(QBĐT) - Hiện nay, tình trạng gian lận thương mại trong hoạt động kinh doanh xăng dầu đang có xu hướng gia tăng khiến nhiều người tiêu dùng cảm thấy hoang mang, lo lắng. Nhằm bảo vệ lợi ích người tiêu dùng và ngăn chặn nạn thu lợi bất chính của một số cây xăng dầu hiện nay, một giải pháp kỹ thuật chống gian lận về đo lường đang được thử nghiệm tại một số cây xăng dầu trên địa bàn tỉnh ta.

Thủ đoạn gian lận tinh vi

Có thể nói rằng, hiện nay, xăng dầu đang là một trong những mặt hàng có vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế-xã hội. Trước giá trị và sức tiêu thụ lớn của sản phẩm này, không ít những cơ sở kinh doanh xăng dầu đã sử dụng các thủ đoạn gian lận nhằm tăng lợi nhuận cho mình. Trước thực trạng này, trong những năm qua, hoạt động quản lý xăng dầu trên địa bàn tỉnh ta đã được thực hiện thường xuyên thông qua nhiều phương thức như: phổ biến, mở các lớp đào tạo nghiệp vụ về quản lý đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu, tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất hoặc kiểm tra đặc thù. Tuy nhiên, việc quản lý các cơ sở kinh doanh xăng dầu vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn.

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật thì thủ đoạn gian lận xăng dầu cũng ngày càng trở nên tinh vi hơn. Nhiều chủ cơ sở kinh doanh xăng dầu đã gian lận bằng cách sử dụng những công nghệ cao để có thể qua mặt các lực lượng chức năng và dễ dàng móc túi người tiêu dùng mà không bị phát hiện. Thông thường, các chủ cơ sở này sử dụng những thủ đoạn như: cắt chì niêm phong bầu lường, điều chỉnh lại bầu lường, thủ thuật gian lận trên bộ tạo xung nhằm tăng số xung tương ứng với đơn vị thể tích. Theo kết quả của các cơ quan chức năng điều tra được, hiện nay, rất nhiều chủ cơ sở kinh doanh xăng dầu đã lắp thêm một mạch đếm xung trung gian để thay đổi số lượng xung, tức thay đổi tỷ lệ xung/lít. Mạch đếm trung gian này thường có kích thước nhỏ, chỉ chứa một chíp điện tử và vài linh kiện nhỏ hỗ trợ. Điều đặc biệt là mạch này có thể điều khiển hoạt động đúng hoặc sai bằng một công tắc on/up giấu một nơi kín đáo.

Gần đây, tại các tỉnh Bình Dương, Đắk Lắk, Đắc Nông các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều cơ sở kinh doanh xăng dầu gian lận bằng cách sử dụng chíp điện tử (IC). Đặc biệt, ở Nghệ An, Công an tỉnh và Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Nghệ An đã phát hiện 11 cơ sở kinh doanh sử dụng chíp điện tử để gian lận.

Giải pháp ngăn chặn bằng công nghệ

Trước vấn nạn gian lận ngày càng tinh vi của các chủ cơ sở kinh doanh xăng dầu hiện nay, để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh đồng thời chấn chỉnh hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh xăng dầu. Vừa qua, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường thử nghiệm tỉnh đã phối hợp với các chuyên gia của hãng sản xuất cột đo thành lập đoàn kiểm tra và thực hiện niêm phong, dán tem đối với các cột xăng dầu trên địa bàn tỉnh.

Nhiều cây xăng dầu trên địa bàn tỉnh được dán tem niêm phong quản lý chống gian lận

Ông Trần Quốc Việt, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn đo lường thử nghiệm tỉnh cho biết: Đoàn kiểm tra đã thực hiện kiểm tra tại 170 cột đo xăng dầu, tiến hành dán kiểm định, dán tem niêm phong quản lý tại 142 cột đo xăng dầu tại 8 huyện, thành phố, thị xã trên địa bàn tỉnh. Các chuyên gia của hãng sản xuất sẽ kiểm tra tem niêm phong IC chương trình, kiểm tra IC chương trình thông qua bàn phím của cột đo, theo phương pháp chuyên gia nhằm phát hiện sự can thiệp vào phần mềm so với phần mềm gốc.

Trong trường hợp IC chương trình còn nguyên tem, nhà sản xuất và không có dấu hiệu can thiệp, chuyên gia của hãng sản xuất sẽ tiến hành dán tem niêm phong, Trung tâm Kỹ thuật đo lường thử nghiệm thực hiện kiểm định lại, niêm chì bảng mạch và dán tem quản lý niêm phong IC chương trình của cột đo.

Trường hợp tem niêm phong của IC chương trình không còn nguyên vẹn hoặc và có dấu hiệu can thiệp, chuyên gia của hãng sản xuất tiến hành tháo gỡ IC chương trình ra khỏi bảng mạch, kiểm tra và nạp lại chương trình của nhà sản xuất sau đó lắp trở lại vào bảng mạch. Chuyên gia của hãng sản xuất thực hiên dán tem niêm phong của nhà sản xuất sau khi Trung tâm Kỹ thuật đo lường thử nghiệm thực hiện kiểm định lại, niêm chì bảng mạch và dán tem quản lý niêm phong IC chương trình của cột đo.

Mặc dù trong quá trình thực hiện đoàn đã gặp không ít khó khăn do các cơ sở kinh doanh xăng dầu nằm rải rác trên khắp địa bàn các huyện và các cột đo xăng dầu gồm nhiều loại khác nhau đã kéo dài thời gian thực hiện. Tuy nhiên, với giải pháp này đã giúp cho đơn vị chủ trì nắm rõ hiện trạng các cột đo xăng dầu hiện nay trên địa bàn, làm cơ sở thực hiện các biện pháp quản lý nhà nước. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng đã tiến hành hướng dẫn, phổ biến các quy định của pháp luật về quản lý đo lường đến các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn tỉnh. Kết quả thực hiện bước đầu đã góp phần ngăn chặn các hành vi gian lận về đo lường tại các cột đo xăng dầu trên địa bàn tỉnh, đem lại sự công bằng trong hoạt động kinh doanh xăng dầu đồng thời góp phần bảo vệ lợi ích cho người tiêu dùng.

Đ.Nguyệt