(QBĐT) - Thực hiện chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), Thủ Tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 134/2004/QĐ-TTg ngày 20-7-2004 (QĐ 134), trong đó có chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo đồng bào DTTS chưa có nhà ở, với mức hỗ trợ: ngân sách trung ương 5 triệu đồng, ngân sách tỉnh 3 triệu đồng và 3m3 gỗ tròn, ngoài ra tuỳ điều kiện của các huyện, các doanh nghiệp trên địa bàn để hỗ trợ thêm...
Sau khi kết thúc QĐ 134, tỉnh ta đã hỗ trợ 2.668 căn nhà cho đồng bào DTTS hộ nghèo, trong đó huyện Minh Hoá có 1.309 căn nhà (chiếm 49,1% nhà 134 toàn tỉnh). Khi thực hiện chính sách này, phát sinh sự bất cập, đó là: với các huyện Lệ Thuỷ, Bố Trạch và Quảng Ninh kinh tế phát triển, thu ngân sách khá, có nhiều doanh nghiệp đóng trên địa bàn, đồng bào DTTS ít, nên đối tượng hỗ trợ làm nhà cũng ít; ngoài ngân sách trung ương và ngân sách tỉnh, được huyện hỗ trợ, các doanh nghiệp đóng góp thêm, nên mỗi nhà 134 của các huyện trên được đầu tư từ 25 đến 30 triệu đồng, vì vậy nhà khá kiên cố, đàng hoàng.
Riêng huyện Minh Hoá, đồng bào DTTS gần 9.000 người (chiếm 44% DTTS toàn tỉnh), đối tượng phải hỗ trợ làm nhà nhiều, nhưng là huyện nghèo, trên địa bàn doanh nghiệp ít, vì vậy nhà 134 của huyện Minh Hoá, chỉ vỏn vẹn phần ngân sách trung ương và tỉnh cấp (8 triệu đồng /nhà). “Tiền nào của nấy”, hầu hết nhà 134 của huyện Minh Hoá là khung gỗ, lợp tồn hoặc brôximăng, diện tích từ 25-30m2, là nơi trú ngụ ăn, ở, bếp núc của một hộ gia đình từ 5 đến 7 người sinh hoạt. Do đặc điểm nhà nhỏ, thấp, mái lợp tồn hoặc brôximăng nên mùa nắng thì nóng, mùa mưa thì ồn... Và cho đến nay, nhà 134 đã ở trên 6 năm, khung gỗ bị mối, mọt, nhà xuống cấp, nhiều nhà đã xiêu vẹo, khó trụ vững được trong mùa mưa bão.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang thực hiện nhiều chính sách nhà ở cho hộ nghèo như nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, nhà ở theo Quyết định 167... với mức hỗ trợ mỗi nhà lên đến vài, ba chục triệu đồng. Đặc biệt chính sách hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo tại huyện Minh Hoá theo Nghị quyết 30a của Chính phủ, do Tổng công ty Lương thực miền Bắc hỗ trợ theo ba mức: 20, 30, 40 triệu đồng/nhà, sau 3 năm thực hiện đã được hỗ trợ 680 nhà với số tiền trên 17,2 tỷ đồng.
Theo quy định, mỗi hộ gia đình chỉ được hưởng một chính sách về hỗ trợ nhà ở, do hộ nghèo đồng bào DTTS Minh Hoá đã được hỗ trợ nhà ở theo QĐ 134 thì không được hỗ trợ thêm các chính sách khác. Khi những hộ nghèo nơi khác được hỗ trợ làm nhà ở với số tiền khá lớn, căn nhà tương đối kiên cố, đàng hoàng, thì trên một ngàn hộ nghèo đồng bào DTTS Minh Hoá lại đang sống trong những căn nhà 134 chật hẹp, xuống cấp. Mong rằng tình trạng này được cấp có thẩm quyền xem xét lại.
Đăng Thức