(QBĐT) - Mới đây, qua thanh tra việc thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về lĩnh vực môi trường-khoáng sản, Đoàn thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) đã phát hiện và yêu cầu huyện Quảng Ninh phải chấn chỉnh, xử lý kịp thời các sai phạm.

Cụ thể, trong lĩnh vực môi trường qua thanh tra phát hiện UBND huyện Quảng Ninh chưa ban hành chương trình kế hoạch bảo vệ môi trường (BVMT). Cùng với đó, chưa tổ chức đánh giá và lập báo cáo công tác BVMT. Tần suất kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật về BVMT cũng chưa được thường xuyên. UBND huyện chưa tổ chức thực hiện kiểm tra các công trình, biện pháp BVMT theo bản cam kết BVMT, kế hoạch BVMT sau khi xác nhận theo quy định.

Tình trạng khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông, lập bến, bãi tập kết và kinh doanh cát, sỏi không rõ nguồn gốc vẫn còn diễn ra ở nhiều xã.

Bên cạnh đó, khi thẩm định để xác nhận cam kết BVMT, kế hoạch BVMT, đề án BVMT đơn giản đối với các cơ sở sản xuất có phát sinh chất thải nguy hại nhưng không yêu cầu phải có phương án cam kết thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải nguy hại; có giải pháp xây dựng công trình lưu giữ chất thải nguy hại tạm thời trước khi đưa đi xử lý theo quy định... như vậy là đã không thực hiện đúng quy định của Luật Khoáng sản.

Cụ thể nhất, việc xác nhận bản cam kết BVMT, kế hoạch BVMT, đề án BVMT đơn giản đối với Trang trại chăn nuôi tổng hợp của hộ ông Nguyễn Quốc Sỹ có phát sinh nước thải, nhưng trong bản cam kết BVMT được xác nhận không nêu biện pháp xử lý nước thải phát sinh; Cửa hàng xăng dầu Thành Vũ, bản cam kết BVMT được xác nhận nhưng trong bản cam kết không có phương án xử lý dầu, mỡ theo nước chảy ra môi trường trong quá trình hoạt động.

Ngoài ra có 4 dự án đã đi vào hoạt động thuộc đối tượng phải thực hiện xác nhận đề án BVMT đơn giản nhưng lại xác nhận kế hoạch BVMT. Việc làm nay đã thực hiện không đúng quy định tại khoản 2 Điều 22 của Nghị định số 18/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định về quy hoạch BVMT, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch BVMT.

 Đáng nói, công tác theo dõi Báo cáo giám sát môi trường định kỳ của các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn huyện chưa thực hiện tốt. Hàng năm chưa thống kê số lượng các đơn vị thực hiện (chưa thực hiện) giám sát môi trường định kỳ…Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về Trưởng phòng, Phó Trưởng phòng TN-MT phụ trách lĩnh vực; công chức được giao nhiệm vụ. Đồng thời, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực cũng phải liên đới chịu trách nhiệm.

Trong lĩnh vực khoáng sản, qua thanh tra phát hiện: Trong phương án cải tạo, hạ độ cao và kế hoạch BVMT của các hộ được UBND huyện phê duyệt chưa tính toán đến việc ảnh hưởng đến mục đích sử dụng đất và nguy cơ gây sạt lở cho chủ sử dụng đất liền kề. Việc này đã thực hiện không đúng quy định tại khoản 1, 2 Điều 30 của Luật Khoáng sản.

Đặc biệt, qua thanh tra phát hiện tình trạng khai thác trái phép cát, sỏi lòng sông, lập bến, bãi tập kết cát sỏi trái phép và kinh doanh cát, sỏi không rõ nguồn gốc vẫn còn diễn ra ở nhiều xã.  Việc cấp giấy phép cải tạo mặt bằng tận thu đất làm vật liệu san lấp của UBND huyện còn thiếu chặt chẽ, cụ thể đã không yêu cầu tổ chức, cá nhân khi phát hiện khoáng sản mới phải dừng khai thác và báo cáo ngay cơ quan có thẩm quyền; trong quyết định không thể hiện Cos độ sâu được phép khai thác; việc xác định khối lượng đất tận thu chưa thực sự chính xác.

Vấn đề phê duyệt phương án cải tạo mặt bằng, hạ thấp độ cao để trồng rừng sản xuất cho một số hộ gia đình, cá nhân chưa chặt chẽ; một số dự án trong bản vẽ kèm theo dự án được phê duyệt không thể hiện tọa độ, ranh giới phạm vi được cho phép cải tạo mà chỉ xác định ranh giới theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được cấp; trên bản vẽ chưa thể hiện đúng hiện trạng khu vực cải tạo của dự án.

Trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trên thuộc về Trưởng phòng, Phó trưởng phòng TN-MT phụ trách lĩnh vực, công chức được giao thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực cũng liên đới chịu trách nhiệm.

Qua việc phát hiện các sai phạm nói trên, Sở TN-MT đã yêu cầu UBND các xã trên địa bàn huyện Quảng Ninh phải thực hiện tốt trách nhiệm quản lý khoáng sản chưa khai thác trên địa bàn; kịp thời phát hiện xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về đất đai, khoáng sản, môi trường theo thẩm quyền hoặc lập hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền xử lý để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

Đối với Phòng TN-MT, Sở TN-MT yêu cầu phải tăng cường công tác kiểm tra các công trình, biện pháp BVMT chủ dự án cam kết đầu tư xây dựng trong bản cam kết BVMT và kế hoạch BVMT; theo dõi báo cáo giám sát môi trường định kỳ theo nội dung đã xác nhận của các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn và tham mưu Chủ tịch UBND huyện xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp có vi phạm.

Nâng cao chất lượng thẩm định kế hoạch BVMT, trong đó phải xác định rõ mức độ ảnh hưởng đến người sử dụng đất liền kề khi thẩm định và cho phép cải tạo mặt bằng. Đồng thời, khắc phục các thiếu sót trong tham mưu cho phép cải tạo mặt bằng có tận thu khoáng sản đất san lấp để có giải pháp xác định chính xác khối lượng đất san lấp cho phép tận thu, nhằm chống thất thu cho ngân sách.

Sở TN-MT cũng yêu cầu UBND huyện Quảng Ninh chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát công tác quản lý đất đai, BVMT, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác. Đặc biệt, cần chỉ đạo xử lý triệt để tình trạng khai thác, tập kết cát sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm pháp luật về TN-MT của các tổ chức, các nhân trên địa bàn.

Việc cấp giấy phép cải tạo mặt bằng tận thu đất làm vật liệu san lấp của UBND huyện Quảng Ninh nhiều khâu còn thiếu chặt chẽ.

Chỉ đạo Phòng TN-MT giám sát việc khắc phục, sửa chữa các tồn tại, sai phạm của các tổ chức, cá nhân sau thanh tra; thực hiện thanh tra, kiểm tra tại các xã còn lại trên địa bàn huyện mà đoàn Thanh tra chưa thực hiện thanh tra để kịp thời xử lý, chấn chỉnh các sai phạm trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực tài nguyên và môi trường.

UBND huyện Quảng Ninh căn cứ vào tính chất, mức độ sai phạm mà kết luận thanh tra đã nêu, chỉ đạo các tổ chức, cá nhân có liên quan, tổ chức kiểm điểm nghiêm túc để rút kinh nghiệm và khắc phục, sửa chữa nhằm thực hiện tốt hơn công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

Ngoài ra, Sở TN-MT còn yêu cầu Phòng Khoáng sản và Chi cục BVMT thuộc Sở TN-MT hướng dẫn cho UBND huyện Quảng Ninh và các đơn vị chức năng thuộc UBND huyện thực hiện đúng các quy định của pháp luật về lập hồ sơ cấp giấy phép cải tạo mặt bằng tận thu đất làm vật liệu san lấp để UBND huyện thực hiện theo đúng quy định; nhất là việc xác định độ sâu được cải tạo, phương pháp cải tạo, xác định khối lượng khoáng sản được phép khai thác, các điều kiện để được cải tạo mặt bằng và việc giám sát, kiểm tra quá trình thực hiện cải tạo mặt bằng của các đối tượng được cấp phép; việc thực hiện thẩm định kế hoạch BVMT và thực hiện kiểm tra các công trình, biện pháp BVMT theo kế hoạch BVMT sau khi được xác nhận; yêu cầu các đơn vị phải thực hiện giám sát môi trường định kỳ và thu gom, lưu giữ, xử lý chất thải nguy hại theo đúng quy định...

Bùi Thành