(QBĐT) - Trách nhiệm càng cao, niềm tin càng lớn. Công thức mang tính tỉ lệ thuận này dường như là tất yếu, không chỉ diễn ra trong cuộc sống thường ngày mà còn ở cả trong hoạt động tố tụng của các cơ quan tư pháp, nơi đang nắm giữ và thực thi công lý.

Có lẽ chẳng riêng gì người bị oan sai, mà cả dư luận nói chung rất ủng hộ và hoan nghênh những động thái tích cực vừa qua của cả ngành Tòa án và Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh.

Mới đây, ngày 9-5, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh tổ chức xin lỗi công khai đối với bà Lê Thị Thanh Bình (SN 1983) trú tại tổ dân phố 10, phường Bắc Lý, TP. Đồng Hới, nguyên nhân viên bán hàng Công ty TNHH vàng bạc Kim Hoàn bị TAND tỉnh kết tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, với mức án 14 năm tù và buộc phải bồi hoàn số tiền 1.723.671.500 đồng.

Tuy nhiên, tại phiên tòa phúc thẩm ngày 25-6-2012, TAND Tối cao tại Đà Nẵng đã ra quyết định: hủy bản án sơ thẩm số 04/2012/HSST ngày 29-2-2012 của TAND tỉnh, với lý do “TAND tỉnh Quảng Bình kết tội Lê Thị Thanh Bình “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” là chưa đủ căn cứ, nhiều chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo chưa được cấp sơ thẩm làm rõ...”. Đồng thời yêu cầu chuyển hồ sơ cho VKSND tỉnh Quảng Bình giải quyết lại vụ án theo thủ tục chung.

Ngày 31-8-2012, VKSND tỉnh có quyết định số 179/VKS-P1 thay đổi biện pháp tạm giam bằng biện pháp bảo lãnh đối với bị can Lê Thị Thanh Bình. Ngày 27-11-2012, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh có quyết định số 01/PC46 đình chỉ điều tra đối với bị can Lê Thị Thanh Bình, người mà trước đó đã bị khởi tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, với lý do hành vi của bà Bình không đủ yếu tố cấu thành tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Trước đó, trung tuần tháng 4-2013, VKSND tỉnh cũng đã tổ chức công khai xin lỗi việc ra quyết định khởi tố vụ án, điều tra bị can, bắt tạm giam oan sai đối bà Trần Thị Tiểu Minh, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Vàng bạc Ý Nhật, chủ tiệm vàng IYK ở tiểu khu 2, phường Hải Đình, TP. Đồng Hới.

Có thể nói rằng, việc các cơ quan tố tụng công khai xin lỗi người bị oan sai là một động thái tích cực thể hiện tính trách nhiệm, cầu thị cần thiết của cơ quan nắm giữ cán cân công lý. Xét xử những đối tượng phạm tội một cách nghiêm minh theo pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, nhưng cũng không làm oan người vô tội là mục tiêu hướng đến của các cơ quan tố tụng. Và đó cũng là mục tiêu cơ bản của chiến lược Cải cách Tư pháp: “Xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; hoạt động tư pháp mà trọng tâm là hoạt động xét xử được tiến hành có hiệu quả và hiệu lực cao”.

Trước tình hình diễn biến phức tạp của các loại tội phạm, công dân và xã hội luôn đòi hỏi trách nhiệm thực thi công lý ngày càng cao của các cơ quan tư pháp. Các cơ quan này phải thực sự là chỗ dựa tin cậy trong việc bảo vệ công lý, quyền con người, đồng thời là công cụ bảo vệ pháp luật và pháp chế xã hội chủ nghĩa, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm.

Đánh giá về động thái này, ông Hoàng Quảng Lực, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh cho biết, việc xin lỗi của Tòa án nhân dân tỉnh vừa qua cho thấy sự cầu thị của ngành Tòa án nói riêng và của pháp luật nói chung. Đồng thời, nó còn tạo niềm tin của công dân vào công lý và pháp luật. Và điều quan trọng hơn cả là thông qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của thẩm phán trong việc xét xử. Ngoài ra, việc này cũng phù hợp với xu thế Cải cách tư pháp hiện nay.

Dương Công Hợp