Thực tế cho thấy, phụ nữ là lực lượng chiếm phần lớn trong số nhân viên y tế tuyến đầu, đối mặt với nguy cơ phơi nhiễm trước vi rút Corona rất cao. Mặt khác, các chuỗi cung ứng toàn cầu hiện đang gặp phải tình trạng gián đoạn, tác động tới khả năng tiếp cận thuốc tránh thai và gia tăng rủi ro có thai ngoài ý muốn. Lệnh cách ly xã hội được áp dụng trên toàn quốc cùng với hệ thống y tế quá tải khiến các dịch vụ sức khỏe sinh sản (SKSS) và tình dục không được quan tâm, gây gia tăng tình trạng bạo lực trên cơ sở giới.

 

Nghiên cứu gần đây của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) nhấn mạnh rằng, nếu các quốc gia tiếp tục áp dụng lệnh cách ly xã hội trong vòng 6 tháng tới và các dịch vụ y tế vẫn bị gián đoạn thì 47 triệu phụ nữ ở các quốc gia thu nhập thấp, trung bình (trong đó có Việt Nam) sẽ không thể tiếp cận với các phương pháp phòng tránh thai hiện đại.

 

Hệ quả là sẽ có khoảng 7 triệu trường hợp mang thai ngoài ý muốn và dự kiến có thêm khoảng 31 triệu vụ bạo lực trên cơ sở giới. Sự gián đoạn trong việc triển khai các chương trình của UNFPA tại cấp cơ sở có thể dẫn tới 2 triệu trường hợp phải cắt bỏ một phần bộ phân sinh dục nữ và 13 triệu trường hợp tảo hôn trong giai đoạn 2020-2030 mà đáng ra chúng ta đã có thể ngăn chặn được nếu không có dịch bệnh bùng phát với nhiều diễn biến phức tạp, khó lường.

Không chỉ vậy, tỷ lệ nữ giới phải làm việc trong thị trường lao động thiếu an toàn khá cao nên phải chịu ảnh hưởng về kinh tế nặng nề hơn từ đại dịch Covid-19. Gần 60% phụ nữ trên thế giới làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức và có nguy cơ rơi vào cảnh nghèo đói. Lệnh đóng cửa trường học cùng với nhu cầu gia tăng của người cao tuổi đã khiến cho khối lượng công việc chăm sóc không được trả lương của phụ nữ cũng tăng theo.

 

Việt Nam với mô hình chống dịch Covid-19 “để không ai bị bỏ lại phía sau” đã huy động sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị và người dân. Tất cả đều đồng lòng, chung tay đương đầu với đại dịch, góp phần rất lớn giảm thiểu những tác động nghiêm trọng của đại dịch tới những cộng đồng, nhóm dân số chịu thiệt thòi, nhất là phụ nữ và trẻ em gái trong vấn đề bình đẳng giới, tiếp cận với các nguồn cung cấp thông tin, dịch vụ chăm sóc SKSS, sức khỏe tình dục, kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ).

 

Nhằm bảo vệ sức khỏe cho người dân, nhất là đối tượng nữ, thời gian tới, công tác dân số cần chú trọng nhiều hơn đến việc bảo đảm các dịch vụ SKSS-KHHGĐ cho người dân, trong đó cần quan tâm đến phụ nữ và trẻ em gái; nâng cao năng lực chuẩn bị, ứng phó và khắc phục hậu quả do đại dịch gây ra, bảo đảm việc cung cấp một cách kịp thời, hiệu quả dịch vụ SKSS-KHHGĐ nhằm giảm rủi ro về bệnh tật và các hệ lụy không mong muốn khác do các nguyên nhân liên quan đến dịch bệnh.

 

Việc ưu tiên chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, quyền và sự tham gia của phụ nữ, các em gái vị thành niên trong các hoạt động cộng đồng cũng như các hoạt động chăm sóc SKSS, sức khỏe tình dục... sẽ góp phần không nhỏ giúp chúng ta đạt được 17 mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 như một lộ trình để chấm dứt đói nghèo, chống bất bình đẳng, chống biến đổi khí hậu...

 

Tại tỉnh Quảng Bình, theo kết quả báo cáo tại kho dữ liệu dân cư đến tháng 6-2020, tổng dân số toàn tỉnh là 961.056 người. Cụ thể, nam giới là 484.855 người, chiếm 50,4%, nữ giới là 476.201 người, chiếm 49,5%, trong đó phụ nữ có độ tuổi từ 15-49 tuổi là 256.596 người, chiếm gần 54% tổng dân số nữ toàn tỉnh; trẻ em gái ở độ tuổi 15-24 là 69.205 người, chiếm gần 27% tổng số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ....

 

Tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và trẻ em gái ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên khá cao trên toàn tỉnh đã đặt ra cho công tác dân số nhiều nhiệm vụ cần triển khai thực hiện để bảo đảm các quyền cơ bản, nhất là quyền chăm sóc SKSS, sức khỏe tình dục, quyền được hiểu và tiếp cận các thông tin chính thống, dịch vụ an toàn, tiện lợi cho nhóm đối tượng đặc thù này.

 

Thời gian qua, dù còn nhiều khó khăn do các nguyên nhân khách quan và chủ quan, lại phải đối diện với khủng hoảng dịch bệnh Covid-19 nhưng công tác dân số của tỉnh ta, trong đó các hoạt động hướng tới đối tượng là phụ nữ và trẻ em gái vẫn được quan tâm thực hiện bằng nhiều hình thức linh hoạt, phù hợp với bối cảnh hiện tại.

 

Toàn tỉnh đã tập trung tuyên truyền thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng từ tỉnh đến huyện, hệ thống loa phát thanh tại các thôn, bản, tiểu khu, qua các trang mạng xã hội như facebook, zalo..., phát tài liệu tờ rơi, tờ gấp… Đội ngũ viên chức, cộng tác viên dân số còn thực hiện công tác tư vấn tại hộ gia đình, truyền thông nhóm nhỏ nhưng vẫn tuân thủ các quy định phòng, chống dịch bệnh, giữ khoảng cách xã hội an toàn theo quy định của Bộ Y tế.

 

Chiến dịch truyền thông, lồng ghép với cung cấp dịch vụ dân số- KHHGĐ tại các xã vùng khó khăn, vùng có mức sinh cao cũng được triển khai, thực hiện với nhiều biện pháp phù hợp với tình hình dịch bệnh. Đây là một trong những hoạt động cần thiết và có tính hiệu quả để bảo đảm phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ luôn được quan tâm, đáp ứng nhu cầu về chăm SKSS.

 

Ngày Dân số thế giới 11-7 năm nay, Quỹ Dân số Liên hợp quốc một lần nữa kêu gọi toàn cộng đồng, xã hội dành sự quan tâm, hỗ trợ đặc biệt cho đối tượng phụ nữ và trẻ em gái qua chủ đề đầy tính nhân văn và phù hợp với tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp và rộng khắp trên toàn thế giới: “Đẩy lùi Covid-19: Cách thức bảo vệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện tại”.

 

Việt Nam nói chung và Quảng Bình nói riêng tuy tình hình dịch bệnh đang được khống chế hiệu quả nhưng không vì vậy chúng ta chủ quan, lơ là trong công tác kiểm soát. Các cấp, các ngành đang tích cực chỉ đạo, phối hợp cùng nhau trong nhiều hoạt động nhằm nâng cao nhận thức về nhu cầu chăm sóc SKSS và tình dục cũng như tính dễ bị tổn thương của phụ nữ và trẻ em gái trong bối cảnh đại dịch, tập trung bảo vệ những thành tựu không dễ gì đạt được.

 

Toàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh nhiều hoạt động hướng tới đạt các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể của Kế hoạch hành động số 451/KH-UBND ngày 25-3-2020 của UBND tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2020-2025 về thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030; Kế hoạch số 930/KH-UBND ngày 29-5-2020 của UBND tỉnh Quảng Bình về thực hiện truyền thông dân số tỉnh Quảng Bình đến năm 2030.