(QBĐT) - Nằm trong kế hoạch giai đoạn 2 của dự án "Môi trường và biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới", từ năm 2014, người dân phường Hải Thành (thành phố Đồng Hới) đã chờ đợi hệ thống thoát nước và thu gom nước thải (R3) được xây dựng. Thế nhưng 5 năm đã trôi qua, dự án vẫn chưa triển khai. Hàng nghìn hộ dân nơi đây phải xử lý nước thải trong khuôn viên gia đình. Một số khu vực đã xảy ra ngập lụt cục bộ. Điều đáng báo động hơn là nguy cơ ô nhiễm môi trường của hồ Bàu Tró, nguồn nước sạch của thành phố, đã và đang trở thành hiện thực.

Là một trong những phường trung tâm của thành phố Đồng Hới, Hải Thành sở hữu nhiều tiềm năng, trong đó nổi bật là tiềm năng về du lịch và khai thác, chế biến hải sản. Sự phát triển hiệu quả những tiềm năng, thế mạnh này đã và đang mang lại khởi sắc mới cho địa phương, tuy nhiên, bên cạnh đó, vấn đề vệ sinh môi trường, trong đó có việc xử lý nước thải đang là nỗi băn khoăn, trăn trở lớn của người dân và chính quyền địa phương.

Đến thời điểm này, trên địa bàn phường, ngoài khu dân cư thuộc đường Đồng Hải được dự án "Vệ sinh môi trường thành phố" (giai đoạn 1) đầu tư hệ thống thu gom nước thải R3, những khu vực còn lại chạy dọc đường Lê Thành Đồng vẫn chưa được đầu tư xây dựng.

Vì vậy, 100% các hộ gia đình nơi đây đều phải xử lý nước thải bằng nhiều cách. Bên cạnh các hộ gia đình xây dựng hố thoát nước, bể chứa trong khuôn viên, có không ít hộ cho nước thải sinh hoạt chảy thẳng ra đường và các khu vực công cộng. Là một địa bàn vùng cát, trước đây việc thoát nước, bao gồm nước thải sinh hoạt và nước mưa khá đơn giản.

Thế nhưng từ thời điểm các tuyến đường được bê tông hóa, số lượng nhà xây kiên cố tăng lên, việc thoát nước trở nên khó khăn hơn, đồng nghĩa với việc môi trường bị ảnh hưởng.

Đặc biệt vào mùa mưa, từ một vùng đất không có khái niệm về ngập lụt, nay Hải Thành có những điểm ngập sâu từ 0,5 đến 0,7m và thoát rất chậm, ảnh hưởng đến đời sống của người dân và môi trường, đặc biệt là nguy cơ ô nhiễm hồ Bàu Tró.

Bên cạnh đó, không ít người dân cảm thấy lo lắng bởi trong bối cảnh bệnh sốt xuất huyết đang diễn ra với nhiều diễn biến phức tạp, những điểm ngập úng cục bộ nói trên chính là môi trường lý tưởng để dịch bệnh lây lan, ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe người dân.

Mùa mưa năm 2016 và 2017, lượng nước mưa và nước thải của các hộ gia đình đã gây ngập úng nặng tại khu vực nhà văn hóa tổ dân phố 6, một số hộ dân đã tự ý đập hàng rào Bàu Tró để thoát nước. Bước vào mùa mưa năm nay, tình trạng ngập lụt cục bộ lại tiếp tục diễn ra.

Nguyên nhân gây ra tình trạng ngập lụt cục bộ tại đây là do cống thoát nước dẫn ra bờ biển đã bị san lấp trong quá trình tạo mặt bằng của một số hộ kinh doanh, phần nữa là do nước mưa và nước thải của các hộ gia đình đổ về. Được biết, người dân khu vực nhà văn hóa tổ dân phố 6 đã nhiều lần kiến nghị tại các cuộc tiếp xúc cử tri và kỳ họp HĐND phường, HĐND thành phố Đồng Hới nhưng vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.

Các hộ dân sống trên địa bàn hiện rất trông chờ vào việc xây dựng hệ thống thu gom nước thải nhằm giảm thiểu tình trạng ngập úng cục bộ và bảo đảm vệ sinh môi trường. Trao đổi về vấn đề này, lãnh đạo Dự án Môi trường và biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới cho biết, năm 2016, dự án đã tiến hành khảo sát thực địa và nhu cầu của các phường trên địa bàn thành phố Đồng Hới, gồm phường Hải Đình, Đồng Phú và Hải Thành. Do nhiều yếu tố khách quan và một số vướng mắc liên quan đến nợ công và ký Hiệp định phụ, Kế hoạch đầu tư trung hạn (2018-2020) nên tiến độ của dự án bị chậm.

Đến thời điểm hiện tại, từ nguồn vốn của vay của dự án "Môi trường bền vững các thành phố duyên hải-Tiểu dự án thành phố Đồng Hới" với dự toán khoảng 54 tỷ đồng, hiện đơn vị đã hoàn thành công tác đấu thầu và đang rà soát các khâu cuối cùng để có thể khởi công công trình vào quý IV-2019, dự kiến kết thúc vào quý II-2020. Khi công trình hoàn thành, nước thải từ các hộ gia đình sau khi được thu gom sẽ được bơm vào hệ thống dẫn về Nhà máy xử lý nước thải tại Đức Ninh để xử lý theo quy trình.

Lãnh  đạo Dự án Môi trường và biến đổi khí hậu thành phố Đồng Hới cũng cho biết thêm, quá trình triển khai dự án, các hộ dân chịu trách nhiệm phần kinh phí đấu nối hệ thống nước thải gia đình vào hệ thống của dự án. Đối với một số hộ có điều kiện kinh tế khó khăn, thông qua đối tác là Hội LHPN thành phố Đồng Hới, dự án có một gói kinh phí gần 9 tỷ đồng để cho các hộ dân vay xây mới, cải tạo nhà vệ sinh, đấu nối với hệ thống nước thải thành phố và xây dựng hầm biogas với mức từ 10 đến 20 triệu đồng, thời hạn vay 24 tháng với mức lãi suất 0,6%/tháng, góp phần nâng cao hiệu quả của dự án.

Khi dự án xây dựng hệ thống thu gom nước thải được triển khai và hoàn thiện, không chỉ có người dân phường Hải Thành, mà các phường, như: Hải Đình, Đồng Phú, sẽ hạn chế được cảnh ngập lụt và bảo đảm vệ sinh môi trường, văn minh đô thị.

Riêng đối với phường Hải Thành, điều này càng quan trọng hơn khi hồ Bàu Tró có thêm “vành đai” bảo vệ, giảm thiểu tình trạng nước thải sinh hoạt thẩm thấu và nước mưa tràn vào khu vực lòng hồ.

Bên cạnh nguồn vốn đầu tư của dự án, chính quyền phường Hải Thành cũng cần quan tâm xử lý các kiến nghị của người dân, tăng cường công tác kiểm tra, khắc phục các sự cố hư hỏng, xuống cấp của hệ thống thoát nước mưa, bảo đảm vệ sinh môi trường trên địa bàn.

Ngọc Mai