có cả rừng nguyên sinh ở các hố sụt mà các nhà khoa học đặt là vườn địa đàng Ê Đam”.
Cần một cách nhìn thông minh...
Các tài liệu khoa học chứng tỏ, khám phá hiện đại về hệ thống hang động ở Quảng Bình đã có diễn trình 22 năm liên tục từ những năm 90 của thế kỷ XX cho đến nay. Các chuyên gia hang động ở Anh, Pháp, Nga, và Mỹ đã đặt chân đến đây. Với các chuyên gia, hệ thống hang động này họ có mối quan tâm đặc biệt. Vậy nên kể từ khi phát hiện được hang Sơn Đoòng, các hãng thông tấn quốc tế đã đến làm phim như BBC, NHK, Kyodo, đặc biệt tạp chí National geographic của Hoa Kỳ đã đến làm phim với lực lượng hùng hậu, phát trên hơn 180 quốc gia vùng lãnh thổ.
 |
| Thác nước trong hang động, hiếm thấy trên thế giới. Ảnh: Howard Limbert |
Theo dõi tin tức trong hai mươi năm trở lại đây, ở Việt Nam, chưa một danh thắng nào đủ sức thu hút các hãng tin, các chuyên gia quốc tế hùng hậu như vùng núi Kẻ Bàng, chính các hang động đã đưa lại sự tuyệt vời đó.
Chính từ đó mà Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Hoài cho biết: “Với Phong Nha-Kẻ Bàng, chúng tôi xác định phát triển du lịch bền vững một cách thông minh. Bởi đây là tài sản rất quý và cần phát triển song song với bảo tồn, không thể lấy các xây dựng xô bồ để đầu tư đại trà hang động, mà phải có các nghiên cứu chuyên sâu của chuyên gia hàng đầu nhằm có được những tham vấn tốt nhất cho cả phát triển và bảo vệ di sản. Chúng tôi ý thức được rằng, để có được Phong Nha-Kẻ Bàng là di sản nhân loại, cần có sự nỗ lực rất lớn của các khối óc và trái tim tâm huyết từ nhiều người ở khắp cả nước, những chuyên gia nước ngoài và cả nhân dân Quảng Bình”.
Những cuộc tiếp xúc với báo giới, khi có dịp nói về niềm tự hào Phong Nha-Kẻ Bàng, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hữu Hoài ấp ủ: “Chúng tôi xây dựng các lộ trình phát triển của nhóm việc 5 năm, 10 năm và chiến lược lâu dài, trong lễ hội hang động hai năm một lần. Biến một số hang động ngày xưa người A Rem hoặc người Rục sinh sống thành các địa chỉ du lịch khám phá thời kỳ con người ở trong hang đá. Có thể dùng một số hang động mà trong chiến tranh được sử dụng làm cơ sở sản xuất, hội họp, tránh bom đạn thành điểm đến cho du khách nghỉ ngơi qua đêm kiểu dân dã, không đục khoét, không xây dựng cầu kỳ trong đó nhằm bảo tồn không gian phía trong hang. Chúng tôi phải làm rất nhiều việc, bởi ở đây không chỉ là hang động mà còn là khám phá mạo hiểm. Chúng tôi lưu ý về ý tưởng thành lập trung tâm đào tạo leo núi, đào tạo hướng dẫn viên mạo hiểm. Chúng tôi cũng nghĩ dài hạn theo gợi ý của chuyên gia về du lịch khám phá rừng rậm nguyên sinh ở đây mà cho đến nay có một số khu vực chưa có dấu chân người chạm đến, chỉ có thể tiếp cận bằng máy bay trực thăng...”
Tín hiệu bước đầu của du lịch Phong Nha-Kẻ Bàng là bộ mặt du lịch địa phương đã có cú hích, tuy chưa lớn nhưng xứng đáng được ghi nhận, hiện nay Trung tâm du lịch thuộc Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng đón du khách ở động Phong Nha, động Tiên Sơn; động Thiên Đường có Tập đoàn Trường Thịnh đầu tư. Hàng nghìn du khách nước ngoài và hàng triệu khách du lịch trong nước tìm đến khu vực này.
Ngoài ra hiện cũng cho thử nghiệm đón khách mạo hiểm bởi Công ty Oxlis vào vùng hệ thống hang Tú Làn ở Tân Hóa, huyện Minh Hóa, khởi đầu rất ấn tượng. Tỉnh hiện đang mời gọi các doanh nghiệp trong và ngoài nước đến đầu tư du lịch. Mới đây đã có ký kết về mặt nguyên tắc với một công ty ở Hàn Quốc với vốn 4 tỷ USD, đó là đòn bẫy phát triển không chỉ cho khu vực Phong Nha-Kẻ Bàng mà còn là của cả Quảng Bình.
 |
| Kho báu để các nhà khoa học khám phá. Ảnh: Howard Limbert |
Và suy nghĩ đến tầm quốc tế
Thật ra, từ ngày Phong Nha-Kẻ Bàng được công nhận Di sản thiên nhiên thế giới thì rất nhiều người đã suy nghĩ đến du lịch đẳng cấp quốc tế. Nhưng 10 năm qua, hành trình đến cung đường đẳng cấp đó vẫn là một mô típ lối mòn giữa những đơn vị làm du lịch, chính điều đó, đang làm chậm lại tiến trình nổi tiếng của Phong Nha-Kẻ Bàng trong cộng đồng du lịch thế giới và khu vực.
Chúng tôi có nhiều dịp tiếp xúc với du khách quốc tế, vỡ lẽ ra nhiều điều, ấy là dịch vụ sau khi tham quan hang động quá hạn chế cả về chất lượng và sản phẩm, khiến người ta đến với Phong Nha-Kẻ Bàng xong không biết “tiêu tiền” vào đâu, trong khi đó, ở Huế, hoặc Hội An, ngoài việc thưởng lãm cảnh đẹp, du khách còn được chăm chút đến từng món ăn, cái mặc địa phương và hút được ngoại tệ.
10 năm qua, con em quê hương Quảng Bình đi xa, có dịp tiếp xúc với bạn bè khắp nơi đã tự hào về một di sản độc đáo không ở đâu tại Việt Nam có được. Chính những con em đi xa như những con ong cần mẫn, truyền bá về một sắc đẹp sông núi quê hương hiền từ qua lời nói, bức ảnh, video, truyền thông trên các trang mạng xã hội đã góp phần nối dài hình ảnh Phong Nha-Kẻ Bàng tươi mới trong mắt bạn bè khắp nơi.
Điều đó có thể thấy, sự yêu thương với Phong Nha-Kẻ Bàng là có thật, và ngay bây giờ, tỉnh cần đặt trọng tâm phát triển những dịch vụ xung quanh hang động để níu chân du khách nhằm bật lên các giá trị địa phương trong du khách và để có được doanh thu cho người dân một cách bền vững. Và cách nghĩ về đẳng cấp thế giới là một hướng đi đầy cảm hứng và nhiều hứa hẹn.
Từ sau Tết Nguyên đán Quý Tỵ đến nay, trên nhiều đường phố Đồng Hới, khách quốc tế đến rất nhiều, họ cần những khu vực ẩm thực dành cho người nước ngoài như ở Huế, hay Hội An...Và tỉnh cần có những cách làm để thu hút lượng khách ngày mỗi tăng này, bởi đó là nguồn thu xanh cho nền công nghiệp không khói một cách bền vững.
Minh Phong