Hiệu quả các mô hình nâng cao chất lượng dân số

  • 10:03 | Thứ Bảy, 26/12/2020
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Năm 2020, Chi cục Dân số-Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) đã triển khai đồng bộ các mô hình nâng cao chất lượng dân số. Từ đó, chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản từng bước được cải thiện, đáp ứng nhu cầu của người dân, góp phần nâng cao chất lượng dân số ở địa phương, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sang dân số và phát triển. 
 
Một trong những chương trình quan trọng trong mục tiêu nâng cao chất lượng dân số được Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh chú trọng triển khai, đó là chương trình sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Năm 2020, chi cục đã mở 5 lớp tập huấn cung cấp kiến thức, kỹ năng về sàng lọc trước sinh và sơ sinh cho các viên chức và cộng tác viên dân số, đồng thời phối hợp với trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố tổ chức 90 buổi tư vấn, nói chuyện chuyên đề thu hút 4.496 chị em phụ nữ mang thai 3 tháng đầu và 3 tháng giữa tham gia. 
 Cán bộ dân số xã Dân Hóa tư vấn trực tiếp tại hộ gia đình nhằm nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người.
Cán bộ dân số xã Dân Hóa tư vấn trực tiếp tại hộ gia đình nhằm nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người.
Ngoài ra, chi cục cũng đã tiếp nhận và phân phối 1.295 mẫu giấy thấm và vật tư tiêu hao phục vụ sàng lọc sơ sinh, thực hiện được 2.371 ca sàng lọc trước sinh, tổ chức lấy và gửi 1.427 mẫu máu gót chân trẻ sơ sinh, kết quả nghi ngờ 14 trẻ có nguy cơ cao thiếu men G6PD, 2 trẻ có nguy cơ cao suy giáp bẩm sinh.
 
Năm 2020 cũng ghi nhận nhiều thành công của mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Trong năm, chi cục đã tổ chức 4 hội nghị tập huấn kiến thức và kỹ năng tư vấn tiền hôn nhân và truyền thông chuyên biệt dịch vụ DS-KHHGĐ tuổi vị thành niên/thanh niên (VTN/TN) cho 230 cán bộ dân số ở cơ sở; phối hợp với các đơn vị y tế trên địa bàn tổ chức khám sức khỏe tiền hôn nhân cho 896 vị thành niên, thanh niên...
 
Ngoài ra, mô hình tư vấn và chăm sóc người cao tuổi (NCT) dựa vào cộng đồng cũng được quan tâm thực hiện. Trong năm 2020, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã nhân rộng các hoạt động như: tuyên truyền nâng cao sự hiểu biết, nhận thức, hành vi của người dân về chính sách, pháp luật liên quan đến NCT; tổ chức hoạt động mạng lưới tình nguyện viên chăm sóc sức khỏe cho NCT; sinh hoạt câu lạc bộ NCT giúp NCT với sự tham gia của 1.954 thành viên…
 
Đặc biệt, năm 2020 là năm đầu tiên thí điểm mô hình nâng cao chất lượng dân số cho các dân tộc thiểu số (DTTS). Mô hình được triển khai tại 17 xã thuộc 5 huyện có đồng bào DTTS sinh sống. Việc triển khai được ưu tiên chú trọng vào công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung về giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết, sinh ít con để nâng cao chất lượng giống nòi… Đặc biệt, vai trò của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số ở cơ sở đã được phát huy tốt trong việc bám sát tình hình địa bàn.
 
Anh Đinh Minh Thuận, cán bộ dân số xã Dân Hóa (Minh Hóa) cho biết: "Thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi đã tư vấn, tuyên truyền, vận động các hộ gia đình ký cam kết không để xảy ra tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết. Khi phát hiện những trường hợp có nguy cơ tảo hôn hoặc hôn nhân cận huyết thì sẽ có biện pháp tiếp cận, tìm hiểu hoàn cảnh cụ thể từng người và phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục, ngăn chặn. Cho đến nay, tuy vẫn tồn tại một số trường hợp, song về cơ bản, tình trạng này đã được hạn chế rất nhiều, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cũng giảm đáng kể, chất lượng dân số ngày càng tăng."
 
Ngoài những hiệu quả mà các mô hình mang lại, vẫn còn đó rất nhiều khó khăn, thách thức, như: chương trình sàng lọc sơ sinh mới thực hiện theo chỉ tiêu được giao, mẫu giấy thấm cung ứng chưa đủ, trong khi trẻ được phát hiện và nghi ngờ thiếu men G6PD và suy giáp bẩm sinh tỷ lệ ngày càng cao.
 
Tình trạng quan hệ tình dục sớm, có thai tuổi VTN/TN, phá thai không an toàn, ly hôn, ly thân sớm trong giới trẻ có chiều hướng gia tăng. Vẫn còn tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống ở một số DTTS, để lại những hậu quả, hệ lụy làm giảm chất lượng dân số của các thế hệ tương lai.
 
Theo bác sỹ CKII. Phan Nam Bình, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh thì trong năm 2021, các mô hình nâng cao chất lượng dân số sẽ tiếp tục nhân rộng và hình thức triển khai sẽ được đổi mới phong phú, đa dạng nhằm thu hút sự quan tâm của người dân. Bên cạnh đó, chi cục sẽ thường xuyên tổ chức kiểm tra, đánh giá tình hình triển khai, thực hiện các mô hình, đề án ở địa phương cũng như kịp thời biểu dương, khuyến khích các cá nhân, tập thể đạt thành tích tốt nhằm phát huy hiệu quả, nhân rộng mô hình.
 
 Thanh Hoa