(QBĐT) - Thời gian gần đây, trước sự buông lỏng quản lý của chính quyền cơ sở đã tạo điều kiện cho hoạt động khai thác đất san lấp diễn ra rầm rộ tại nhiều địa bàn trên huyện Quảng Trạch. Nhiều hộ dân tự ý khai thác trái phép đất để bán cho các đơn vị, doanh nghiệp  san lấp mặt bằng để thu lợi bất hợp pháp, khiến dư luận hết sức bất bình.

Lợi dụng chủ trương của UBND tỉnh cho phép các hộ gia đình, cá nhân đã được giao đất nông nghiệp thực sự có nhu cầu cải tạo mặt bằng, hạ độ cao để thuận tiện canh tác, nâng cao hiệu quả sản xuất; trong trường hợp việc cải tạo mặt bằng dư thừa khối lượng đất cần vận chuyển ra khỏi khu vực thì được phép kết hợp tận thu phục vụ san lấp các công trình xây dựng nông thôn mới thời gian qua, nhiều hộ dân trên địa bàn Quảng Trạch đã tự ý khai thác đất san lấp để bán.

Một đoàn xe đang vận chuyển đất san lấp lấy từ địa điểm khai thác trái phép.

Điều đáng nói là, UBND huyện Quảng Trạch đã chỉ đạo Phòng Tài nguyên-Môi trường, UBND các xã thực hiện các biện pháp nhằm quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên khoáng sản nói chung trên địa bàn huyện và việc thực hiện quy định về quản lý, cấp phép cải tạo mặt bằng đất nông nghiệp kết hợp tận thu đất làm vật liệu san lấp công trình trên địa bàn huyện.

Tuy nhiên, trên thực tế, đã có khá nhiều xã thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước chưa cao, còn lỏng lẻo, thậm chí là đã buông lỏng trách nhiệm và có dư luận phản ánh là còn làm ngơ trước các trường hợp vi phạm. Từ đó đã dẫn đến việc nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp trên địa bàn tự ý hạ thấp mặt bằng, tận thu đất san lấp để vận chuyển ra ngoài tiêu thụ mà không có các biện pháp ngăn chặn, chấn chỉnh và xử lý kịp thời.

Theo thông tin mà Phòng Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) huyện Quảng Trạch cung cấp, vấn đề nói trên chủ yếu diễn ra ở các xã Quảng Hưng, Quảng Tiến, Quảng Lưu... Các trường hợp khai thác đất trái phép diễn ra khá công khai, tuy nhiên không hề thấy các xã báo cáo.

Trước thực tế nói trên, UBND huyện đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành nhằm kịp thời ngăn chặn, xử lý các trường hợp khai thác trái phép đất san lấp trên địa bàn. Khi đoàn liên ngành và lực lượng chức năng của huyện vào cuộc, cùng với sự tố giác của quần chúng nhân dân thì nhiều trường hợp khai thác đất trái phép mới bị xử lý.

Cụ thể, tại xã Quảng Hưng: Ngày 23-8-2017, Phòng TN-MT huyện Quảng Trạch đã phát hiện tại khu vực thôn Hòa Bình có một máy múc đang khai thác đất san lấp trái phép. Qua đo đạc, phát hiện một khối lượng đất san lấp khoảng 100 đến 120m3 đã bị khai thác vận chuyển đi. Khu vực đất này thuộc sự quản lý của UBND xã Quảng Hưng và tài sản trên đất là cây bạch đàn do hộ gia đình ông Trần Văn An trồng.

Tiếp đó, ngày 1-9-2017, Phòng TN-MT phối hợp với Công an huyện tiến hành kiểm tra và phát hiện tại thửa đất của ông Phạm Văn Hợi, ở thôn Đồng Tiến (thuộc địa giới hành chính do xã Quảng Hưng quản lý) có một máy múc đang múc đất lên một xe ô tô và có 5 đến 6 xe ô tô khác đang đợi tới lượt được múc đất san lấp để vận chuyển đi. Qua đo đạc, đã có khoảng 750m3 đất  san lấp đã được khai thác và vận chuyển đi trái phép.

Tại xã Quảng Tiến, địa bàn được dư luận phản ánh là hoạt động khai thác đất trái phép diễn ra khá công khai và hết sức rầm rộ, song không hiểu sao chính quyền nơi đây lại coi như không hề biết. Ngày 7-9-2017, qua kiểm tra, Phòng TN-MT phát hiện tại thửa đất số 01, tờ bản đồ số 13, thôn Hải Lưu của hộ ông Phạm Quốc Khánh đang diễn ra hoạt động khai thác và vận chuyển đất san lấp trái phép ra ngoài. Qua kiểm tra cho thấy, đã có khoảng 1.200m3 đất đã bị vận chuyển trái phép ra khỏi thửa đất của ông Khánh.

Cũng tại xã Quảng Tiến vào ngày 13-9-2017, qua thực hiện công tác tuần tra, Phòng TN-MT tiếp tục phát hiện tại trang trại của ông Trần Công Tuấn ở thôn Đông Tiến đang khai thác đất san lấp trái phép. Trước sự việc này, lãnh đạo Phòng TN-MT đã điện cho Chủ tịch UBND xã Quảng Tiến để chỉ đạo lực lượng Công an xã phối hợp với phòng tiến hành xử lý. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND xã Quảng Tiến đã không có sự chỉ đạo kịp thời để ngăn chặn việc khai thác trái phép đất san lấp này.

Và khi chính quyền và Công an xã đến phối hợp với Phòng TN-MT thì các đối tượng đã lái xe ô tô bỏ chạy hết, trên hiện trường chỉ còn lại một máy múc. Qua kiểm tra hiện trạng, Phòng TN-MT phát hiện diện tích đất đã khai thác là 1.500m2 và khối lượng đất đã được khai thác, vận chuyển đi là khoảng 3.000m3. Do chủ hộ đi vắng, phòng đã tiến hành lập biên bản hiện trạng, đề nghị UBND xã mời hộ gia đình này lên làm việc với xã và có báo cáo kết quả làm việc cho UBND huyện.

Thế nhưng, vào ngày 19-9-2017, qua kiểm tra, Phòng TN-MT tiếp tục phát hiện tại trang trại của ông Trần Công Tuấn vẫn đang diễn ra hoạt động khai thác đất san lấp trái phép. Lãnh đạo Phòng TN-MT đã điện thoại cho Chủ tịch UBND xã Quảng Tiến. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND Quảng Tiến không phối hợp với Phòng TN-MT để cho người lên xử lý, buộc lãnh đạo Phòng TN-MT điện báo cáo sự việc này cho Phó Chủ tịch UBND huyện Phan Văn Thanh.

Tới khi có sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo UBND huyện cho Chủ tịch UBND xã Quảng Tiến thì lực lượng chức năng của xã mới đến phối hợp kiểm tra. Bởi sự chậm trễ này, các xe ô tô và máy múc đã rời khỏi hiện trường. Thực trạng khu đất tại thời điểm kiểm tra  có diện tích đất bị khai thác khoảng 1.800m2 với trữ lượng khoảng 3.600m3. Vì không bắt được xe ô tô và máy đang múc đất lên xe nên đoàn đã không có cơ sở để xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

Tại địa bàn xã Quảng Lưu, ngày 28-9-2017, Phòng TN-MT huyện Quảng Trạch đã phối hợp với Công an huyện tiến hành kiểm tra và phát hiện tại thửa đất của ông Nguyễn Văn Cường, ở thôn Phù Lưu có một máy múc đang hoạt động múc đất trái phép lên ô tô để vận chuyển đi nơi khác. Khi phát hiện đoàn công tác, các đối tượng khai thác đất trái phép ở đây đã điều khiển ô tô và máy múc ra khỏi khu vực và bỏ đi nơi khác.

Việc khai thác đất trái phép được thực hiện công khai và rầm rộ giữa ban ngày.

Chủ đất là ông Cường được mời tới hiện trường để làm việc, tuy nhiên ông Cường không có mặt để xử lý vụ việc. Đáng nói là, tại thửa đất số 500, tờ bản đồ số 14 do UBND xã Quảng Lưu quản lý đã để xảy ra tình trạng khai thác đất san lấp rầm rộ, khiến hiện trạng khu đất bị thay đổi hoàn toàn so với trước đây...

Theo nguồn tin của chúng tôi thì, những vụ việc khai thác đất san lấp trái phép mà cơ quan chức năng phát hiện được so với thực tế chỉ mới phản ánh được “phần nổi của tảng băng chìm”. Trách nhiệm để xảy ra tình trạng này trước hết thuộc về Chủ tịch UBND, cán bộ địa chính-xây dựng các xã giám sát, quản lý không chặt chẽ. Và cũng không loại trừ khả năng có tiêu cực trong việc để xảy ra tình trạng khai thác trái phép đất san lấp rầm rộ tại nhiều địa phương, trong khi chính quyền sở tại không phát hiện được, không xử lý và báo cáo lên UBND huyện.

Trước thực tế nói trên, một trong các biện pháp cấp bách cần thực hiện ngay đó là huyện Quảng Trạch cần kiên quyết trong việc xử lý các địa phương để xảy ra tình trạng khai thác đất san lấp trái phép, nhất là xử lý trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã theo Quy định số 02-QĐ/HU, ngày 30-3-2016 của Ban Thường vụ Huyện ủy Quảng Trạch và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh về vấn đề này.

Bùi Thành