(QBĐT) - Ngày 4 tháng 7 năm 1945, tại Trại sản xuất An Sinh thuộc xã Văn Thuỷ, Lệ Thuỷ, đã diễn ra Hội nghị thành lập Mặt trận Việt Minh tỉnh. Hội nghị vạch ra chương trình hành động: “Gấp rút thống nhất lực lượng Việt Minh, củng cố Ban chấp hành Việt Minh..., xúc tiến tự vệ chiến đấu, xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT). Thành lập chiến khu. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền xung phong...”.

Sau hội nghị này, mặt trận Việt Minh được củng cố từ tỉnh đến huyện, xã. Các đội tự vệ chiến đấu tập trung được thành lập. Phong trào mua sắm vũ khí, luyện tập quân sự dấy lên sôi nổi khắp thôn xóm, thu hút mọi tầng lớp nhân dân tham gia.

Đây chính là lực lượng nòng cốt góp phần vào thắng lợi của nhân dân Quảng Bình trong khởi nghĩa giành chính quyền 23 tháng 8 năm 1945, đồng thời là công cụ bạo lực sắc bén bảo vệ chính quyền cách mạng non trẻ của tỉnh nhà. Với ý nghĩa trọng đại đó, ngày 25 tháng 6 năm 1998, Tư lệnh Quân khu 4 đã ký quyết định công nhận ngày 4 tháng 7 năm 1945 là ngày thành lập LLVT Quảng Bình.

Suốt 70 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng bộ, chính quyền, sự đùm bộc, giúp đỡ của nhân dân, LLVT Quảng Bình ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, cùng nhân dân địa phương làm nên những chiến công hiển hách, xứng đáng là công cụ bạo lực sắc bén, lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, LLVT tỉnh Quảng Bình đã lập được chiến công, đánh đòn phủ đầu khi thực dân Pháp tiến vào cửa biển Nhật Lệ vào ngày 27 tháng 3 năm 1947. Từ trận thắng đầu tiên, LLVT tỉnh dần trở thành lực lượng nòng cốt của phong trào toàn dân đánh giặc, lập nên nhiều chiến công vang dội. Đó là chiến thắng Tiên Lương (8-1948), tiêu diệt 14 lính Pháp, diệt Phó tỉnh trưởng và Phủ trưởng Quảng Trạch. Là chiến thắng Xuân Bồ (20-5-1950), "500 giặc Pháp không mồ vùi thây". Là chiến thắng La Hà, Phù Trịch (2-1950) máu giặc thù nhuộm đỏ nước sông Gianh, chiến thắng Sen Bàng (5-1952), khai thông tuyến giao liên, nối chiến khu với vùng địch hậu. Chiến thắng Ba Đồn (tháng 5-1952) đập tan tuyến "phòng thủ phía Bắc, giải phóng huyện Quảng Trạch"...

Đó là những chiến dịch lớn được ghi vào lịch sử dân tộc như chiến dịch Lê Lai (12-1949 - 1-1950), chiến dịch Phan Đình Phùng (15-6-1950). Đó là những làng chiến đấu nổi tiếng ở cả 3 vùng kháng chiến, vùng địch hậu và vùng tạm chiếm: Cự Nẫm, Cảnh Dương, Hưng Đạo, Hiển Lộc, Quảng Xá... Kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân trong tỉnh đã đánh 6.140 trận lớn, nhỏ, tiêu diệt và bắt sống 9.957 tên địch. Vận động 9 vụ binh biến, kêu gọi 3.619 sỹ quan và binh lính địch bỏ hàng ngũ trở về quê hương, thu 732 súng các loại, 8 máy vô tuyến điện, phá hủy, phá hỏng 118 xe quân sự, 3 ca nô, bắn bị thương 1 máy bay của địch. Ghi nhận công lao đóng góp của LLVT nhân dân tỉnh Quảng Bình, Đảng, Nhà nước ta đã phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân và Huân, Huy chương các loại cho hàng chục cá nhân, tập thể.

Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, thực hiện lời căn dặn của Bác kính yêu khi Người vào thăm: “Quảng Bình cùng với Vĩnh Linh ở tuyến đầu miền Bắc, tiếp giáp với miền Nam. Mọi việc làm tốt hay xấu của các cô, các chú ở đây đều có ảnh hưởng nhất định đến cách mạng miền Nam, đều có ý nghĩa đối với việc bảo vệ miền Bắc. Nếu kẻ địch có hành động liều lĩnh gì thì Quảng Bình, Vĩnh Linh phải đương đầu với chúng trước hết và phải đánh thắng chúng trước hết”. Lời dạy đó của Bác đã trở thành khẩu hiệu hành động của cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh và là động lực thúc đẩy quân dân địa phương sẵn sàng đương đầu, đánh bại mọi âm mưu thủ đoạn chiến tranh của kẻ thù...

Ngày 5-8-1964, đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh, sử dụng không quân bắn phá miền Bắc. Quảng Bình trở thành một trong những trọng điểm đánh phá của chúng. Máy bay Mỹ bay đêm, ta đánh đêm; bay ngày đánh ngày; lưới lửa tầm thấp, tầm cao sẵn sàng tiêu diệt máy bay địch. Trên không, trên biển, trên đất liền, giặc trời, giặc biển hay gián điệp biệt kích, ở đâu có kẻ thù là ở đó có tiếng súng tiêu diệt địch lập chiến công của lực lượng vũ tỉnh.

Trung đoàn 996 thực hành huấn luyện.

Không chỉ đánh giặc bảo vệ quê hương, LLVT nhân dân Quảng Bình còn chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến lớn. Các tiểu đoàn 45, 46, 49, Đại đội trinh sát đặc công, Tiểu đoàn Nhật Lệ đã vượt sông Bến Hải, vượt Trường Sơn vào chi viện cho chiến trường Trị Thiên (B5) chiến trường Trung Lào, tổ chức chiến đấu nhiều trận, tiêu diệt, bắt sống 7.265 tên Mỹ - Ngụy, bắn rơi phá hủy 83 máy bay, xe tăng, xe bọc thép...

Các đơn vị thanh niên xung phong, dân quân tự vệ bám trụ vững chắc, kiên cường kịp thời mở luồng thông tuyến, chuyển hàng chục vạn tấn hàng ra tiền tuyến. Tên của những chiến dịch VT5, chiến dịch Hòn La; cùng những đơn vị: Đại đội gái pháo binh Ngư Thủy, khẩu đội gái Võ Ninh, Lộc Ninh, trung đội lão dân quân Đức Ninh..., đã trở thành niềm tự hào, kiêu hãnh, làm sáng đẹp thêm trang sử vàng truyền thống đánh Mỹ, thắng Mỹ của quân dân Quảng Bình anh hùng.

Kết thúc cuộc chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, các LLVT nhân dân Quảng Bình đã bắn rơi 704 máy bay Mỹ, bắt sống hàng chục giặc lái. Bắn chìm và bắn cháy 86 tàu chiến. Vây bắt 41 vụ gián điệp biệt kích, tiêu diệt và bắt sống 119 tên.

Với những đóng góp đặc biệt xuất sắc đó, ngày 6-11-1978, LLVT nhân dân Quảng Bình vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Ghi nhận công lao của quân, dân Quảng Bình trong chống Mỹ, cứu nước,  166 địa phương, đơn vị, 39 cá nhân được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân, 473 bà mẹ được phong tặng, truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Trên 45 ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ và nhân dân được tặng thưởng huân, huy chương các loại. Đặc biệt từ năm 1964-1969: Quân dân Quảng Bình 7 lần được Hồ Chủ tịch gửi thư khen, 10 đơn vị vinh dự được Người tặng cờ "Quyết tâm đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược".

Đất nước thống nhất, cùng với cả nước, Quân đội nhân dân nói chung, LLVT Quảng Bình nói riêng vừa tham gia khắc phục hậu quả chiến tranh, lao động sản xuất, xây dựng quê hương, vừa tiếp tục đi đầu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân địa phương, LLVT tỉnh tiếp tục khẳng định được vai trò, vị trí, trách nhiệm của mình.

Trên cơ sở quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khoá XI), Đảng uỷ - Bộ CHQS tỉnh đã làm tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo, chính quyền địa phương về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ vững chắc. Đã hoàn thành tốt công tác giáo dục quốc phòng-an ninh cho gần 700 nghìn lượt cán bộ thuộc các đối tượng và học sinh, sinh viên; tham mưu thực hiện tốt công tác tuyển quân; công tác xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, an toàn làm chủ, bảo đảm hàng năm luôn có trên 99% cơ sở xã, phường, thị trấn vững mạnh toàn diện, 100% cụm hoạt động khá, không có cơ sở yếu kém.

Tham mưu, tổ chức tốt các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh, cấp huyện, thị, thành;  diễn tập huy động tàu thuyền làm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo theo Nghị định 30 của Chính phủ và các cuộc diễn tập phòng chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn. Bộ CHQS tỉnh vinh dự là đơn vị tiêu biểu trong tham mưu, triển khai thực hiện Luật Dân quân tự vệ, nhất là công tác xây dựng lực lượng, huấn luyện và công tác đào tạo cán bộ quân sự cấp cơ sở.

Cùng với việc hoàn thành tốt chức năng tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, Đảng uỷ - Bộ CHQS tỉnh đã chú trọng thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị trọng tâm như huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; công tác Đảng, công tác chính trị; công tác hậu cần - tài chính, kỹ thuật...

Tiêu biểu là đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, xây dựng chính quy, quản lý duy trì kỷ luật. Thực hiện nghiêm túc, nền nếp chế độ sẵn sàng chiến đấu, bảo đảm 100% quân số, vũ khí trang bị sẵn sàng cơ động thực hiện nhiệm vụ. Kết quả kiểm tra, phúc tra hàng năm ở các nội dung, khoa mục đều có 100% cán bộ, chiến sỹ đạt yêu cầu, trong đó có trên 85% khá, giỏi. Tham gia hội thi, hội thao do Bộ và Quân khu tổ chức luôn giành được thứ hạng cao. Chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang tỉnh được nâng lên.

Hàng năm có 100% cơ quan, đơn vị đạt tiêu chuẩn vững mạnh toàn diện theo Chỉ thị 917 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Cán bộ, chiến sỹ chấp hành nghiêm kỷ luật, pháp luật, là đơn vị nhiều năm liền không có vụ việc vi phạm pháp luật Nhà nước và kỷ luật Quân đội.

Đối với nhiệm vụ công tác Đảng, công tác chính trị, Đảng ủy - Bộ CHQS tỉnh đã kịp thời ban hành và triển khai Nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ quân sự - quốc phòng hàng  năm đến mọi cán bộ, chiến sỹ. Đồng thời đã tổ chức quán triệt đầy đủ các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Đảng ủy Quân sự Trung ương theo kế hoạch. Thực hiện có chất lượng kế hoạch giáo dục chính trị hàng năm cho các đối tượng. Có nhiều đổi mới, sáng tạo trong tổ chức thực hiện phong trào thi đua quyết thắng, gắn với phong trào thi đua yêu nước của địa phương; tổ chức sâu rộng học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, học tập, noi gương Đại tướng Võ Nguyên Giáp..., đem lại hiệu quả thiết thực...

Các mặt hoạt động công tác hậu cần, tài chính,  kỹ thuật, đã được Bộ CHQS tỉnh quan tâm, chú trọng. Tiêu biểu là đã bảo đảm tốt công tác hậu cần, tài chính, kỹ thuật cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, diễn tập, phòng chống lụt bão, cứu hộ, cứu nạn và các nhiệm vụ thường xuyên khác; tập trung đẩy mạnh tăng gia sản xuất, đưa thêm vào bữa ăn hàng ngày cho cán bộ, chiến sỹ và tặng quà cho các đối tượng chính sách hàng năm hàng tỷ đồng...  Đầu tư hàng trăm tỷ đồng cho công tác xây dựng cơ bản cũng như việc sửa chữa, nâng cấp hệ thống kho tàng, nhà xe, nhà huấn luyện, bảo dưỡng vũ khí đạn...

Mặt khác, dù cùng lúc phải triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ huấn luyện sẵn sàng chiến đấu nhưng Đảng uỷ - Bộ CHQS tỉnh vẫn ưu tiên thời gian, lực lượng để triển khai thực hiện nhiều mặt công tác khác như: Cử hàng chục ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia công tác vận động quần chúng xây dựng cơ sở ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa; có mặt kịp thời trong các đợt bão lũ giúp nhân dân phòng tránh, khắc phục hậu quả thiên tai; tổ chức hàng chục đợt đi tìm đồng đội dài ngày trên đất bạn Lào, trong nước để cất bốc quy tập được gần 4 nghìn hài cốt liệt sĩ đưa về an táng tại các nghĩa trang địa phương. Huy động 1,7 tỷ đồng và 12 nghìn ngày công của cán bộ, chiến sỹ tham gia các tiêu chí xây dựng nông thôn mới...

Bằng những đóng góp tích cực, hiệu quả đó, trong thời kỳ đổi mới, LLVT Quảng Bình vinh dự được tặng thưởng 4 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc các hạng Nhất, Nhì, Ba; 1 cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ; 8 cờ thi đua xuất sắc của Bộ Quốc phòng; 11 cờ thi đua xuất sắc của Quân khu, Ủy ban nhân dân tỉnh; hàng ngàn lượt tập thể, cá nhân trong lực lượng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ, dự bị động viên được lãnh đạo, chính quyền, Bộ CHQS tỉnh và các huyện, thành phố trao tặng nhiều phần thưởng xứng đáng khác.

Phấn khởi đón chào kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống LLVT Quảng Bình, phát huy những kết quả đạt được và phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, Bộ CHQS tỉnh quyết tâm bám sát chức năng, nhiệm vụ, tích cực, chủ động phối hợp tham mưu và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng đơn vị VMTD; tiếp tục đẩy mạnh “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; bảo đảm LLVT tỉnh mãi mãi xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân địa phương trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tá Nguyễn Văn Man
Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh