(QBĐT) - Bỏ lại sau lưng mưa và lạnh của mùa đông thành phố Hoa Hồng những ngày giáp Tết Nguyên đán, chúng tôi lên với hai xã biên giới rẻo cao Tân-Thượng Trạch (Bố Trạch). Đang là mùa khô nên nắng đã vàng trên miền biên ải, chỉ còn chút sương mù bảng lảng trên những sườn núi vào lúc sáng sớm và buổi hoàng hôn. Mùa này, ở nơi đây thực sự ấm nồng theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng...

Con đường độc đạo lên với Tân-Thượng Trạch những ngày giáp Tết dường như rộn ràng hơn. Được mệnh danh là cung đường thuộc tốp gian khổ nhất Việt Nam, xe chạy trên tuyến đường này phải là loại xe hai cầu, hoặc phổ biến hơn là xe u oát. Hiện tại, từ km 16 lên đến km 61, đường đang được thi công. Nhiều đoạn đã hoàn thành nên hành trình lên biên giới đã bớt đi vất vả. Dẫu vậy, đối với những người lần đầu tiên lên Tân-Thượng Trạch, đây quả thực là một chuyến đi để đời...

Trong tĩnh lặng của núi rừng, giữa những âm thanh rì rì mệt nhoài của đoàn xe sau hàng trăm lần vượt dốc, Đồn Biên phòng Cà Roòng bất ngờ hiện ra, sống động và tươi mới giữa màu xanh cây cỏ. Không chỉ bảo vệ bình yên 27,9 km đường biên, 9 cột mốc biên giới, những năm qua, cán bộ chiến sĩ của Đồn đã “bốn cùng” với nhân dân xã Thượng Trạch.

Với sự quan tâm của tỉnh, huyện, đặc biệt là vai trò của bộ đội biên phòng, bà con dân tộc Ma Coong bây giờ đã biết cho con đến trường học cái chữ của Bác Hồ, biết đến trạm y tế khi ốm đau, biết làm lúa nước như người miền xuôi... Nhiều tập tục lạc hậu đã được loại bỏ, người Ma Coong bên cạnh việc giữ gìn nét đẹp văn hóa của mình, đã tiếp nhận thêm những cái mới, cái văn minh, cái tiến bộ... của người miền xuôi. Đời sống người dân nơi đây đang từng ngày khởi sắc. “Láng giềng” đúng nghĩa của Đồn Biên phòng Cà Roòng là Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cà Roòng cũng là đơn vị đang ngày đêm nỗ lực đóng góp vào sự phát triển của xã biên giới Thượng Trạch. Công việc vất vả, quân số hạn chế, địa bàn rộng nhưng cán bộ của Chi cục đã cùng với Đồn Biên phòng giữ vững an ninh biên giới, hướng tới tương lai rộng mở khi tuyến đường hoàn thành trong nay mai...

Khu trung tâm xã Thượng Trạch rực rỡ sắc cờ chào đón Tết Nguyên đán.

Cùng đứng chân trên địa bàn xã Thượng Trạch còn có Đồn Biên phòng Cồn Roàng. Tôi đã vô cùng bất ngờ khi đến trung tâm xã bởi hình ảnh khang trang và không khí náo nức chuẩn bị đón mùa xuân mới của người dân nơi đây. Từ trụ sở UBND xã, đưa mắt nhìn bao quát một vùng. Phía bên phải là trụ sở Đồn Biên phòng Cồn Roàng, trước mặt là điểm chính Trường mầm non Tân Thượng, phía trước và  bên phải là bản Cà Roòng 1 và Cà Roòng 2. Giao thông tại khu vực trung tâm xã đã được đầu tư xây dựng khang trang và quy củ.

Không chỉ tham gia sinh hoạt cùng các chi bộ Đảng ở các bản, Đồn biên phòng Cồn Roàng đã cử thiếu tá Võ Doãn Lân giữ vai trò Phó bí thư Đảng ủy xã Thượng Trạch. Trong chuyến làm việc, đồng chí Nguyễn Ngọc Quang, Phó bí thư Thường trực Huyện ủy Bố Trạch đã gửi đến đội ngũ cán bộ chiến sĩ hai Đồn Biên phòng Cà Roòng và Cồn Roàng lời cảm ơn sâu sắc bởi những đóng góp của hai đơn vị trong công tác vận động, xây dựng lực lượng và phát triển kinh tế. Đặc biệt là các hoạt động góp phần nâng cao chất lượng hệ thống chính trị của địa phương. Nhờ vậy, năm 2012, Đảng bộ xã Thượng Trạch đã đạt danh hiệu Đảng bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ, một bước tiến mới so với những năm trước đây...

Tạm biệt xã vùng cao Thượng Trạch, chúng tôi lại ngược đường 20 về với xã Tân Trạch. Con đường dẫn vào trụ sở UBND xã, cũng là nơi quần tụ của người A Rem, đã rực rỡ băng rôn đón chào năm mới. Chỉ vẻn vẹn 72 hộ, 317 khẩu, nhưng người A Rem hôm nay đã có trường lớp để con em học chữ, có trạm y tế, có bác sĩ để chữa bệnh những khi ốm đau. Những ngôi nhà sàn của bà con quây quần quanh khu trung tâm xã thấp thoáng bóng dáng con trẻ vui đùa trước sân, trường tiểu học, lớp học mầm non ê a tiếng trẻ học bài trong nắng... gợi cảm giác bình yên và thân thương đến lạ kỳ. Đinh Sỹ, Bí thư Đảng ủy xã Tân Trạch cho biết: Tết năm nay, xã đã chuẩn bị được 3 tấn gạo, 2 tấn nếp và dầu ăn, mì chính... để mang lại cho bà con một cái Tết ấm cúng và đủ đầy hương vị...

Lớp học mầm non tại điểm chính Trường mầm non Tân-Thượng Trạch.

Bên cạnh vai trò của cán bộ chiến sĩ các đồn biên phòng trên địa bàn, với Bố Trạch, hai xã biên giới rẻo cao Tân-Thượng Trạch, là những miền đất luôn nhận được sự quan tâm và chăm lo của Đảng bộ và chính quyền cùng nhân dân địa phương. Trong hành trình hai ngày cùng đoàn cán bộ của huyện đi thăm và chúc tết các xã, chúng tôi được đón tiếp như người thân. Những Đinh Miệt, Y Quyết, Y Da với vai trò thầy giáo, cán bộ xã... đã trở thành những cái tên quen thuộc, thậm chí là biểu tượng cho sự nỗ lực của người Ma Coong, người A Rem.

“Miềng đưa con đến trường cho cô dạy chữ. Sau ni hắn mần cán bộ cũng tốt, mà mần người bình thường, biết đọc cái chữ Bác Hồ, miềng cũng ưng cái bụng!”. Đấy là lời tâm sự rất thật của Hồ Lan, bản Cà Roòng 2, xã Thượng Trạch trong buổi sáng tình cờ tôi gặp chị đưa con đến trường. Người Ma Coong, người A Rem bây giờ đã biết yêu quý cái chữ Bác Hồ, biết kỳ vọng vào tương lai tươi sáng cho thế hệ con em mình...

Mang xuân lên với miền biên giới, người miền xuôi mang theo cả những món quà ấm nồng tình nghĩa. Những chăn áo ấm, gạo, muối cùng lời ca tiếng hát, sự động viên chân thành... đã đưa Tân-Thượng Trạch gần hơn với miền xuôi, để người Ma Coong, A Rem và người Kinh mỗi ngày thêm gắn bó, thắt chặt mối thâm giao, cùng thi đua sản xuất và giữ gìn sự bình yên cho quê hương.

Tạm biệt Tân-Thượng Trạch, tôi nhớ ánh mắt hồn hậu và lấp lánh niềm vui của những già làng, trưởng bản được vinh danh. Nhớ buổi tối chung chăn cùng những cô giáo trường mầm non. Nhớ nụ cười rạng ngời của Y Quyết khi cô khoe mình đang theo học lớp trung cấp chính trị. Và nhớ Đinh Cu, cán bộ tư pháp xã Thượng Trạch đã nhiệt tình làm “phiên dịch” và dẫn tôi đi thăm các bản. Và dĩ nhiên là tôi nhớ cả màu áo xanh của lính biên phòng...

Nhưng hơn hết, tôi nhớ ánh nhìn hồn nhiên của những cô, cậu bé Ma Coong, A Rem đã kiên trì vượt qua suối, qua đèo để tới trường học chữ. Các em là những thế hệ tương lai sẽ mang lại những mùa xuân mới trên bản làng, quê hương của mình từ những quyết tâm và khởi đầu của ngày hôm nay.

                                                                                    Ngọc Mai