Ông Lê Chí Thanh, Trưởng thôn Hà Lời, xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch cho biết: "Thôn Hà Lời và thôn Phong Nha có khoảng trên 500 hộ dân sống dọc bên bờ sông Son-có đoạn kè đang xây dựng. Đây là đoạn sông uốn khúc, cứ đến mùa mưa lũ, nước dâng, chảy xiết, có dòng xoáy mạnh, nên bà con rất hoang mang, lo lắng. Ban cán sự thôn cũng như bà con của hai thôn có chung mong muốn, bờ kè chống sạt lở sớm hoàn thành để người dân không còn thấp thỏm lo âu khi mùa mưa bão đến, tạo điều kiện để bà con ổn định kinh doanh mua bán phục vụ du khách trong các dịp cao điểm mùa du lịch, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống".

 

Công trình kè chống sạt lở hai bờ sông Son, xã Sơn Trạch, có tổng chiều dài hơn 3.600m, được UBND tỉnh Quảng Bình phê duyệt ngày 18-11-2011 với tổng mức đầu tư 50,4 tỷ đồng. Thời gian thi công công trình từ năm 2011-2015. Ngày 29-5-2017, công trình được UBND tỉnh điều chỉnh tổng mức đầu tư lên 69,3 tỷ đồng với thời gian hoàn thành trong năm 2017. Tuy nhiên, đến nay, công trình kè chống sạt lở hai bờ sông Son xây dựng còn dang dở, chưa biết bao giờ mới hoàn thành (?!).

Ông Nguyễn Văn Vỹ, người dân ở thôn Hà Lời, xã Sơn Trạch, cho hay: "Trước đây, sông Son nhỏ, cách xa khu dân cư, trước mặt sông, chúng tôi còn trồng cả bãi ngô, bãi sắn. Lâu dần, nước lấn vào đất sản xuất, không còn đất để trồng ngô, sắn. Nhưng bù lại, sông Son rộng hơn, lại trở thành điểm nhấn cho du lịch phát triển, bộ mặt nông thôn thay đổi, bà con ở đây cũng có cơ hội để phát triển các ngành nghề dịch vụ... Nhưng điều đáng nói, sông và nhà dân hiện giờ chỉ cách nhau mỗi con đường. Chúng tôi thường xuyên sống trong hoang mang, lo lắng khi mỗi mùa mưa lũ đến. Để sông đừng xâm lấn thêm, chỉ còn cách xây dựng bờ kè chắc chắn. Tuy nhiên, tôi chứng kiến việc làm đi làm lại tuyến kè này mấy năm rồi mà nay vẫn chưa xong. Tôi cũng như bà con ở thôn Hà Lời, thôn Phong Nha ở dọc bờ sông đều mong muốn tuyến kè sớm được hoàn thành, bảo đảm chắc chắn, tránh sạt lở, để người dân ở đây yên tâm, ổn định đời sống, không phải thấp thỏm lo âu nữa".

 

Hiện nay, công trình kè chống sạt lở hai bờ sông Son mới chỉ được bố trí tổng số vốn 50,6 tỷ đồng, còn thiếu 14,7 tỷ đồng để tiếp tục hoàn thiện. Vậy nên, công trình này mới chỉ hoàn thành được khoảng 2.850m trong tổng số hơn 3.600m. Các đoạn kè còn lại chưa được xây dựng hoặc đang thi công dang dở với khối lượng công việc chỉ đạt khoảng 50%.

 

Việc công trình trọng điểm này bị chậm tiến độ không chỉ ảnh hưởng đến đời sống dân sinh cũng như việc phát triển du lịch bền vững của xã Sơn Trạch mà còn ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình. Bởi sau các đợt mưa lũ, các hạng mục công trình đang thi công dang dở bị hư hỏng và xuống cấp, chủ đầu tư lại mất thêm kinh phí để khắc phục, sửa chữa. Điển hình là vào năm 2016, mưa lũ đã gây sạt lở hơn 230m mái kè ở bờ hữu sông Son, gây thiệt hại hơn 4,5 tỷ đồng và đến nay vẫn còn thiếu khoảng hơn 2 tỷ đồng để xử lý, khắc phục đoạn sạt lở nói trên. Ngoài ra, phía trên bờ kè đang thi công dở, một số hộ dân cũng tự ý lấn chiếm, cơi nới để kinh doanh dịch vụ làm mất mỹ quan, trật tự đô thị cũng như nguy cơ mất an toàn hành lang của công trình thủy lợi trọng điểm này.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Hoài Nam, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư và Phát triển quỹ đất huyện Bố Trạch cho biết: "Mặc dù lãnh đạo huyện đôn đốc chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công, nhưng công trình kè chống sạt lở sông Son đến nay vẫn chưa hoàn thiện, chậm so với tiến độ đề ra. Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng nhu cầu thiết thực nhất vẫn là nguồn vốn, do việc đầu tư bố trí vốn kéo dài so với kế hoạch. Nếu được quan tâm, sớm cấp vốn, chúng tôi sẽ nhanh chóng triển khai để bảo đảm chất lượng công trình, hạn chế thấp nhất những hư hỏng, tổn thất các hạng mục đã xây dựng".

 

Trước tình trạng trên, các cấp, các ngành liên quan cần quan tâm, hỗ trợ nguồn vốn để công trình cấp thiết này sớm tiếp tục được triển khai xây dựng, bảo đảm kỹ thuật, chất lượng cũng như đạt hiệu quả sử dụng nguồn vốn của ngân sách nhà nước. Đồng thời, công trình hoàn thành sẽ ổn định đời sống dân sinh cho nhiều hộ gia đình các thôn sống hai bên bờ dòng Son, góp phần tạo cảnh quan sạch-đẹp, thu hút nhiều du khách đến với di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng. Đặc biệt, nhiều hộ dân ở hai thôn Hà Lời và Phong Nha có cơ hội mở mang ngành nghề dịch vụ, đáp ứng nhu cầu cho sự phát triển du lịch, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế-xã hội của thị trấn Phong Nha trong tương lai không xa.