(QBĐT) - Cách đây 69 năm, ngày 3- 1-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Thông đạt số 1C/VP gửi các ông Bộ trưởng trong đó nêu rõ: “Xét rằng một vài công sở đã tự tiện huỷ bỏ hay bán các công văn và hồ sơ cũ. Hành động ấy có tính cách phá hoại, vì sợ làm mất những tài liệu có giá trị đặc biệt về phương diện kiến thiết quốc gia.

Vậy yêu cầu các ông Bộ trưởng ban chỉ thị cho nhân viên các sở phải gìn giữ tất cả các công văn, tài liệu và cấm không được huỷ những công văn, tài liệu ấy nếu không có lệnh trên rõ rệt cho phép huỷ bỏ. Xin nhắc rằng những hồ sơ hoặc công văn không cần dùng sau này sẽ phải gửi về những sở lưu trữ công văn thuộc Bộ quốc gia Giáo dục tàng trữ. Những viên chức không tuân lệnh này sẽ bị nghiêm trị”. Thông đạt này chính là một trong những văn bản đầu tiên của Nhà nước ta về công tác lưu trữ, đặt nền móng quan trọng cho ngành Lưu trữ Việt Nam.

Từ những đóng góp của ngành lưu trữ đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, ngày 17-9-2007, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1229/QĐ-TTg về Ngày truyền thống của ngành Lưu trữ Việt Nam, trong đó đã nêu: “Ngày 3 tháng 1 hàng năm là ngày truyền thống của ngành Lưu trữ Việt Nam, lấy tên Ngày Lưu trữ Việt Nam”.

69 năm qua, ngành Lưu trữ Việt Nam đã phát triển không ngừng và lập nên nhiều thành tích, đóng góp xứng đáng vào thành tích chung của cả nước. Ở tỉnh ta, sau khi thành lập Uỷ ban hành chính (UBHC) và Uỷ ban hành chính kháng chiến (UBHCKC) tỉnh Quảng Bình, Tỉnh uỷ và UBHCKC đã hình thành bộ phận văn thư, lưu trữ trong Phòng Hành chính, Quản trị thuộc Văn phòng UBHCKC có nhiệm vụ giúp Chánh văn phòng UBHCKC tham mưu quản lý công tác văn thư, lưu trữ.

Năm 1998 thành lập Trung tâm Lưu trữ tỉnh trực thuộc Văn phòng UBND tỉnh. Đầu năm 2011 thực hiện công tác quản lý nhà nước và hoạt động sự nghiệp văn thư, lưu trữ, UBND tỉnh Quảng Bình thành lập Chi cục văn thư-lưu trữ trực thuộc Sở Nội vụ, trên cơ sở hợp nhất Trung tâm lưu trữ tỉnh và Phòng quản lý văn thư, lưu trữ.

Đến nay, Chi cục văn thư-lưu trữ tỉnh có trên 30 công chức, viên chức, họ đã không ngừng phấn đấu để gặt hái nhiều thành tích về công tác quản lý nhà nước và hoạt động sự nghiệp văn thư, lưu trữ như: công tác đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm lưu trữ ngày càng được quan tâm. Tổ chức 23 lớp tập huấn về nghiệp vụ công tác văn thư, lưu trữ; thực hiện thẩm định tài liệu hết giá trị đúng quy định. Hàng năm tổ chức hướng dẫn công tác văn thư, lưu trữ cho các cơ quan, tổ chức; kiểm tra 58 cơ quan, tổ chức về việc thực hiện các quy định về văn thư, lưu trữ.

Xây dựng và ban hành nhiều văn bản quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn về công tác văn thư, lưu trữ như: kế hoạch triển khai Luật Lưu trữ và nghị định hướng dẫn thi hành; chỉ thị về tăng cường công tác văn thư, lưu trữ trên địa bàn tỉnh Quảng Bình; chỉ thị lập hồ sơ và nộp lưu hồ sơ, tài liệu vào lưu trữ cơ quan; quy chế công tác văn thư, lưu trữ của tỉnh Quảng Bình; danh mục thành phần hồ sơ, tài liệu của các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu tài liệu vào Chi cục văn thư - lưu trữ tỉnh Quảng Bình; tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy, bảo vệ an toàn tài liệu...

Chi cục Văn thư - Lưu trữ tỉnh đã thực hiện theo kế hoạch của UBND tỉnh chỉnh lý 16 phông lưu trữ của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh với gần 1.500 mét giá tài liệu, đồng thời hướng dẫn cho nhiều cơ quan thực hiện chỉnh lý tài liệu tồn đọng, tích đóng. Thực hiện số hoá tài liệu lưu trữ lịch sử tỉnh Quảng Bình giai đoạn 1945-2008. Công tác phục vụ khai thác và sử dụng tài liệu lưu trữ có nhiều chuyển biến tích cực, nhanh chóng, kịp thời và từng bước đa dạng hoá các hình thức khai thác sử dụng tài liệu.

Vì vậy số lượng độc giả đến khai thác, sử dụng ngày càng đông và số lượng hồ sơ, tài liệu được nghiên cứu sử dụng ngày càng nhiều, trong đó tài liệu được khai thác và sử dụng nhiều nhất là hồ sơ, tài liệu của cán bộ đi B. Đây là những tài liệu quan trọng làm cơ sở giải quyết chế độ, chính sách cho người hoạt động cách mạng, thương binh, bệnh binh, liệt sĩ, người tham gia kháng chiến, cựu thanh niên xung phong. Tài liệu lưu trữ được khai thác đã phát huy tác dụng, phục vụ kịp thời và có hiệu quả cho hoạt động thực tiễn, nghiên cứu lịch sử trên tất cả các lĩnh vực đời sống, chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của tỉnh.

Hiện nay kho lưu trữ lịch sử tỉnh đang quản lý khối lượng tài liệu lưu trữ tương đương 500 mét giá. Công tác bảo quản tài liệu lưu trữ được chú trọng, tài liệu trong kho được sắp xếp gọn gàng, khoa học, bảo đảm dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy. Thường xuyên vệ sinh, kiểm tra và bố trí đầy đủ các trang thiết bị để bảo quản an toàn tài liệu lưu trữ.

Với những đóng góp nêu trên, Chi cục Văn thư - Lưu trữ tỉnh đã vinh dự được tặng bằng khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình năm 2011, 2012 vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác văn thư, lưu trữ.

Dương Văn Hùng