(QBĐT) - Chúng tôi về những làng biển nổi tiếng của tỉnh nhà vào một sớm tháng Chạp. Lắng trong tiếng sóng biển rì rào, câu chuyện của những kỳ nhân chinh phục biển cả như khúc hát biển khơi dệt nên huyền thoại về con người làng biển.
"Vua" câu cá hố.
Trước mặt tôi là một thanh niên có làn da rắn rỏi, khuôn mặt cương nghị, anh là Lê Vũ Phương, ở thôn Liên Trung, xã Cảnh Dương (Quảng Trạch). Sau cái bắt tay thật chặt, chúng tôi đã bị cuốn hút vào câu chuyện trên biển cả của anh.
...Bắt đầu nghề biển từ năm 18 tuổi và chính những ngày tháng lênh đênh giữa biển cả mênh mông cùng với cánh ngư phủ lành nghề ở miền Nam đã giúp Phương rèn luyện bản lĩnh của một ngư dân tương lai. Với bản tính thông minh, nhạy bén cùng sự cần mẫn, chịu khó, chỉ sau một thời gian ngắn học nghề, chàng trai trẻ đã thuộc nằm lòng từng con nước, từng loại cá, cách câu mồi cá... Sau khi đã có "lưng vốn nghề", anh trở về quê hương Cảnh Dương và hăng say ngày đêm bám biển với một nghề khá đặc biệt, câu cá hố...
 |
| "Vua câu cá hố" Lê Vũ Phương |
Cá hố chủ yếu là xuất khẩu nên giá bán cao, lợi nhuận cho người đi biển cũng cao hơn so với nhiều loại cá khác. Nhưng câu được cá hố lại không...đơn giản! Phương cho biết con cá hố rất khôn ngoan nên phải có kỹ thuật câu tinh vi. Phải nắm bắt được đặc điểm của loại cá này là mỗi khi trời êm cá hố thường bơi theo từng đàn, thỉnh thoảng lại nổi lưng lên mặt nước, và nó còn có "gót chân asin" là tạp ăn. Vì vậy người câu phải chú ý quan sát phát hiện chính xác đàn cá để móc mồi bỏ câu... Khi cá đang ăn mồi, phải nhanh tay kéo câu theo đường chéo để có thể kéo được nhiều con trong đàn. Đây là khoảnh khắc thể hiện tay nghề của người câu. Phương còn cho biết, cá hố không chỉ khôn ngoan lừa người câu mà còn có hàm răng sắc cạnh, lúc gặp nguy nó vùng vẫy rất hung dữ, nếu không nhanh tay dễ bị thương tích, thậm chí có thể gây tàn tật...
Làm chủ được công đoạn câu, am hiểu được "chân tướng" của loài "cá thị trường ngoại" này nên anh Phương luôn có những chuyến đi câu "cá bạc đầy khoang" loại cá to từ 1,5 đến 2,5 kg nên rất có giá. Phương kể có đêm gặp luồng cá anh câu được 150 kg trong một đêm, trong khi mức bình quân là 60 kg, được coi là "khủng" trong làng câu cá hố. Trong tháng 10 vừa qua, anh câu được một tấn cá hố trong 15 ngày đi biển, là chiến tích lớn nhất trong 14 năm đi biển của Phương. Đây là con số mà bất cứ ngư dân nào trong vùng biển tỉnh ta cũng mơ ước.
Hậu "nghệ sỹ"
Người làng Bảo Ninh (Đồng Hới) gọi ông bằng cái tên thân mật là Hậu "nghệ sỹ" thay bằng tên gọi đầy đủ là Nguyễn Duy Hậu. Bởi ông có mái tóc búi củ tỏi và phong thái tự tin, hài hước...
Sinh ra trên làng biển Bảo Ninh, đến năm 12 tuổi, trong một vụ nổ bom bi một con mắt của ông đã vĩnh viễn không nhìn thấy ánh sáng. Không đầu hàng trước nỗi đau do chiến tranh để lại, ông vẫn quyết tâm ra khơi bám biển làm giàu. Để có thể thực hiện được ước mơ có một con tàu lớn của riêng mình để ra khơi, được vùng vẫy giữa mênh mông sóng nước, ông đã qua 4 lần chuyển đổi tàu, từ chiếc 12CV đến nay ông đã có được con tàu 240CV. Cả đời vật lộn với biển cả, dường như ông đã nếm đủ vị mặn đắng của đại dương và thông thuộc từng đường biển, con sóng, nơi trú ngụ, di cư của loài cá biển. Ông triết lý: "Nghề đi biển vừa khó vừa dễ, bởi tất cả quy trình đi biển là kết quả kinh nghiệm được ngư dân tích lũy nhiều đời và được truyền thụ trực tiếp "không giáo án" từ ngư dân này sang ngư dân khác, thế hệ này qua thế hệ khác".
 |
| Ông Hậu “nghệ sỹ” thảnh thơi sau những chuyến biển. |
"Đáng nhớ nhất là vào khoảng trung tuần tháng 9 -2012, tàu chúng tôi đang đánh bắt ở Vịnh Bắc Bộ. Đêm hôm đó trời đen đặc quánh. Biển ầm ầm sóng. Con tàu đang di chuyển để tìm vị trí đánh bắt thì gặp tàu của ngư dân nước ngoài, chiếc tàu "lạ" ép sát vào mũi thuyền của tàu chúng tôi. Thấy không ổn nên chúng tôi chạy lùi lại, không ngờ lúc đó bánh lái bị chẹt dây, trục lăng không đánh được nên hai con tàu trên trăm mã lực va mạnh vào nhau giữa đêm đen. Ngay lập tức, ngư dân trên chiếc tàu "lạ" nháo nhào tập hợp lại trên mạn tàu đòi đền bù.
Với 40 năm theo nghề biển tôi đã hiểu: tàu lạ lớn hơn nên định áp đảo chiếc tàu nhỏ bé của ta, nhưng nếu chúng ta có tinh thần kiên cường, bất khuất thì chúng sẽ không dám lấn tới. Nghĩ là làm, tôi vừa tự nhủ không được nhụt chí và động viên anh em cùng quyết tâm bám tàu, bám biển, không nhân nhượng hay bỏ chạy. Dù không biết ngôn ngữ của nhau nhưng nhận thấy thái độ gay gắt và quyết liệt của anh em chúng tôi khi đứng dàn hàng ngang trên sàn tàu, chiếc tàu "lạ" phải xuống nước và thỏa thuận. Ông vừa cười hóm hỉnh vừa kể lại câu chuyện với chúng tôi và cho hay, chuyến tàu trở về đất liền hôm đó, trên khoang thuyền vẫn đầy ăm ắp với trên một tấn mực nang và nhiều loại cá có giá trị khác, thu về trên 120 triệu đồng...
Ngọc Lưu