(QBĐT) - Ngoài chức năng xét xử, các phiên tòa xét xử lưu động (XXLĐ) còn tích cực góp phần nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật cho người dân, ngăn chặn và làm hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội. Ở mức độ nào đó, XXLĐ còn thể hiện tính công khai minh bạch, dân chủ trong hoạt động tư pháp.

Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng đó, Tòa án nhân dân TP.Đồng Hới đã thường xuyên thực hiện tốt công tác XXLĐ, nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật. Ngay từ đầu năm 2016, lãnh đạo Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới đã nhấn mạnh nhiệm vụ tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật thông qua các phiên tòa XXLĐ và đề ra chỉ tiêu trong năm 2016 sẽ tổ chức đưa đi XXLĐ từ 12-15 vụ án (tăng thêm 1-3 vụ án so với những năm trước).

Thực hiện nhiệm vụ đã đề ra, ngày 4-4-2016, tại Nhà văn hóa thôn Diêm Sơn, xã Đức Ninh, TP.Đồng Hới, Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới đã mở phiên tòa hình sự sơ thẩm, XXLĐ, công khai 6 vụ án hình sự với 6 bị cáo: Nguyễn Thái Sơn, Trần Văn An, Trần Đăng Anh, Lê Thanh Bắc, Hoàng Anh Định và Hoàng Văn Chính phạm các tội: “Trộm cắp tài sản”, “Cưỡng đoạt tài sản”, “Cố ý làm hư hỏng tài sản” và tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Đây là những vụ án đã được Tòa án nhân dân TP.Đồng Hới xác định là án trọng điểm, cần phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng đưa đi XXLĐ, nhằm nâng cao ý thức phòng ngừa đấu tranh với các hành vi phạm tội, ý thức chấp hành pháp luật cũng như ý thức giáo dục con em của quần chúng nhân dân. Phiên tòa diễn ra trong thời gian 1 ngày đã thu hút được đông đảo quần chúng nhân dân đến tham dự. Nhiều người sắp xếp thời gian, chuẩn bị công việc và có mặt từ rất sớm, theo dõi hầu hết diễn biến của các phiên xét xử, thậm chí nhiều gia đình có đầy đủ các thành viên đến tham gia.

Trong tổng số 6 vụ án hình sự được đưa ra xét xử có 1 vụ án hình sự đối với bị cáo Hoàng Văn Chính phạm tội "Trộm cắp tài sản" là công dân cư trú tại thôn Diêm Sơn, xã Đức Ninh, TP. Đồng Hới. Việc lựa chọn vụ án đối với bị cáo này đưa ra xét xử tại địa phương nhận được sự đồng tình hưởng ứng của bà con nhân dân. Mức án HĐXX đã tuyên đối với các bị cáo được đánh giá là nghiêm khắc, đúng người đúng tội, đủ sắc răn đe và giáo dục pháp luật đối với các bị cáo.

Bên cạnh đó, để nâng cao hơn nữa kiến thức pháp luật cho người dân trên tất cả các lĩnh vực, cũng trong đợt XXLĐ này, Tòa án nhân dân TP.Đồng Hới đã triển khai đưa 1 vụ án dân sự về hôn nhân và gia đình ra XXLĐ. Tuy mới chỉ là bước đầu và còn gặp nhiều  thách thức vì những vụ án này thường mang tính chất phụ thuộc vào ý chí của các đương sự, nhưng đây cũng là một bước tiến đáng ghi nhận.

Để thu hút sự quan tâm của nhân dân trong các vụ án XXLĐ, Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới đã thực hiện tốt công tác chuẩn bị, từ việc liên hệ với địa phương về địa điểm tổ chức phiên tòa, chuẩn bị hội trường, thông báo kịp thời về thời gian và địa điểm xét xử trên phương tiện thông tin của địa phương để quần chúng nhân dân được rõ, chủ động sắp xếp thời gian và công việc đến tham dự phiên tòa.

Khi đưa các vụ án đi XXLĐ tại địa bàn các xã, phường trong thành phố, lãnh đạo đơn vị và đội ngũ thẩm phán cùng HĐXX đã vận dụng các phương pháp nghiệp vụ, kinh nghiệm của mình để phân tích, giải thích pháp luật ngay tại phiên tòa, tác động trực tiếp đến tư tưởng, nhận thức của người dân, nhất là bộ phận thanh thiếu niên. Từ đó, nhân dân được hiểu thêm nhiều kiến thức pháp luật và biết cách răn dạy con em, thành viên trong gia đình không vi phạm pháp luật, đồng thời tích cực phòng, chống tội phạm trong cộng đồng.

Công tác XXLĐ đã có sự phối kết hợp với các cơ quan thông tin đại chúng như Đài PT-TH tỉnh và Đài TT-TH thành phố để kịp thời đăng tải nội dung phục vụ công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Là đơn vị có số lượng án phải giải quyết cao nhất trong toàn tỉnh (hàng năm từ 450 đến 580 vụ án các loại), nhưng Toà án nhân dân TP. Đồng Hới đã thường xuyên chú trọng tăng cường công tác XXLĐ. Tỷ lệ án XXLĐ hàng năm của Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới thường xuyên đạt từ 11-12 vụ án. Để có một phiên tòa XXLĐ đạt hiệu quả, Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới đã nỗ lực xây dựng kế hoạch chi tiết, từ chọn lựa vụ án đến bố trí địa điểm mở phiên tòa, lựa chọn thời điểm phù hợp để người dân có thể tham dự đông đảo.

Nhiều trường hợp còn phải xem xét đến tập quán sinh hoạt, lao động sản xuất của nhân dân địa phương, tránh mở phiên tòa ở nông thôn vào lúc gieo trồng, thu hoạch vụ mùa. Nhiều cán bộ thư ký, Thẩm phán Tòa án đã dành nhiều thời gian để liên hệ với chính quyền cấp xã, phối hợp với cơ quan nội chính, đơn vị truyền thanh nhằm chuẩn bị cho phiên tòa lưu động được diễn ra chu đáo.

Chánh án Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới Nguyễn Xuân Thủy chia sẻ: "Với quan niệm phòng hơn chống nên công tác tuyên truyền pháp luật được đặt lên hàng đầu. Tuy điều kiện kinh phí hỗ trợ công tác XXLĐ còn hạn hẹp nhưng Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới vẫn cố gắng phối hợp với các cơ quan tư pháp khác tổ chức tốt công tác này, nhằm tăng cường hiệu quả tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân".

Nguyễn Thị Tú Anh
(Tòa án nhân dân TP. Đồng Hới)